ရဲသဟာဲတအ် ကော်ဒၟံင်အဲ “မန်ဟလာ”

 

ချူ-ကောနန်

အခိင်မုဟ်ကျာ အကြာလတိုပ် လတူဂၠံင်ဇၞော် လျးအရှိဏ်တက်စှ်ေဒၟံင်၊ အသိင်ဓရိပ် ကွဳစက် Express   ဆအယျာံမာတ်ဓမ္မတာ၊ “မန်ဟလာ” ၚင်လှင်အီခၟောံဒၟံင် နကဵုပဳတိ၊ ကလေင်စဴ စိုပ်ကၠုင်ကွာန် မွဲဝါပၠန်ရသွံ။

လၟုဟ်မ္ဂး စိုပ်ဒၟံင် လတူဂၠံင် အဃောမစဴဒၟံင် သ္ၚိဌာန် ကွာန်ဇာတိ အဲမန်ဂလာ။ လအ်လ ဟွံဒှ်ဆဵုဂဗ သီုကဵုမိမ ကောဒေအ်ဂမၠိုင် ရဲဆာန် ဗွဲမဂၠိုင်တအ်ကီု ခြာဟွံလအ် ဂွံကလေင်ဆဵုရတှ်ေ မိပ်စိုတ် အိုဟ်တၟိုဟ် သက်ဟီု ဟၟဲလးလး။

“ဟေံ မန်ဟလာ ကလေင်စဴကၠုင်ယျဟာ” ဂွံမိင် ရမ္သာင်ဆက်ဂလာန် မကော်သၟာန်ကၠုင် ဗီုဗီုဏအ်မ္ဂး အီအီဂြိုင်ဂြိုင် ဒှ်အာရလေဝ်။

မန်ဟလာ

ရဲတအ် ကော်စအဲ မန်ဟလာ၊ လ္ၚဵုပၠန် ခဍုတ်တုဲ ကော်စ ဟလာ လေဝ် နွံကီု။

ဇာတိအဲ ကွာန်လၟိုင် ဂအုံကွာန်သက္ကော တကအ်ခၟိုင်။ ဆဂး ၜိုတ်အဲသမ္တီဒးဂှ် ကာလအဲ မဂွံအာယုက်ၜိုတ် ၄ သၞာံ အခိင်တေအ် ကေင်မံင်လဝ် ပ္ဍဲကွာန်နှေဟ်ခြေင် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ် တေအ်။ အပါဂှ် မန်ဂလာစာတ်  ဟီုအရေဝ်မန် ဒှ်ဂကူပြံက်နှဴမွဲတၠ။ နူဌာန်ဇာတိအပါ ကွာန်နှေဟ်ခြေင် အခိင်ပိုဲမပြံင်စိုပ်ကၠုင် တကအ်ခၟိုင်ဂှ် အရေဝ်ဗၟာ ဆၜိုတ် တတတံင်တံင်ဟေင် အကြာရဲ မဟီုအရေဝ်ဗၟာတအ် ဒးဒုင် ခဍုတ်ဝေင်ဒၟံင်။

အကာဲအရာ အခိင်တေအ် မ္ဒးဟီုမ္ဂး ဒၞာဲအရာပ်ကွာန်လၟိုင် သ္ၚိပိုဲမနွံဂှ် သၟတ်ဗွဲမဂၠိုင် ဟီုဂးဒၟံင် အရေဝ်ဗၟာ သၠဲသၠဲလးလးရဏောင်။ စနူအဝဲ ဝုတ်ဗၠာဲ ဒဵုကဵုမၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုင် ဟီုဒၟံင် အရေဝ်မန်ဖိုဟ်ရ။ သွက်ဂွံကတ်ပညာ ပ္ဍဲဍုင်မန်ဗၟာမာန်ဂှ် ဒးဟီု အရေဝ်ဗၟာ မာန် ခိုဟ်ဟ်ဏောင်။ ဟီုဂး အရေဝ်ဗၟာ မာန်ချိုတ်ပၠိုတ်ဟေင် ကာလမဒးစိုပ် ရုင်မ္ဂး ဟွံဒးဒုင်ဟညက် မုက်ဍောတ်မတ်သဝ် ဟွံဂွံဒှ် ဂးတုဲ မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်တအ် ညးတအ် ဟီုဒၟံင် အရေဝ်မန်ဂၠိုင်ကီုလေဝ် သၟတ်တအ် ညံင်ဂွံ ဟီုအရေဝ်ဗၟာ ဂၠိုင်ဂၠိုင်ဂှ် ကဵုဒၟံင်ဇြဟတ်အိုတ်ရ။ သီုကဵု အမေအပါပိုဲတအ်ကီုရ။

အပ္ဍဲကဵု အကာဲအရာဂှ် သၟတ်ဂလာစာတ် မဟီုအရေဝ်ဗၟာ ဟွံကၠးမွဲ အဲဝွံ စနူ အခိင်တေအ်ရ ဒးဒုင် ခဍုတ်ပျုတ်ကၠုင်လဝ် နွံ။ အခိင်တေအ် ဒးဒုင် ကော် ဗီုတေအ်ဂှ် အဲဂွကၠုင် ကွေဟ်ကွေဟ်။ ဒၟာနူ ညံင်ဟွံဂွံဒးဒုင်ကော် သာ်ဏအ်ဂှ် အဲဟွံဟီု အရေဝ်မန်။ အရေဝ်ဗၟာ ညံင်ဂွံ ဟီုကၠးကၠးမာန်ဂှ် ဂစာန်လွဳပရာတုဲ ဟီုအရေဝ်ဗၟာ ကၠးဖ္ဍးကၠုင်ဗက် ယၟုမ္ဂး မန်ဟလာဂှ်လေဝ် ကၠေအ်အာကီုရ။

ကၠာဟွံဂွံဟီု လဴပရောပရာအဲဏအ်ဂှ် ပရောဒဒှ် မတတ်ၜက်ထောအ် ဟွံဂွံမွဲ နွံဒၟံင်ကီု။  

ပ္ဍဲဘာတန်မူလ အလဵုအသဳ ပိုဲမတိုန်ဒၟံင်ဂှ် သွက်ပရေင်သအးဇ္ၚးဘာ ပံက်လဝ် ၄ ဂကောံ၊ ဂကောံအရံင်ဍာ်မိတ်၊ သာ်တ္ၚေက်၊ သာ်ဍာဲ၊ သာ်ဍီု။ တုဲပၠန် ဂကောံတအ်ဏအ်ဂှ်ပၠန် ကျာန်သေတ်၊ ဗန္ဓုလ ဂးတုဲ ခုတ်ကဵုလဝ်ယၟု သရာဲသဂံင်ဗၟာတအ် ပၠန်ရ။ နူဘဝကောန်ၚာ် ညံင်သ္ဂောအ် အထေင်ဇၞော် သရာဲသဂံင်ဗၟာတအ်ဂှ် ဒဒှ်ရ တက်ပၠုပ်လဝ်ဏောင် စိုပ်မွဲအခိင်ဂှ် အဲညာတ်ကေတ်ရ။ ဆဂး စပ်ကဵု သရာဲသဂံင်တအ်ဏအ်တုဲ နူအခိင်တေအ်ဂှ် ညိလေဝ် အဲအထေင်ဟွံဇၞော်လဝ်ဂှ် ဍာံဍာံရ။

ဆဂး ကာလအဲဍောတ်သွတ်တေအ် သရာဲသဂံင် အဲထေင်ဇၞော်ကၠုင်လဝ် နွံဒၟံင် မွဲတၠရ။ ပရောပရာ သရာဲသဂံင်ဏအ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵု လိက်ဘာ ၃ တန်ဂှ် ပါဒၟံင်ကီုရ။

ၜိုန်ရ ညးတေအ် မံင်ဟွံထတ်ယုက်ကီုလေဝ် ကပေါတ်ရဲသၟာကမၠောန်ညးတေအ် မဒးယိုက်ဂှ် နကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မွဲ ညးယိုက်နင်ကဵု။ လပှ်ောတဲ ပၠေတ်ဍာ်ပါင်တုဲ ဗီုကေတ်နင်ကဵု မခါဂမၠိုင်။ ၜိုတ်လဵု ဂမြင်ဉာဏ်ညး ခိုဟ်ရော။ တုဲပၠန် ကၠတ်ဂွံနင် ကောန်ဝုတ် ဨကရာဇ်တၠတိတုဲ ဗွဲကြဴ တိုန်ဒှ်ကၠုင် ဨကရာဇ်။ ပ္ဍဲကဵုလိက် ကော်ခဴစညး “မဂဒူ”။ သရာဲသဂံင်သၟတ်မွဲတၠဏအ် အဲထိုင်သး ဒးစိုတ် ကွေဟ်ကွေဟ်ရ။ ဆဂး ဒဒှ်ရ ညးဒှ်ဒၟံင် ဂကူမန်မွဲတၠဟီုဂှ် ဒဵုကဵု အဝဲအဲ ဇၞော်တိုန် ဟွံဂွံတီကၠုင် ဍာံဍာံရ။ အတိုင်ဏအ် အဲစိုပ်ကၠုင် ဘာတန်ဒေါဝ်၊ စိုပ်ကၠုင်အဝဲလေဝ် ဟီုဂွံ။ အခိင်တ္ၚဲကၟာတ်ဘာတှ်ေ ပၞောဟ် ကဵု မကဝေင် စုတ်ပ္ဍဲထိုင်ကၟာဲ မွဲကရောံ ကုရဲသဟာဲပၟင်ဂၠဴတအ် အာဒၟံင် ပေင်တိ ပေင်ဝါ။ စၞးမဟဳဒၟံင် အခိင်အိုတ်ဒၟံင် ဗီုဏအ်ဂှ် မိမတအ် ပလံင်ပ္တိုန် ဘာလကျာ် ကဵုကတ်ဗ္တောန် လိက်မန်ဂးတုဲ ဓရိုဟ်ပလံင်ဏာ အတေင်တုဲ အဲဒှ်တိုန်ကၠုင် ဘာမန်ဥတုကညင်ကီုရ။

ပ္ဍဲဘာမန် ဘာ်တန် လပါ်ရဲကွာန်လၟိုင်ပိုဲ ရဲတိုန်ဘာ နွံဒၟံင် ပန်မသုန်တၠကီုလေဝ် နူအရာပ်ပိုဲဂှ် အဲမွဲဓဝ်ဟေင်ရ။ ရဲဟၟဲပုဟ်။ ကွးဘာဘာ်တန် ဟီုကီုလေဝ် မၞိဟ်အဝဲဇၞော်ဇၞော် သၟးရဂၠိုင်။ ဗွဲမဂၠိုင် သၟတ်မန် လပါ်ကွာန်သက္ကောတေအ် ရဲမဟီုအရေဝ်မန် သၟးဂၠိုင်ရ။ မၞိဟ်မဟီု အရေဝ်မန် ဟွံလေပ် ဗီုအဲဏအ် ညးမွဲလေဝ် ဟွံကၠုင်ပ ရဲ။ မွဲအခိင်တေအ် ဒၟာနူ ဟီုအရေဝ်ဗၟာ ဟွံကၠးတုဲ မုက်ဍောတ်မတ်သဝ်။ အဲဏအ် လၟုဟ်ပၠန် ဟိုတ်နူ ဟီုအရေဝ်မန် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဟွံမာန်ဂှ် စိုပ်အာ ဘဝ မုက်မတ် မဒးကလေင်ဍောတ်ပၠန်ရ။

အတိုင်ဏအ်ရ ညံင်ဂွံတိတ်ဗၠး နူဘဝ မုက်မတ် မဒးဍောတ်ဒၟံင် ပ္ဍဲဘာဥတုကညင် ဂးတုဲ ဂစာန်ကတ်ဗတောန် လိက်မန် ဘာသာမန်။ အပ္ဍဲဘာမန် ဥတုကညင် မုအဲမဂွံ ကတ်ဗတောန်ကၠုင်လဝ်ရော ဟီုတှ်ေ လိက်မန် အရေဝ်မန်သၟး ဟွံသေင်။ သွက်မၞိဟ်လ္ၚဵု ရဲမလေပ်လဝ် အရေဝ်မန်တအ် လေပ်အာ လိက်မန် ခိုင်င်ကၠိုက်က် မာန်ဏောင်။ ဆဂး အကွက်အဲ သွက်အဲမွဲဂှ် ဗွဲတၟေင် ဂွံနင် ဟီုဂှ် “မန်ဟီုမ္ဂး—” ရအဴ။

မန်ဟီုမ္ဂး— အစာဘာ ဥတုကညင်တအ် ဗွဲမဇြိုဟ်နက် စုတ်ကဵုလဝ်တုဲ မန်ဟီုမ္ဂး မုရော အဲတီ ကၠိုဟ်ခၠင်တိုန် တၟာဂလိုင်၊ အရေဝ်ဘာသာမိမပိုဲတအ် မဟီုဂးဒၟံင်၊ ညးတအ် မုဂကူရော ဗွဳဗွိုင်သၠဲသၠဲလးလး ကေတ်ဒၟံင် ဂုဏ်စရာဲ ညးသကအ်။

ဆီမန် ကဵု အဲ။ မန်ဟီုမ္ဂး သမ္တီအဲ မတီကၠိုဟ်တိုန်လဝ်ဏအ် လွဳၜံင်ပ္တိတ်ကၠုင် စိုတ်ဓါတ် ကေတ်စရာဲမွဲကီုရ။

အဃောမချပ်ဒၟံင် ပရေင်ဒဒှ်အတိက် ဘဝသၟတ်ဂှ် စၟဳရံင်ညာတ်အာ ကျာ်သထီုရ။ စိုပ်ဒၟံင် ဍုင်သထီုရသွံ စွံတိုန် သတိကီုရ။ အလာံၜိုပ်ထဝ်ဗစူလဝ် ကရပ်ကျာ်ကီု V9 ဇၞော်မွဲတၞး ဆဵုအာပၠန်ဂှ် ဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ဒုင်တၠုင်ဒၟံင် သဘင်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ရောင် ဂွံတီကၠိုဟ်တိုန်ရ။ ကွေဟ်ရသွံ ဂိတုဂတဏအ်မ္ဂး စိုပ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် ရဏောင်။ သၞာံဏအ် စိုပ်ဒၟံင် မရနုက် မူစိဝါလေဝ် သမ္တီဟွံဒး၊ ဆဂး ဗီုလဵုဟီုဟီု တ္ၚဲကောန်ဂကူ သၞာံဏအ် အဲဂွံဝေင် မိပ်ပ်ဏောင်။ မွဲကရောံ ကုရဲမကော်ဒၟံင်အဲ မန်ဟလာတအ် ပိုဲဂွံဝေင် သဘင်တ္ၚဲကောန်ဂကူ မွဲစွံဏောင်။

“ရဲ တအ်ယျေ- မန်ဟလာ စဴကၠုင်ကွာန်ယျဟေံ” ဇကုမွဲဓဝ် ရိုဟ်ရေင်ဒၟံင် သ္ၚိတ်တ်။

မန်ဟလာ

မံင်ဂွံလအ်တိုန် ပ္ဍဲကဵုဘာမန်ဥတုကညင်တုဲ သၟတ်မန်တအ် ဗွဲမဂၠိုင် ပကၠုင်ရဲကဵုအဲ။ တုဲပၠန် အရေဝ်ဘာသာမန် အကြာဟွံကၠးကဵုကၠး ဂကူဟလာစာတ် ဗီုအဲဏအ် သီုဂွံတိုန် ယၟုတၟိ မန်ဟလာပၠန်။ အပ္ဍဲအခိင်ဏအ် အရေဝ်မန် နူကၠာဟွံကၠးကဵုကၠး ကော်ဒၟံင်အဲ မန်ဟလာဂှ် စိုတ်ဟွံမိပ် အဲဟွံဒှ်ရပုဟ်။ မန်ပါဒၟံင် မွဲရဟီုတှ်ေ အဲပေင်ဒၟံင် စိုတ်ရဏောင်။ ထပ်တိုန် ဘာမန်ဥတုကညင် မွဲသၞာံပၠန်ဂှ် အဲထပ်ဂွံတီကၠုင် မွဲပၠန်ဂှ်တှ်ေ ဝင်မန် မွဲသကုတ် မွဲဒကဴ တတတံင်တံင်။ ပရောပရာ သရာဲသဂံင်မန် ဨကရာဇ်မန်ဂမၠိုင်။ အပ္ဍဲဏအ် မၞိဟ် အဲ အထေင်ဇၞော်ကၠုင်လဝ် သၟိင်မဂဒူဟီုဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ဂကူမန် ဂွံတီ ကၠိုဟ်တိုန်တုဲ အဲပေင်စိုတ် ကေတ်စရာဲ ဗွဲမလောန်ရ။ တုဲပၠန် ဝင်ပရူပရာမန် နာနာတအ်ဂှ်လေဝ် အဲစိုတ်လုပ်စ ဂၠိုင်တိုန်ဟဍင်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဘာမန် ဒွက်ရးနိဂီု၊ ဒွက်ကြက်စၠန် ဂွံဒယှ်ေက္ညာင်ကရေဲ မွဲကရောံ ကဵုရဲတအ်ဂှ် ကေတ်ဒၟံင် စရာဲဗွဲမလောန်။ စိုပ်အဝဲဗၠာဲ သီုကဵုသကအ်ရဲတအ် ကျိုင်ကယျိုင်မန်တုဲ ဇက်တိုန် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် အလုံတကအ်ခၟိုင် ဂေတ်ကြေဝ် ဝေင်ကၠုင်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဝိုတ်ဟွံမာန်။

“ဝေ ဟလာ … ဝေ ဟလာ ဒးဒုင်ကော်ဒၟံင်ကီုလေဝ် မိပ်ကၠုင် အကြာသကအ်ရဲ သၟတ်မန်တအ်။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် တိုန်စိုပ် ၉ တန်ဂှ်တှ်ေ အဲဒးစ္ဍးသြာဲခြာတိတ်အာ ဍုင်ကွာန်တၞဟ်ဟ်ပၠန်ရ။ 

အပ္ဍဲကဵုပွဳဗွိုင်တၟိ ဗီုပြင်သ္ဂောအ်ကိတ်ညဳ ပြေပြံင် ၜိုန်ရဂစာန်မံင်ကၠုင်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲသမ္တီအဲ “မန်ဟီုမ္ဂး” ဂှ် ဆလအ်လေဝ် ဟွံကၠေအ်အာ။ ၜိုန်ရဟွံဒှ် ချူလိက်မန် ဟွံဒှ် ဟီုအရေဝ်မန်ကီုလေဝ် ပရူပရာမန်တအ်ဂှ် နွံဒၟံင် ပ္ဍဲကဵုဂၠံသြိုဟ်အဲ လၟိုန်၊ ဒၞာဲမစိုပ်အာ “အဲဂကူမန်” ဟီုလဴထ္ၜးတုဲ ကေတ်ကၠုင်ဒၟံင် စရာဲတုဲ အဲမံင်စံင် တန်တဴကၠုင်ရ။

ပ္ဍဲမွဲမွဲဒၞာဲ ယဝ်ရ ဆဵုဂဗ ကုမန်မွဲမွဲမ္ဂး ဗီုမကလေင်ဆဵုဂဗကၠုင် မသ တြေံတြဟ်တအ်ကီု အဲမိပ်စိုတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဒၟံင်။ ဂွံဆဵုဂဗ ဍုက်ကေဝ် ကဵုညးမကတ်လ္ၚတ် လိက်ပတ်မန် ဝင်မန်တအ်မ္ဂး အဲမိပ်ကွေဟ်ကွေဟ်၊ နူကဵု ညးတအ် ဂွံဗှ်ကၠုင် ဝင် “အကြီုကမြဴရာဇာဓိရာဇ်” ဂှ်တုဲ စိုတ်ဓါတ် ပရေင်ဂကူတအ် ဗီုလဵုလေဝ် အဲထိင်ဒဝ် ဟွံမာန် ပေင်ကၟိုဟ်ဒၟံင် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏအ်ရ။

နူအခိင်တေအ်တုဲ အဲဖျေဟ်လဝ်သန္ဓိဌာန် ဇြိုဟ်ဟ်နက်နက်မွဲ။ ခန္ဓကာယအဲ ၜိုတ်ရေင်တၠုင်ကဵုမာန် ၜိုတ်အဲ ကၠောန်ပကဵုမာန် သွက်ဂကူမန် အဲကၠောန်အာဏောင်။ အရာကိစ္စမဒးထိင်ဒက် ပ္ဍဲကောန်ဂကူမန်တအ်ဂှ် ဇြဟတ် အစောန်အဲ ၜိုတ်နွံ ထိင်ဒက်အာဏောင်။ အဓိဋ္ဌာန်အဲဏအ် ဟိုတ်နူ အကာဲအရာ ဘဝမွဲမွဲဗီုတုဲ အဓိဋ္ဌာန်အဲဏအ် ဒေါအ်ဒေင်အာမာန်ကီုလေဝ် အဓိဋ္ဌာန်အဲဏအ် ဆလအ်လေဝ် ပြံင်သၠာဲအာ ဟွံသေင်။

ဟိုတ်ဂှ်တုဲ လၟုဟ်အခိင်အခါ ဒးရးဟေင် အခေါင်အရာ အဲဂွံကလေင်စဴ ဌာန်ကွာန်ဇာတိ သ္ၚိမိမ ပ္ဍဲကဵုကွာန်လၟိုင် တကအ်ခၟိုင်ဟီုဂှ် မိပ်သၠောင်တဴ ဗွဲမလောန်။ နူလ္တူကွဳစက် အခိင်မဖျေဟ်ဇိုင် လိုန်ဒးတိ မိမရဟီုဗက် ဗီုလဵုလေဝ် ဟီုလဴပ္တိတ် ဟွံမာန်။ ကရပ်တေအ် ကရပ်ဏအ် ဂွံမိင်တိုန် အရေဝ်မန် ရမ္သာင်မန် မဟီုဒၟံင်ဂှ် ဗီုညးဂမၠိုင် ဆက်ဂလာန် သၟာန်ဒုင်ဒၟံင်တၠုင် ကုအဲကီုရ။

ဍုင်မတ်မလီု နူဒၞာဲသၞေဟ်တၟအ်ချး (ကျောက်မီးသွေး) ဍိုက်စဴကၠုင် တကအ်ခၟိုင် နကဵုဂၠုင်စက်မဝ်တဝ် ပွိုင်ၜိုတ်မွဲနာဍဳဍောတ်တ်ဂှ် လအ်လဒၟံင် အိုတ်အစောန်ရ။ ဒဵုသမၠုင် ပ္ဍဲကဵုကွာန်ဇာတိဂှ် လှင်ၚင် ရံင်အာဒၟံင်ဂှ် မိက်ဂွံ ကလေင်ဆဵု မိမ ကလော တအ်ကီု သီုကဵု ရဲသဟာဲ မကော်ဒၟံင်အဲ မန်ဟလာတအ်ရ။ ကြပ်စိုပ်ကၠုင်သ္ၚိ ခဍင် စိုတ်မိက်ဂွံဆဵုဂှ် ဇၞော်တိုန်ခဍင်။ စိုပ်သ္ၚိမိမဗက် ဟွံဂတာပ် လးပၠးစး လ္တူသကဝ် တိက်လ္ၚာဖျေဟ်ဏာတုဲ “အဲကလေင်စိုပ် သ္ၚိရသွံ” ဖျေဟ်ထောအ် လၟောင် သီုဖအိုတ်ရ။ ဆဂး မၞိဟ်ဂှ်ရ ၜိုန်ရ ဇူ စိုတ်တေအ်ဂှ် ဟဳသ္ပဝ် စိုပ်အာ ဇရေင်သကအ်ရဲ ကွာန်သက္ကောတေအ်တုဲ မိက်ဂွံအာ။ ဇူဂွံ မွဲချိုန်ခဏတုဲ ဗိုက်လတက်တိုန် ကယျိုင်မန်တုဲ ချိင်လဝ် ဘိုအ်ဂွံအာ လပါ်ရဲတအ် မနွံ ကွာန်သက္ကောဂှ်
“အလဵု စာန်အာရော ကောန်။”
“မိက်ဂွံအာဝေင်ကဵု ရဲတအ်ရ အမေ။”
“ရံင်စမ် မံင်ပ္ဍဲသ္ၚိ မွဲလစုတ်ကၠာ ဟောံဍာ်အှ်ောတုဲ စပုင်သဝ်တ္ၚဲတုဲလေဝ် အာဝေင် ဂွံဒၟံင်ရဏောင် ကောန်။”
“ကလေင်စဴကၠုင် နူတေအ်မှ စပုင်သဝ်တ္ၚဲဏောင် အမေ၊ အဲအာ ဖဝ်ရဲအဲ ကၠာဏောင်။” ဂးတုဲ ကွာ်ကၠုင် ဇိုင်ဓရိပ် ဍောတ်တ်။

“ဝေ ဟလာ” ၝတအ်ဏအ် ဆဵုအဲတှ်ေ “ဝေဟလာ” က္ညာင်ကော်အဲ ဗီုဏအ်ရောင် ချပ်တုဲ ကွာ်ရံင်ဗက်ကၠုင်၊ ဂၠံင်ကွာန် ခိုဟ်တိုန်ကၠုင်ညိညဂှ် ညာတ်တုဲ သၠောင်ကၠုင်ဒၟံင် အိုတ်အစောန်။

စိုပ်ကၠုင် လပါ် သ္ၚိရဲဆာန်အိုတ်မွဲဂှ် “ဝေ ရဲ”  က္ညာင်ကော်ဏာဂှ် ဍေဟ်လှင်အာ မွဲလစုတ်ဍောတ်။ တုဲ ဍေဟ် ကလေင်သမ္တီဒးတိုန် “ဝေ ဟလာ ၝကလေင်စိုပ် ယျဟာ” ဟွံသေင်။ ဍေဟ်ကလေင်ဟီုနင်ဂှ် “ၝကလေင်စိုပ်ယျဟာ ဝေန်ထောန်”

“ဝေဟလာ ၝကလေင်စိုပ်ယျဟာ” ဍေဟ်က္ညာင်ကော် ဗီုဏအ်ရောင် ၜိုန်ရ ကလေင်ချပ်ဒၟံင် ကီုလေဝ် ကွေဟ်ကွေဟ်ဂှ် သၞာံအခါလအ်လအာတုဲ ဍေဟ် ဝိုတ်အာအဲ “မန်ဟလာ”ဂှ်ဟာ ကူချပ်ဒၟံင်ရ။ ဍေဟ်ဆဵုညာတ်ဒးအာ ဗွိုက်လတက်မန် မအဲဗိုက်လတက်လဝ်ဂှ်တုဲ အပ္ဍဲမုက်ဍေဟ် ညံင်ကဵု ရောံဒၟံင် မွဲမွဲသာ် အကာဲအရာ မုက်မတ်ပြံင်လှာဲအာဂှ်လေဝ် စွံဒးသတိညိကီု။ အကြာ ဍေဟ်ကဵုအဲ ခြာအာ မွဲမွဲသာ်ဏောင်ဂှ် အဲဒးဒုင်စသိုင်ဒၟံင်။ နွံဒၟံင် မွဲမွဲသာ်ဏောင်။

“ဆလအ် ၝကလေင်စိုပ်ကၠုင်ရော။”
“လၟုဟ်ရဏောင် ကလေင်စိုပ်၊ ဂ္ဇအ်ဂွံ ပ္ဍဲသ္ၚိ မွဲလစုတ်ဍောတ်ဓဝ်ရ။ မိက်ဂွံဆဵုကဵု ၝတအ်တုဲ အဲတိတ်ကၠုင်၊ အဲမိက်ဂွံဆဵုကဵု ရဲသကအ် မမံင်ကၠုင် မတိုန်ကၠုင်လဝ်ဘာ မွဲစွံတအ်ရ ရဲ။”
“အေ မိပ်စိုတ်ကွေဟ်ရရဲ  ၝကလေင်စိုပ်ကၠုင် မိပ်စိုတ်ကွေဟ်ကွေဟ်။”
“ယွံ အဲဗှ်ဒၟံင်သၞာ ၝတအ်လၟိုန်ရ  ဟီုကဵုအဲ အရေဝ်မန်ညိဏး။”
“ဟးဟး ၝလေပ်ဒၟံင်အရေဝ်မန်ဏီဟာ မံင်ကၠုင်အကြာဗၟာ လအ်ကၠုင် ကွေဟ်ရလေဝ်။”
“ၜိုန်ရမံင်ကၠုင် အကြာဗၟာလအ်အာကီုလေဝ် နကဵုစိုတ်ဓါတ်မန် ဆီဟံသာပေင်င် မံင်ကၠုင်လဝ်ဏောင်၊ အရေဝ်ဘာသာဇကု ဆလအ် အဲဟွံဝိုတ်ပုဟ်၊ ကလေင် ဟီုပ္တိတ် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍး လနွံတှ်ေ နွံဏောင်။”
“အေ ရဲ ဗီုဏအ်ရ။” နကဵုမုက်မတ် ဗီုပြင်ဟွံစှ်ေသၞောတ် ၝဏအ် မုဒှ်ဒၟံင်ကီုရော။

တုဲပၠန် ရဲမိဿဟာဲဂမၠိုင် ထပ်စိုပ်ကၠုင် မွဲတုဲမွဲ တက်အာကျာ ဟီုဂး ပရူပရာအတိက်၊ စိုပ်အခိင်ဗတမ် ကလေင်စဴကၠုင်သ္ၚိရ။ ဗီုအဲ မစၟဳလဝ် အဲစိုတ်မိပ် ဟွံမာန်ဏီ၊ ဟိုတ်အကာဲအရာမွဲမွဲ ပ္ဍဲရဲအဲဏအ် ပရူပရာမွဲမွဲ နွံမာန်ရောင်။

တုဲမှ ဂွံမိင်ပရိုင် နူကဵုရဲလ္ၚဵုမွဲအဆံင် ဗွဲစိုတ်ဟွံမိပ်မွဲသာ်ဂှ် ရဲပိုဲတအ် အခိင်ဥတုကညင် ပ္ဍဲကဵုဘာမန် ဒယှ်ေကၠုင်လဝ် “ဒွက်ရးနိဂီု၊ ဒွက်ကြက်စၠန်” မွဲစွံ ဇက်တိုန်ကၠုင်လဝ် သဘင်ကၞာ တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်တုပ်တုပ် ရဲဆာန်ကော်ဒၟံင်အဲ မန်ဟလာကီု ရဲလ္ၚဵုလ္ၚဵုတအ်ကီု ဗ္ဒဗ္ဒါယ်စိုပ်အာ သၟဝ်အလာံ တၞဟ်ခြာအာ ညးသကအ်ရသွံ။ “ရဲပိုဲလ္ၚဵု အလာံပြံင်အာ ရမ္သာင်ကမြေဲလေဝ် လှာဲအာယျ မန်ဟလာ။” ရဲမွဲ လဴစ ကဵုအဲတုဲ စိုတ်ဟွံမိပ်ကွေဟ်ကွေဟ်၊ ဂိုဟ်ကဟောံရနွံ၊ ဆဂး ဒုဟ်ဒဏ်မွဲ ဏောင်လေဝ် ဟွံတင်စုတ်ပုဟ်။

   “မုဒှ် ၝတအ် ဒးပြံင်လှာဲအာ ဗီုဏအ်ရော” ဟွံဒှ်သၟာန်ကၠုင်ဏီ။

   “ဗီုၝတအ် အထေင်ဇၞော် အရံင်စရာဲညးတၞဟ်တအ်တုဲ ဝိုတ်ကၠေအ် ဂကူဇကုမာန်တှ်ေ ဝိုတ်ဒၟံင် မိပ်လဟိင်ဒၟံင် ကၠာညိ။ အတိုင်ပၟိက်ဆန္ဒနာဲတအ် ဗွဲမဗၠးၜး ဂွံလဝ် အခေါင်အရာ ပ္ဍဲခေတ်ဏအ်ဂှ် ဂၠံင်ဍာံ ကဵုဂွံဒှ်မာန်တုဲ ဒုဟ်ဒဏ် ညံင်ဂွံ စ္ဍးဒၟံင်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖအောဝ် ကဵုဏာဆန္ဒရ။

‘မၞိဟ် ၝတအ် မကော်ကၠုင်လဝ် မန်ဟလာဂှ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏအ် မန်ဟလာဒၟံင်ဖိုဟ် ရဏောင်။ ဆဂး မန်ဂလာ စွံလဝ် ပ္ဍဲစိုတ်နွံမွဲရ။ အလာံၜိုပ်ထဝ် ၝတအ် မကရဴထောအ်လဝ်စးဟီုဂှ် ၜိုတ်အဆံင်လဵု ဇၞော်မောဝ် သၠုင်ပြဲဒၟံင်ရောဟီုဂှ် ၝတအ် ညံင်ဂွံတီညာတ်တိုန် ဂၠိုင်ဂၠိုင်ကၠးကၠး၊ ညံင်ဂွံ ညာတ်ကၠးတၟးတိုန်ဂှ် အဲကလေင်ထ္ၜးကဵု ၝတအ်တုဲ ကလေင်ကော်ဖျဴနင်ရောင်။ ညံင်သ္ဂောအ်ဂွံဂှ် မန်ဟလာ ကလေင် ကော်ဖျဴနင် ရဲတအ်ရောင်။

မာံကောနန်

(ဝတ္ထုဝွံ နာဲကောနန် ချူလဝ် နကဵုဘာသာဗၟာဂှ် နာဲဗညာအံင် ကၠာဲကဵုလဝ် ဘာသာမန်)