လိက်ပရေၚ်

အကာဲအရာဂၠးတိတ္ၚဲဏံ ဍေံတၟေၚ်မွဲသာ်ဂှ် ဍုၚ်ပလိုတ်တအ် ဒှ်မံၚ်ပၞာန်ပေၚ်ထာတ်၊ ဍုၚ်လဒေါဝ်ဗၟံက် မဒးဓယံက်ကဵုဍုၚ်ပ လိုတ်တအ် ဒှ်မံၚ်ပၞာန်ပေၚ်အလုံဒေသဂှ်တုဲ ဍုၚ်အာရှဒိုဟ်အဂၞဲပိုဲကီု၊ ဍုၚ်အာရှလပါ်သၠုၚ်ကျာတအ်ကီု၊ သကုတ်တၞဟ်ဟ် တအ်ကီု စာ်စ္ဍးမံၚ်နူဓယံက်ပေဲါပၞာန်တုဲ သ္ပမံၚ်အရီုကဵု ဂွံပတိတ်ဇြဟတ်ကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ရောၚ်ဂှ် ဗှ်လ္ၚတ်ရံၚ်ပရိုၚ် နူသကုတ်လပါ်အာရှတအ် ဗွဲတၟေၚ် ပရိုၚ်ဍုၚ်ကြုက်၊ အာဇြဳယာန်တအ်မဂး...

ပေဲါပၞာန်အေဿရေကဵုပါလိတ်သတာၚ် ခြာဟွံလအ်အသိၚ်ဍိုန်စှ်ေ ဒေါံပန်ပေါဟ်မာန် နကဵုအသိၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ်ဍုၚ်ဇၞော်ဇၞော် တအ်ကီုလေဝ် ပေဲါပၞာန်ရာတ်ရှာ-ယူကရိန်ဂှ် ရံၚ်ကေတ်ဗီုပြၚ်ဍေံ လွေဟ်ဍေံပြံၚ်လှာဲအာနူကဵုပကတိတုဲ သွက်သ္ဂောံဒှ်အာ ပေဲါပၞာန် အကြာရာတ်ရှာကဵု-ယူရောပ် ဗွဲတိုက်ရိုက်မာန်ရောၚ်။ ဂလာန်သမ္မတပြၚ်သေတ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ကၠုၚ်၊ ဂလာန်သမ္မတ အမေရိကာန် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ကၠုၚ်၊ ဆဂှ်သၟးဟွံက နကဵုဍုၚ်ပြၚ်သေတ်လေဝ် ပလေဝ်ပလေတ်လဝ်...

ဒပ်ပၞာန်ရာတ်ရှာ လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ်သွက်ဂွံသီကေတ်တိဍာ် ဍုၚ်ဒုတိယယူကရိန်မာန်ကၠုၚ်ဂှ်တုဲ သမ္မတပြၚ်သေတ် သဳကၠဳ ကဵုယူကရိန်တုဲ အကြာမွဲၜါတ္ၚဲဏံ ဂွံညာတ်ကေတ် လပါ်နေတိုဝ် ပလေဝ်ပေလတ်ကၠုၚ် သွက်ဂွံပါလုပ်ဗွဲ တိုက်ရိုက် ပ္ဍဲလ ပါ်ယူကရိန်နွံကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်တုဲ ယဝ်ရနေတိုဝ် ပါလုပ်ဗွဲတိုက်ရိုက်မဂး ပဋိပက္ခပေဲါပၞာန်ဝွံ ကၠောံထၞာန်အာ နဒဒှ်ပဋိပက္ခဂၠး တိမာန်ရောၚ်ဂှ်...

ပရောဟံသာဝတဳလီုပြာကတ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲလိက်ဝၚ်မန်တအ်ဂွံဆဵုကေတ်အောန်တဴလောန်ကွေဟ်ရ။ ပ္ဍဲလိက် ပြကိုဟ်ရာဇဝၚ်တၞောဝ်ဒတောဝ်သၟိၚ် ကျာ်ဇၞော်အစွောအ် ခၞံလဝ်ပ္ဍဲ သက္ကရာတ် ၁၁၂၈ (အေဒဳ-၁၇၆၆) ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် ပရောဟံသာဝတဳလီု သာ်ဝွံရ။

သကိုပ်ဝန်ဇၞော်အေဿရေ ဟီုပါ်ပဲါပတုပ်ပတောံဏာကဵု မၞိဟ်ဗက်ဂဗုတ်အမှု ပ္ဍဲရုၚ်ဓဝ်ဂၠးတိ နာဲကရေမ် ခါန် နဒဒှ်မ တုပ်သၟဟ်ကဵု နာဲဗစာနာဇြဳ ဂျာမနဳ ပ္ဍဲအရာမက္ဍုဟ်မၠေံဒစဵုဒစးကဵုဂကူဂျူတအ် ပ္ဍဲခေတ်တၟိဂှ်ရ။ ပတွဵုနူမဒက်ပတန်ကၠုၚ်လဝ် အာၚ်သဳသဳ ပ္ဍဲသၞာံ၁၉၉၈တေံ နကဵုလၟိဟ်ဍုၚ်ဂၠးတိဗၞတ် ၁၂၄တေံတုဲဂှ် ဍုၚ်မလုပ်ဂကောံတအ် ဒးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် စပ်ကဵုဒးရပ်ကၠေၚ်ဒက်...

ကောန်ဂကူမန်တအ် ဍုၚ်ကွာန်ဌာန်ဒေသညးတအ် ဒးဒုၚ်ပလီုပလာ်တုဲ စိုတ်ဂိ လုပ်ဂြိုပ်ရပ်လွဟ် ပုန်ကဵုပၞာန်ဗၟာ နွံဂလိုၚ်ရော မိက်ဂွံတီကေတ်စရၚ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်၊ ဆဂး ဒှ်ဟွံမာန်ရ။ ဟိုတ်နူပၞာန်ဗၟာ စံၚ်ကၠေံပလီုကၠေံကွာန်ဓမ္မသဂှ်တုဲ ဍေံပြံၚ်လှာဲ အာမွဲသာ်မာန် ပ္ဍဲကောန်ဂကူပိုဲဂှ် ဂတဏံ ဂွံသိုၚ်သ္ၚိဌာန်ခိုဟ်ဟ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ် ညံၚ်ရဴခေတ်မဒေါံလဝ်ပန်ပှော်တေံဂှ် ညးတအ်...

ကလၚ်ကေတ်ရမ်သာၚ်ညးတအ် ပ္ဍဲမေ ၁၆-၁၇ဂှ်မဂး ပရေၚ်ဒက်မိတ်ဇမၞော် မရန်တၟံဂွံကော်ဆောပြိုၚ်ပကာန်ကဵုအမေရိကာန် ကေုာံ ဂွံပြံၚ်လှာဲကၠေံဂၠးတိပိုဲဏံမွဲဂှ် ညးတအ် ကလိဂွံမံၚ်ပေဲါအံၚ်ဇၞးဇၞော်ဇၞော်မွဲရောၚ်ဂှ် နိသဲကေတ်ကဵုပရိုၚ်အလဵုအသဳ ကြုက်ကဵုရာတ်ရှာ မချူလဝ်တုဲ သရုပ်ကေတ်နကဵုလညာတ်သာ်ဝွံရ။ သမ္မတရာတ်ရှာ အာစိုပ်ဍုၚ်ကြုက် ပွိုၚ်ၜါတ္ၚဲဂှ်တုဲ လလောၚ်တြးပတိတ်လဝ်လိက်လလောၚ်တြး မၞုံ(၆)မုက်လိက်ဂှ်တုဲ ပရေၚ်ဒက်မိတ်ညးတအ်ၜါဍုၚ်ဂှ် ကလေၚ်ပခိုၚ်ပတိုန်၊...

စက်ရာသဳ ၁၂ ဂေတ်အာဒၟံၚ်ဂှ်ပေၚ်အာမွဲဗ္ဂေတ်ပၠန်၊ ဂွံ ၃၆၅ တ္ၚဲတုဲသၞာံတြေမ်မ္ဒးအိုတ် အာ၊ သၠာဲဂတး သၞာံတၟိပၠန်ဂှ် အတး မန်ပိုဲကော်ဂးရ။ ပ္ဍဲကဵုသမယအတး ပိုဲဂကူမန် ပ္တုဲကမၠောန်ကာကုသဵု နာနာ နွံကဵုမ္ၚဵု ဂှ် ကော်ခဴ သၚ်ကြာန် ရ။...

သ္ၚိကရေင်တူဂှ် ဗြဲဂူ ၜင်တိုန် တၞးအင်တိတ် ဍေဟ်တအ် ကလေင်သြိုင်ဂွံပၠန်ရ။ သ္ၚိမန်တူ ဂွံကလေင်သြိုင်ဂွံပၠန် ဒးကေတ်အခိင် တၟာဂလိုင်ဏီ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံကဵု ဒြဟတ် ဟွံမိက်ကဵု ပၞာန်ဒှ် ပ္ဍဲဒေသမန်ဇကု။ ၜိုတ် လ္ဇ အခိင်ဂွံဂှ် လ္ဇကၠုင်၊...

ကောန်ဂကူပိုဲတအ် ဗွဲဒဒှ်အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ် ပ္ဍဲကြဴနူသၞာံ၁၉၉၅တေံတုဲဂှ် ဒးဆဵုဂဗကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာစံၚ်ကွာန် ဂှ်တုဲ အလုံဂကူမန်ခေတ်တၟိ မဟွံကေၚ်ဆဵုဂဗလဝ်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာစံၚ်ကွာန် ပလီုကွာန် မွဲလှ်ေတအ်ဂှ် ကတဵုဒှ် ဂၠိုက်ကဟောံဂၠမ်စိုတ် သီုဒှ်ဒေါသဇၞော်ကဵုဇြဟတ်၊ ဆဂး သွက်မၞိဟ်အယုက်ဇၞော်ဇၞော် မဂတာပ်လဝ်ပၞာန်အ ပ္ဍဲဍုၚ်ခေတ်ကၠာတေံဂှ် ဟွံဒှ်အမ်သဝ်၊ မၞိဟ်ခေတ်တၟိတအ် ဆဵုညာတ်နမတ်ဟေၚ် ပတှ်ေမဂး...