ကွးဘာ ဥတုကညင် မာံထဝ်ညာဏ်

ကောနန်
ဝတ္ထုဒမၠေံ

ဂတးမုက် လ္ပါ်အလာံတုဲ ဒယှ်ေ ဒွက်ကောန်ဂကူ “ရးနိဂီု” နကဵု ရမ္သာင်ညဳညဳ ပ္ဍဲတန်ဝွံ မြဟ်မြဴ မိပ်သၠောင်ကွေဟ်ဟ်ရ။

ဗီုဏအ်ဟေင် တန်ဗတောန်လိက် ဥတုကညင် ပ္ဍဲသၞာံဏအ် ၜက်ကၠုင် မွဲဂိတု ပြင်အာရ။ မာံထဝ်ညာဏ်လေဝ် အခိင်အာဘာ ဇၟာပ်နူဂယး ဆက်ဂလာန် ကဵုမိ၊ ကလအ်ကျာ်၊ ကလအ်အပါတုဲ ကေတ်ထိုင်ကၟာဲ အာဇရေင် သ္ၚိသကအ်ရဲတန်ဂမၠိုင်တုဲ မိပ်ပ်မြဟ်ဟ် တိတ်ကၠုင်ဒၟံင် ဘာတွဵုရ။

တ္ၚဲဏအ် စိုပ်ကၠုင် ဂတမုက်သ္ၚိရဲတုဲ ညံင်ရဴတ္ၚဲတၞဟ်တအ်ကီု မာံထဝ်ညာဏ် ကော်က္ညာင် သကအ်ရဲတအ်ရ။ ရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲဏအ် မိင်ရမ္သာင် ထဝ်ညာဏ်မ္ဂး ရဲဂှ် ဂြိပ်စှ်ေတိတ်ကၠုင်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ် မိဍေဟ်ဟေင် တိတ်ကၠုင်ရ။

“ထဝ်ညာဏ်ယျေ၊ ပ္ဍဲကၠအ် ကမၠောန်ယှုက်ဒၟံင်တုဲ ရဲဗှ်ေ ဒးဘိုင်ကၠောန် ကမၠောန်ဏောင်။ တ္ၚဲဏအ် ဟွံတိုန် ဘာမန်ရ။ ကောန်ဗၠာဲတအ် တိုန်ကေတ်တ်ရ။”

“ယွံ မိနာဲ။” ကလေင်သှ်တုဲ တိတ်ကၠုင် လ္ပါ်ဘာရ။ ကော်ရဲတၞဟ်ဟ်တအ်တုဲ ၜိုန်ဇက်ဂၠောဲအာ ဘာကီုလေဝ် ရဲမနွံ ဂၠံင်မွဲစွံ ယအ်အာမွဲဂှ် ထဝ်ညာဏ် စိုတ် ဟွံခိုဟ်ရ။

ပ္ဍဲတန် တ္ၚဲဏအ် ရဲတၞဟ်ဟ်လေဝ် ယအ်ဒၟံင် မွဲၜါကီုရ။ သကအ်ရဲ တန်ဖအိုတ် စုင်စုင်လေင်လေင် ဟွံမွဲတုဲ ဒယှ်ေဒွက် ရးနိဂီုလေဝ် ရမ္သာင်မြဟ်မြဴ အောန်ဒၟံင်ညိဂှ် ထဝ်ညာဏ် စွံကၠုင် သတိရ။ သကအ်ရဲတန် ၜိုန်ဟွံစုင်လေင်လေဝ် အတိုင် အပါညးတေအ် မဗကန်လဝ်ဂှ် ညးတေအ် ဂ္စာန်ကတ်လ္ၚတ်ဒၟံင်ရ။

တ္ၚဲလက်ကြဴ မွဲတ္ၚဲပၠန် ထဝ်ညာဏ် လုပ်ကော် ရဲပၠန် မိဍေဟ် ဟီု “ကမၠောန် ဟွံတုဲဏီ” တုဲ မာံထဝ်ညာဏ် မဒးတိတ်ကၠုင် ညးမွဲဓဝ်ပၠန်ရ။ စိုပ်သ္ၚိ ရဲမွဲသ္ၚိပၠန်ဂှ် ထဝ်ညာဏ် ကော် အတိုင်ဗီုတြေံပၠန်ရ။ သကအ်ရဲ မာံထဝ်ညာဏ် ဂွံထိုင်ကၟာဲ ဂြိပ်တိတ်ကၠုင် ကီုလေဝ်

“ဟေ” ရမ္သာင် အပါဍေဟ် ကော်ဗြုတိတ်ကၠုင် ဟွံဂတာပ် ဍေဟ်ဒေါအ်အာ ဂတမုက်ကၠအ်တုဲ “တ္ၚဲဏအ် ဗှ်ေဒးအာ ကျူယှေန်ဏောင်။ နူကဏေအ်တေအ် ဟီုလဝ် ကဵုအစာၝောအ် အင်္ဂလိက် တုဲရဏောင်။ တ္ၚဲဏအ် လ္ပအာရ ဘာမန်။ တ္ၚဲကျူယှေန် ဟွံမွဲမှ အာပၠန် ဘာမန်။ ကလေင်စဴကၠုင်။”

အပါဍေဟ် ဟီုနင်ကဵု ထဝ်ညာဏ် “ဗှ်ေရအာ ဘာမန်။ ရဲဗှ်ေ ဒးအာ ကျူယှေန်ဏောင်။”

ထဝ်ညာဏ် စိုတ်ဟွံခိုဟ် “ယွံယွံ အပါနာဲ။” သှ်ဏာရ။

ကော်ဂွံ သကအ်ရဲတန်တၞဟ်ဟ် သီုကဵု အစာၝောအ် မိစန္ဒာ ဒယှ်ေဒွက် ကြက်စၠန်သာသာတုဲ ကွာ်တိုန်ကၠုင် ဘာမန်ရ။ ကျူယှေန်တအ် ပံက်ကၠုင်တုဲ ကွးဘာဥတုကညင်တအ် ယအ်အာ တန်မာံထဝ်ညာဏ်တအ် သၟးဟွံသေင် တန်တၞဟ်လေဝ် ယအ်ဒၟံင်ကီုရ။ ပရေင်ကွးဘာယအ်အာဂှ် ကျာ်ဇၞော်အစာ ကဵု အစာၝောအ် မိစန္ဒာတအ် သီုစိုတ် ဟွံခိုဟ် ဟီုဒၟံင်ဂှ် မာံထဝ်ညာဏ် အဟိန် မချူဒၟံင်လိက် စွံသတိ ညာတ်အာတုဲ စိုတ်ဟွံမိပ်ကၠေအ်အာရ။

စိုပ်သ္ၚိတုဲ ပ္ဍဲဗတံ အခိင်မဗှ်လိက်ဂှ် ချပ်ဂွံ လ္ပါ်မွဲအခိင်တေအ် ကေင်ဝေင်ကၠုင် ကရောံ သကအ်ရဲတအ် ပ္ဍဲဘာမန် အခိင်မခဍုတ်ဓမက်ကၠုင် ပ္ဍဲတန်ကီု၊ အခိင် ကျာ်ဇၞော်ကဵု ဗြာတ်၊ အခိင်ပါ်ပရအ်စ အကြာ သကအ်ရဲဂမၠိုင်ကီုတအ် အီတ္ၚက်တိုန်တုဲ အခိင်လၟုဟ် သကအ်ရဲ ဟွံစုင်လင် မဒှ်အာဂှ် သီုကဵု စိုတ်ဟွံမိပ်ဒၟံင်ရ။

ဗီုရုပ်အပါ မနွံသၟဝ်သ္ၚိကျာ်ဂှ် သ္ၚဳရံင်ဒၟံင် ဗွဲမဇြိုဟ်နက်ရ။ ယဝ်ရ အပါနွံမ္ဂး အပါ အာသောင်ကလး ကဵုမိမသကအ်ရဲ ညးတေအ်တုဲ ကလေင်ကဵု တိုန်ဘာမန် ချိုတ်ပၠိုတ်ရောင် မာံထဝ်ညာဏ် ချပ်တုဲ `စဵုကဵု ဘာမန်တုဲဒှ် ကတ်ဗ္တောန်အာညိ´ ဂလာန် အပါမဗကန်ဂှ် ကလေင်မိင်ဒၟံင်ဂှ်ရ ညးတေအ် ဆက်ဗှ်ဒၟံင်လိက်ရ။

လက်ကြဴမွဲတ္ၚဲပၠန် ဆက်ဂလာန် ကဵုမိ လ္ၚောဝ်ကျာ် ကလအ်အပါတုဲ မာံထဝ်ညာဏ် တိတ်အာ ဇရေင် ဘာမန်ရ။ စိုပ်ဂတမုက် သ္ၚိရဲ မာံထဝ်ညာဏ် ဟွံကော်မွဲသာ် ကွာ်အာ သိုက်က်ဂှ် သ္ၚဳကျောဝ်ရံင် လ္ပါ်သ္ၚိရဲတအ်ကီုလေဝ် သီုဟွံဆဵု ရဲတအ် တတ်ကွာ်အာရ။ သကအ်ရဲတန်မွဲပၠန်ဂှ် ဒးအာကျူယှေန်ဏောင် တီကေတ်တုဲ သီုစိုတ် ဟွံခိုဟ် တတ်ကၠုင်ပၠန်ရ။ ဂတဏအ် ကၟာဲထိုင်တုဲ သကအ်ရဲမွဲ မင်ဒၟံင် ပ္ဍဲပါင်တြင်ကၠအ် ဆဵုတုဲ စိုတ်ဟွံခိုဟ်တအ် ကၠေအ်အာရ။ ဂြိပ်အာ ဇရေင်ရဲတုဲ အဃောဍေဟ် ကြဴဒၟံင်စးဂှ် ခ္ဍုတ် နကဵုရမ္သာင် “ဝါ” ဟွံဂတာပ် သီုညးၜါ ဒးကအ် ဂြိုင်မိပ်တုဲ ကွာ်အာ ဇရေင်သ္ၚိအစာၝောအ် မိစန္ဒာ ရ။

စိုပ်ဂတမုက်သ္ၚိ အစာၝောအ်ဂှ် “သွက်ဂွံ ကော်အစာၝောအ် ချိင်ဗရုရမ္သာင်ဂှ် နူအပ္ဍဲသ္ၚိတေအ် မိင်ရမ္သာင် ဒတုံစှ်ေ “ဂြုမ် ဂြင်” တုဲ မာံထဝ်ညာဏ် ကုက် သကအ်ရဲ ကဵုတဲ သွက်ဂွံမံင်သ္ၚိတ်တ်ရ။

“အာဒၟံင် ဘာမန် ရိုဟ်တ္ၚဲဂှ် မုအာပရော။ မုဂွံကီုရော။ ပ္ဍဲဗှ်ေ တြုဟ် ကဵု ကောန် နွံဒၟံင်ဂှ် စွံသတိကီု။ ညးတၞဟ်ပံက်ဒၟံင် ကျူယှေန်အိုတ်ရ။ သွက်ဂွံစရိတ်သ္ၚိ အဲဂွံပံက် ကျူယှေန်မွဲဝိုင်။ မံင် ပ္ဍဲသ္ၚိ ဂွံထိင်ကောန်င္ၚာ်။”

“ကောမွဲ စန္ဒာ အာကၠိုဟ်တ္ၚဲ ဟွံသေင်ပုဟ်လေဝ်၊ ဗ္တောန် ပွိုင် ၄နာဍဳရ။ အခိင်သဝ်တ္ၚဲ ကောဗ္တောန် ကျူကျေန် ဂွံဒၟံင်ရလေဝ်။”

“ဟး ပွိုင်မွဲတ္ၚဲ ထိင်ကောန်င္ၚာ်၊ ကၠောန်ကမၠောန်သ္ၚိတုဲ ပံက်ကျူယှေန်ပၠန်တှ်ေ ဟွံချိုတ်အာ ဏီပုဟ်ဟာ။ လ္ပအာရ ဘာမန်ဂှ် ဂွံသြန် မွဲခတှ်ေလေဝ် ဟွံသေင်။”

ပ္ဍဲသ္ၚိ အိန်ထံင် အစာၝောအ်တအ် ညးၜါ ကယျာန်ဒၟံင် ရမ္သာင်ဇၞော် ကအ်သၠဲတုဲ ညးၜါ ရံင်မုက် ညးသကအ်တုဲ မုသ္ဂောအ်ပ ကေတ်ဟွံဒးရ။ တၠသ္ၚိ အစာၝောအ်ဂှ် ရဲကွာန် လ္ပါ်တေအ်၊ ၜိုန်ဒှ် ရဲအပါ မာံထဝ်ညာဏ်ကီုလေဝ် ဒှ်ဂကူဗၟာ၊ ကၠာတေအ် ညှာစိုတ် ကဵုအပါထဝ်ညာဏ်တအ်တုဲ ကဵုအခေါင်ဗတောန်လိက်မန် ကၠာလေဝ်၊ လၟုဟ် ဟွံကဵု အခေါင်ဗတောန်လိက်မန် ထေင်ကေတ်ရ။ အဃောညးတေအ်တအ် မဒတူဒၟံင်ဂှ်ဟေင် နူပၞော်ဗတင် ဆဵုအာ အစာၝောအ် မပေင်တဴ ကဵုဍာ်ရမတ်ရ။ ကၠာ အစာၝောအ် ဟွံညာတ် ညးတေအ်တအ်ဂှ် တိတ်ကၠုင်ပြဟ်ဟ်ရ။

ပ္ဍဲတ္ၚဲဏအ် အစာၝောအ် ပါကၠုင် ကရောံညးတေအ် ဟွံမာန်ဂှ် သီုစိုတ် ဟွံခိုဟ် ချပ်တုဲ စိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲခန်ရ။ စိုပ်ကၠုင်အခန်တုဲ ညးတေအ် လဴကဵု ကွးဘာ မစိုပ်ကၠုင်လဝ် ကၠာတအ်၊ ဒဒှ်ရ အစာၝောအ် ကၠုင်ဟွံမာန်ရ။ သကအ်ရဲတအ် စိုတ်ဟွံခိုဟ်အိုတ်ရ။ မုသ္ဂောအ်ကၠောန်သ္ပ ချပ်ဟွံဒးအိုတ်ရ။ လဴဗ္တီ ကဵုကျာ်ဇၞော်အစာမ္ဂး ခိုဟ်ဟာဂှ် ၜိုန်ချပ်ဒၟံင်ကီုလေဝ် ဒှ်ဒၟံင် မၞိဟ်ဍောတ်တ်ဖအိုတ်တုဲ ဖေက်ဒၟံင် ကျာ်ဇၞော်ပၠန်ရ။

“အစာၝောအ် ဟွံဒှ်တိုန်ဘာရတှ်ေ ပိုယ်တအ် စဴရဟာ” ညးမွဲဂှ် သၟာန်ကၠုင် သာ်ဂှ် ဟွံဂတာပ် ညးမွဲတုဲ ညးမွဲ ဟီုတိုန်အိုတ်ရ။ ညးတေအ်လေဝ် ဂွံပဒေါအ် သကအ်ရဲတန်တအ် ဒှ်ဟွံမာန်၊ ချိုန်ခဏဂှ် ညးမွဲတုဲမွဲ က္တဵုစဴအာတုဲ သှ်ေဆ ညးတေအ် ကဵု ရဲညးတေအ်ဟေင်ရ။ ညးတေအ် ညးၜါလေဝ် ထိုင်ကၟာဲ မစွံလဝ် လတူခုင်ဂှ် ရပ်မွဲလစုတ် ကျောဝ်လ္ပါ်တေအ် မွဲလစုတ် ဃောမဒှ်ဒၟံင် သာ်ဂှ်ဝွံ ခရေဲတိုန်ဘာ ဗြုကၠုင်တုဲ အတိုင်ကမၠောန်လၟေင်တ္ၚဲဟေင် ဂတမုက် ကဵုအလာံ လတူဂတဵုတၟအ်ဇၞော်ဂှ်တုဲ ရံင်ညးမွဲကဵုမွဲ သီုစိုတ် ဟွံခိုဟ် အရေဝ်မွဲပါင် ဟီုဟွံတိတ်ရ။

ဂွံမွဲခဏ နူကဵု တန်တၞဟ်ဟ် ရမ္သာင် “ရးနိဂီု ရာဇာဝင် စရာဲ … “ မိင်ကၠုင်ဂှ် ညးတေအ်တအ်လေဝ် ဖ္ဍောတ်ဗက်သာသာကီုရ။ ဃောမဖ္ဍောတ်ဒၟံင်ဂှ်ဟေင် အစာၝောအ် မိစန္ဒာ စိုပ်ကၠုင်ဘာဟာ။ ဟွံသေင်သာ်ဂှ် သကအ်ရဲတန်တအ် ကလေင်တိုန်ကၠုင်ဘာဟာ မာံထဝ်ညာဏ် ချပ်ဒၟံင်ရ။ ဆဂး ညးတေအ် ကလေင်ကျောဝ်ကီုလေဝ် ဆညးမွဲကီု ဟွံစိုပ်ကၠုင်။

ဒဒှ် ကွးဘာတန်ကောန်င္ၚာ် ၂တၠဂှ် ကျာ်ဇၞော်အစာ ညးမညာတ်ကၠုင် နူထပ်လတူဂှ်လေဝ် သီုကဵု စိုတ်ဟွံခိုဟ် ဖျေဟ်ဒၟံင် ယွီုသာသာရ။

မာံကောနန်

(ဝတ္ထုဝွံ နာဲကောနန် ချူလဝ် နကဵုဘာသာဗၟာဂှ် မန်သဝ်နဲ ကၠာဲကဵုလဝ် ဘာသာမန်)

• တမ်လိက်မူလ ဥဒျာန်ဝတ္ထု (၂၀၂၂)