ထီုဒဵုအဗြိုင်

နာဲဗဳထဝ် မန်ဇြာ
(ဝတ္တုဒမၠေံ)

“ကြုက်စဏအ်ဂှ် ပလီုထောအ် သဘာဝ ပ္ဍဲဍုင်ဇကုအိုတ်တုဲ လၟုဟ် ကၠုင်ပလီု သဘာဝဍုင်ပိုယ်။ သဘာဝပိုယ်ဏအ်ဂှ် ဆလအ် ပိုယ်ဒုင်ပလီု ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဟိုတ်နူ ဍေဟ်တအ် ပလီုပလာ် ဂြိုပ်ဆု သဘာဝ ပ္ဍဲကဵုဍုင်ဍေဟ်တအ်ဂှ်ရ ဝဳရုသ်ကဝ်ရဝ်နာ ပြးဇး ကၠောအ်ကၞာန်ဂွံ မွဲဂၠးတိ၊ ဂ္စိုတ်ထောအ် မၞိဟ် ၜိုတ် ပိမဳလဳယာန်ပေင်ရ။ ဣဂှ်လေဝ် ဍေဟ်တအ် ဟွံက္ညာတ်ဏီဖိုဟ်။ မွဲလပါ်ဂှ် အလဵုအသဳဍုင်ပိုယ် အလဵုအသဳဗၟာဏအ်လေဝ် မုကြုက်ကေတ်တ် ဒးကဵုဒၟံင် ဍေဟ်ဖအိုတ်။ နဲကဲ မစဵုဒၞာ ညံင်ယဲကပ် ဟွံဆက် က္တဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်နဲကဲ မစဵုဒၞာ မင်မဲ သဘာဝဂြိုပ်ဒဵုဂမၠိုင်ရ။ ၜိုန်ရ တၠပညာတအ် မဟီုဒၟံင်ကီုလေဝ် ဟွံလုပ် ကတောဝ် ဍေဟ်တအ်ဏီဖိုဟ်။ ဒဵုထီုအဗြိုင်ဏအ်ဂှ် ဒှ်ဒဵုဂြိုပ် သဘာဝ ကွာန်ပိုယ်။ ဒဵုသဘာဝပိုယ်ဏအ်ဂှ် ပိုယ်ကဵုဍေဟ်တအ် မာန်ဟာ။” 

မိအိန်ရဳ ရပ်လဝ် စက်သမၠဲရမ္သာင်တဲ တုဲ ဟီုဒၟံင် ပ္ဍဲဂတ ထအုမၞိဟ်ဂမၠိုင်ရ။ ထအုမၞိဟ်တအ်ဂှ်လေဝ် နဒဒှ် မထံက်ဂလာန်တုဲ “ကဵု ဟွံမာန်။” ကရေဲတိုန်ရ။ တုဲ မိအိန်ရဳ ဆက်ဟီု “ညးဂှ် ဂံင်သၠးလမျီုတုဲ စဵုဒၞာ ဂြိုပ်ဒဵု သဘာဝပိုယ်ရော၊ ပစူတဲ!” 

မၞိဟ် ဍောတ်ဍောတ် ဇၞော်ဇၞော် ဝုတ်တ်ဗၠာဲဗၠာဲ သီုကဵု လကျာ်ဂှ် ပစူတဲတုဲ ကဵုရမ္သာင် “ယျေ” တုဲ တက်တဲအိုတ်ရ။ 

မိအိန်ရဳဂှ် ဒှ်သၟတ်ဝုတ်မန် ဇာတိကွာန်ဒဵုအဗြိုင်ဂှ်ရ။ ညးတေအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် သောဲသောဲဇြာဲဇြာဲ နူကဵု တက္ကသိုလ်မတ်မလီုဂှ် ကလိဂွံလဝ် တဆိပ်ကြာ ဗဳအေ၊ နူဂှ် လုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲကဵု ဂကောံသၟတ်ညးဗြဴမန်ဂတာပ်ခေတ်တုဲ ကလိဂွံ သကဝ်လာရှိပ် ဂွံအာတိုန် တက္ကသိုလ် ပ္ဍဲဍုင်ဟင်ဂေရဳတုဲ ကလိဂွံ တဆိပ်ကြာ မာသတာဒဳဂရဳ ပ္ဍဲပရေင်ဍုင်ကွာန်။ လၟုဟ် ညးတေအ် ကၠောန်ဒၟံင် ပ္ဍဲ ဂကောံညးဗြဴမန် ဂတာပ်ခေတ် နကဵု တာလျိုင် သကိုပ်မဟာဗျူဟာမွဲတၠရ။ 

“လၟုဟ်၊ အလဵုအသဳလေဝ် ကဵုလဝ်အခေါင် ကဵုကမ္မဏဳကြုက်၊ သွက်ဂွံ ၜံက်ဒဵုဏအ်ဂှ် တုဲဒၟံင်ရ။ တုဲပၠန် ကွာန်ဏအ် သွက်ဂွံပြံင်အာမံင် ပ္ဍဲပလိုတ် တေအ်လေဝ် ညးဖျေဟ်လဝ်ဒၞာဲ တုဲဒၟံင်ရတှ်ေ ဗီုလဵု ပိုယ်ဂွံစဵုဒၞာမာန်ရော။ ပ္ဍဲပိုယ် မုနွံရော။” မိအေကျူ သၟာန် မိအိန်ရဳ။ 

“ပ္ဍဲဍေဟ်တအ် သေနာတ်နွံ၊ ဒြဟတ်နွံ၊ ဒြပ်ပိုယ်ဂှ် ဍေဟ်တအ် ကေတ်ဏာမာန် ကီုလေဝ်၊ စိုတ်ပိုယ် ဍေဟ်တအ် ကေတ်ဏာ ဟွံမာန်။ ဍေဟ်ကဵုပိုယ်ပြံင် ပိုယ်ဟွံပြံင်တှ်ေ မုဍေဟ်ပဂွံ။ ကွာန်ဏအ် ပိုယ်မံင်ကၠုင် နူအဆက် ဇုဇဗဴလ ပိုယ်ရ။ ရဲကွာန်ဏအ် ဍေဟ်ကဵုပြံင်မ္ဂး ပိုယ်ပြံင်ဟာ။”

“ပိုယ်ဟွံပြံင်၊ ပိုယ်မံင် ကွာန်ပိုယ်ရ။” ရဲကွာန်တအ် ကရေဲဟီုတိုန်ရ။

မိအေကျူလေဝ် မုလေဝ် ဟွံဆက်ဟီုရ။ မုဟိုတ်ရောမ္ဂး ဇကုဂှ် ဒှ်မၞိဟ်သၟတ်မွဲ ကီုရ။ ဇကုဂှ် အံင်လဝ် စှ်တန်၊ တက္ကသိုလ်လေဝ် ဟွံဒှ်တိုန်။ ကမၠောန် ပ္ဍဲကွာန်၊ ပ္ဍဲဘာ မပ္တံကဵု တ္ၚဲဂကူမန်၊ စှ်ေဘာမန် ဥတုကညင်၊ ဗလိုပ်ဇြဲဗောဓိ ဒှ်တမ် ဇကုကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင် ဟွံကဵုပိုတ်သကုတ်၊ မွဲလပါ်ဂှ်ပၠန် ကမၠောန်ပရေင်ပိုန်ဒြပ် ပ္ဍဲသ္ၚိ မသွံရာန်သ္ၚု နူကွာန်နာနာ ပ္တိုန်ဍုင်တအ်လေဝ် ကၠောန်ကၠုင်ဒၟံင်ကီုရ။ ကမၠောန်မသွံရာန်သ္ၚု ညးတေအ်ဂှ်လေဝ် မွဲလပါ်၊ ကမၠောန်ကွာန် ကမၠောန်ဂကူဂှ် မွဲလပါ်၊ ထုဲဒၟံင်တွဵုလေဝ် ဟီုဂွံရ။ ပ္ဍဲကဵု ဍုင်ရးဗဂေါ၊ တွဵုရးမန်၊ တွဵုရးကရေင် ကွာန်လဵု ဒၞာဲလဵု ဟွံဟီု၊ ဗကန်သ္ၚုမ္ဂး စဵုစိုပ်ဖျာ၊ စဵုစိုပ်သ္ၚိ ညးတအ် ပလံင်ကဵုဒၟံင်ရ။ 

ဒဵုအဗြိုင်ဂှ် အလဵုအသဳတအ် သွံလဝ်ကဵု ကမ္မဏဳကြုက်တုဲတုဲရ။ ၜိုန်ရ ညးဍုင်ကွာန်တအ်၊ ဂကောံနာနာသာ်တအ် ထ္ၜးကၠုင်ဆန္ဒ၊ ချူပ္တိုန်ကၠုင်လဝ် လိက်၊ အာဆဵုဂဗ ကုသၟိင်တၠတအ်ကီုလေဝ် ရမ္သာင် ညးဍုင်ကွာန်တအ်ဂှ် ဆညိညကီု ဟွံကလင်။ ညးတအ်ဟီု ကာလညးတအ် ၜံက်မာင်မ္ဂး ဒးစကာ ဓါတ်ယူရိန်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကွာန်မနွံဗဒါယ်ဂှ် ဒးပြံင်ကဵု။ ဓါတ်ယူရိန်ဂှ် ပကဵု ညံင်မၞိဟ်တအ် မဂွံဒှ် ယဲဇၞော် ဗီုကဵု ကေန်သာတအ်မာန်ရ။ ညးတအ်ဟီုဂှ် ဒဵုဂှ် သကောဝ်နွံဒၟံင်တုဲ ညးတအ် ၜံက်သကောဝ်။ သကောဝ်ဟီုဂှ် မုင္ၚုဟ်မး ဟွံမဲ ကွေဟ်ဟ်။ ဆၜိုတ် သကောဝ်ရ ကြုက်တအ် ဍေဟ်ဂွံဖအိုတ် လှုဲလံက်ကဵု ဂလိုင်စဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်။ ဟီုဍာံဍာံ ပ္ဍဲဒဵုဂှ် နွံကဵု ဒဗျဓါတ်တိတၟေင် (Rare-earth element) မဂၠိုင်ကဵုဂကူတုဲ ဗွဲတၟေင် ဓါတ်ယုတ္တရိယာမ် (Yttrium) ကဵု ဓါတ်ပြသေသြဒဳမဳယာမ် (Praseodymium) တအ် နွံဂၠိုင်ရ။ ဒဗျဓါတ်တိတၟေင်စဏအ်ဂှ် င္ၚုဟ်ဍင်ကွေဟ်ဟ်။ ကပေါတ်ကွတ်စက် ကဆံင်သမၠုင် ဗီုကဵု သမာတ်၊ ကောန်ပျူတာ ကေုာံ စက်ဍောတ်တ် ကွတ်တဲသၠုင်သၠုင်တအ် ဒးစကာ ဓါတ်စဏအ်ဖအိုတ်ရ။ ကွတ်စက် ဇၞော်မောဝ်ခဍင် ဒဗျဓါတ်တိတၟေင်စဏအ်ဂှ် ဒးစကာဂၠိုင်ခဍင်ရ။ ဟီုဍာံဍာံ မၞိဟ်မပိုင်ပြဳ ဓါတ်စဏအ်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မကလိဂွံ အဝဵု ပ္ဍဲကဵု ဂၠးတိဏအ်ရ။ ဒဗျဓါတ်တိတၟေင် ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိဏအ် ဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် တိတ်နူဍုင်ကြုက်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵု ပရေင်ပိုန်ဒြပ်တုဲ ကြုက်တအ် ဓလီုလဝ် ဂၠးတိ ဗွဲမဇၞော် ကဵုဒြဟတ်တုဲ သီုကဵု ပရေင်ဍုင်ကွာန်လေဝ် ကြုက် ရပ်လဝ်ဇုက်ကီုရ။ အရာလဵုဟွံဟီု ကြုက်ဟွံဒုင်တဲမ္ဂး မုလေဝ် ဂၠးတိဏအ် ဟွံဂံင်ကၠောန်ရ။ ကြုက်တအ် ညာတ်ကေတ် ဒဗျဓါတ်တိတၟေင် နူဍုင်ညးတအ်ဂှ် ယဝ်ရ ညးတအ် စကာထောအ် အိုတ်မ္ဂး အဝဵုညးတအ်လေဝ် အိုတ်ကီုဂှ်ရ။ စၞးမပ္တိတ် ဒဗျဓါတ်တိတၟေင် နူကဵုဍုင်ညးတအ်သၟးဂှ် ညးတအ် ဂ္စာန်ဗက်ဂၠာဲ နူကဵု ဍုင်တၞဟ် ဗီုကဵု ဍုင်ဗၟာ၊ ဍုင်ဝဳယေတ်နာမ်၊ သီုကဵု ဍုင်ဂမၠိုင် ပ္ဍဲကဵု အာဖရိကရ။ ပ္ဍဲကဵု တွဵုရးကချေင်တေအ်ဂှ် ထ္ၜးဟိုတ်ကဵု ၜံက်ခါယ် တၟအ်သၚေက်တုဲ ဒဵုဂမၠိုင် ကြုက်ၜံက်ခါယ်ထောအ် ကြပ်အိုတ်ရ။ 

ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ် ဒၞာဲဒဗျဓါတ်တိတၟေင် မတိတ်ဂၠိုင် နွံမွဲဒၞာဲပၠန်ဂှ် ဍုင်ဂရိန်လာန်။ ဍုင်ဂရိန်လာန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ဒေသပၞိဟ်တိသၟဝ်ကျာတုဲ ရာသဳဥတုဂံက်လောန်တုဲ ကၠောန်ပ္တိတ်ဝါတ်ရ။ တုဲပၠန် ဂရိန်လာန်ဂှ် ဒှ်ဍုင်ပကင်ရင်အပိုင် သၟဝ် ဍုင်ဒိန်မက်တုဲ စပ်ကဵု ကေင်ကာဍုင်သအာင်မ္ဂး နွံသၟဝ်ဒိန်မက်ရ။ ဒိန်မက်ဂှ် ဒှ်ဒၟံင် မဟာမိတ် ကုအမေရိကာန်တုဲ အမေရိကာန်လေဝ် မိက်ဂွံဂွံဒၟံင် အခေါင် သွက်ဂွံၜံက်မာင် ဒဗျဓါတ်တိတၟေင် နူကဵု ဂရိန်လာန်ကီုရ။ နကဵုအမေရိကာန် အာတ်ရာန်ကေတ်ဒၟံင် ဍုင်ဂရိန်လာန် ကီုလေဝ်၊ ဒိန်မက် ဟွံသွံ။ ယဝ်ရ အမေရိကာန် ကလိဂွံအာ ဂရိန်လာန်မ္ဂး အမေရိကာန် အဝဵုပ္ဍဲဂၠးတိဏအ် ဂၠိုင်နူ အခိင်လၟုဟ်တုဲ ဟွံဒး ညှာကဵု ကြုက်ရ။ မွဲလပါ်ဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူ ဒဗျဓါတ်တိတၟေင် ပ္ဍဲဂရိန်လာန်တုဲ ရုရှာလေဝ် မိက်ဂွံပၠံင်ကေတ်ဒၟံင် ဂရိန်လာန် ကီုရ။ နကဵု ဒိန်မက်သၟး ဖေက်စဵုဒၞာ ရုရှာဟွံမာန်တုဲ ဒးကဵုအခေါင် ဒပ်ပၞာန် အမေရိကာန် မဖျေဟ်လဝ်ဒပ် ပ္ဍဲဂရိန်လာန် နွံကီုရ။ လၟုဟ် ဂၠးတိဏအ် ကတဴ ဂၠိုင်ကၠုင်၊ တမြံင်ဍာ်တအ် လာဲလင်တုဲ သွက်ဂွံ ၜံက်ပ္တိတ် ဒဗျဓါတ်တိတၟေင်ဂှ် လောဲသွာကၠုင် ခဍင်၊ ပရေင်ဂီုကၠီု ပ္ဍဲဂရိန်လာန်ဂှ် ဒးဂွိင်ဂၠိုင် ခဍင်ရ။ 

ရံင်နကဵု ပရေင်ဍုင်ကွာန်ပၠန်လေဝ် ဟိုတ်နူ ကြုက်မဂွံလဝ် အဝဵုပရေင်ပိုန်ဒြပ်၊ အဝဵုပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ်တုဲ သၟိင်တၠအဝဵုတအ်လေဝ် သယံဇာတ ဍုင်ဇကုဂှ် သွံကဵုကြုက် င္ၚုဟ်တန်တန်၊ တုဲပၠန် အဝဵုဇကု ညံင်ဂွံတန်ကြန်ဂှ် ကြုက် ဗိုင်စဵုဒၞာကဵု ပ္ဍဲကံင်သဳဂီုကၠီု ကုလသမဂ္ဂ။ ဟီုမွဲသာ်ပၠန် ကြုက် မကလိဂွံ လဝ် အဝဵုဝဳဒဝ် ပ္ဍဲကံင်သဳဂီုကၠီု ကုလသမဂ္ဂဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ညံင်ကဵု ကြုက် မဂွံလဝ် အခေါင်မပတိတ် လာင်ဇြေန် ဂ္စိုတ်ညးဍုင်ကွာန် ကုသၟိင်တၠအဝဵုဂမၠိုင် ပ္ဍဲဂၠးတိဏအ်ရ။ 

တ္ၚဲဏအ်ဂှ် ဒှ်တ္ၚဲလက်ကြဴအိုတ် နကဵုသၟိင်တၠတအ် မပ္တိတ်လဝ် အမိင် သွက်ဂွံ ပြံင်ကွာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ရဲကွာန်တအ် ကောံဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု သၠာတ်လဒေါဝ်ကွာန်တုဲ ကၟာတ်လဝ်ဂၠံင်ဇၞော် နကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုင်ကီုရ။ ဂကောံဒစဵုဒစး ကမၠောန်ၜံက်မာင် ဒဵုအဗြိုင် မပ္တံကဵု ဂကောံမှာဇန်ဂကူမန်နာနာတအ်ကီု ကၠုင်ကောံနွံဒၟံင် ပ္ဍဲသလာန် လဒေါဝ်ကွာန်ဂှ်ကီုအိုတ်ရ။ 

မိအိန်ရဳ ဟီုဂလာန်တုဲ မာံရတ်ခိုဟ် ညးမဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံသၟတ်ဝုတ်ဗၠာဲ ကွာန်ဒဵုအဗြိုင် ဟီုရ။ 

“ဒဵုအဗြိုင်ပိုယ်ဏအ်ဂှ် နူကဵုခေတ်အဆက်ဆက် မၞိဟ်တအ် ဂၠာဲၜှ်စကၠုင် သၞေဝ်ကေဝ် ဗွဲမဗဗွဲကဵု အခိင်ဍေဟ်ကဵုဍေဟ်ရ။ အခိင် ပကဴတေအ်တှ်ေ ပကဴတေအ်၊ အခိင် သတ်ကလတ်တှ်ေ သတ်ကလတ်၊ အခိင်ကဒါတ်တှ်ေ ကဒါတ်။ ညးတအ်ဟီု ဒဵုဏအ် ဟွံမဲလေဝ် ရဲကွာန်ပိုယ် ဂျိုင်ဒၟံင်ကီုရ။ ရဲကွာန်ပိုယ်ဂှ် ဂျိုင်ဒၟံင် နကဵုဒဵုဏအ်သၟး ဟွံသေင်၊ ရဲကွာန်ပိုယ်ဂှ် ဂျိုင်ဒၟံင်ကဵု ရုင်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုင်သေံ။ ကောန်ဇာတ် ညးတအ် ကၠောန်စ ဍုင်သအာင်တုဲ ညးတအ် ဂွံဂျိုင်ဒၟံင်။ ဒဵုဏအ် ဟွံမဲလေဝ် ပိုယ်ဂျိုင်ဂှ်ရ။ ဍေဟ်တအ် မိက်ဂွံဂွံ သကောဝ်၊ သကောဝ်ဂှ် ဍေဟ်ဂၠံက်ဏာအိုတ်တုဲ တိသှ်ေဒၟံင်တှ်ေ မွဲတ္ၚဲ ဂြိုပ်ဆုတအ် က္တဵုဒှ်ကၠုင်ပၠန်၊ ဍေဟ်တအ်ဟီု။ သကောဝ် မတိတ်ကၠုင် နူဒေသပိုယ် သွက်ဒေသပိုယ် ဂွံခိုဟ်စ မုလေဝ် ဍေဟ်တအ် ဟွံဖန်ကဵု။ ဟွံလဴထ္ၜး ကဵုပိုယ် ကၠးကၠး။ တုဲပၠန် ပိုယ်တအ် အာတ်မိက်၊ ပ္တိုန်လိက်၊ ထ္ၜးကၠုင်ဆန္ဒလေဝ် တၟာဂလိုင်ရ။ မုညးတအ် ဟွံပကာ ကဵုပိုယ်။ ဒဵုအဗြိုင်ပိုယ်ဏအ် အလဵုအသဳဗၟာ သွံကဵုကြုက် ဆၜိုတ်ဏအ်ဓဝ် ပိုယ် လ္ပညာတ်။ အလဵုအသဳဗၟာ ဒဒှ်ရ ဟွံစွံ င္ၚုဟ်မး၊ ဟွံစွံအဓိက လတူ ပၟိက်ဆန္ဒပိုယ်။ တိဍာ်ပိုယ် ပိုယ်ဟွံဂွံပိုင်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗီုဍေဟ်ဒးစိုတ် အခေါင်ဍေဟ်ဖန် လတူပိုယ် ဟွံမဲ၊ ညံင်ဍေဟ်တအ် မဂွံကၠိုဟ်ဂှ် ပိုယ်ဒးဖန်ရ။ တ္ၚဲဏအ် ဒဵုအဗြိုင် တ္ၚဲယး ဒဵုလဵု ညးဂှ်တီရော။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုယ်တအ် တဝ်စၞေဟ် ပလီုကမၠောန်ဍေဟ် ညံင်ဂွံလီုရောင်။” 

“တက်တက် တက်တက်” ရမ္သာင်တက်တဲ နူကဵု မဟာဇန်ဂမၠိုင် ဗြုဒၟံင် အလုံမွဲ သလာတ်ဂှ်ရ။ 

“ဍေဟ်တအ် ကၠုင်ရ။” ရမ္သာင် နူသ္ၚောဲသ္ၚောဲတအ် ကရေဲကၠုင်တုဲ မၞိဟ်တအ် ဂတးရံင်အာ လပါ်ပလိုတ် လပါ်ဂၠံင်ဇၞော်တေအ်အိုတ်ရ။ ကွဳစက်ဗၠာဲသၟိင်ကီု သီုကဵု ဒပ်ပၞာန်။ မၞိဟ်ဇၞော်သၟိင်တၠတအ်၊ မၞိဟ်စၞး နူကဵု ကမ္မဏဳကြုက်ကီု ကွဳစက် ဗွဲမဂၠိုင် စိုပ်ကၠုင်တုဲ ပဒေါအ်လဝ် ကွဳစက် လတူဂၠံင်ကောန်ဂရေတ်ဂှ်ရ။ မၞိဟ်ဇၞော်သၟိင်တၠ နူဍုင်မတ်မလီု ဥူဝေန်မျေအ် တိတ်နူကွဳစက်တုဲ တိတ်ကၠုင် ဂတမုက် မၞိဟ်ဂမၠိုင်ရ။ ဗဒါယ် ဥူဝေန်မျေအ်ဂှ် နာဲတိင်ဇြာန် ညးမဒှ် ဃံင်ကွာန် ဒဵုအဗြိုင်ဂှ်လေဝ် နွံကီုရ။ လက်ကြဴ ညးတအ်ဂှ် ဗၠာဲသၟိင် ၜိုတ်စှ်တၠ ရပ်လဝ် သေနာတ်တုဲ ဗက်ကၠုင်ကီုရ။ 

တၠဂုန်အစာပညာ ဘာဒေါဝ်၊ မာံရတ်ခိုဟ်၊ မိအိန်ရဳ တိတ်ကၠုင် ကျာကဵု သၟိင်ဍုင်မတ်မလီုရ။ မၞိဟ်သ္ၚိတ်ဇြတုဲ ဗဵုဒၟံင်အိုတ်ရ။ ရဲကွာန် မၞိဟ်တြုဟ် ၜိုတ်စှ်တၠ ဆုဲလုပ်ကၠုင် လက်ကြဴဂှ်ကြပ်ပ်တုဲ ဒတဴဒၟံင်ရ။

“တၠဂုန်၊ ဟီုကဵု ရဲကွာန်တအ်၊ ကဵုညးတအ် ပရးမၞိဟ်တုဲ စဴသ္ၚိ ကပှ်ကပေါတ်၊ သွက်ဂွံပြံင်သ္ၚိ။” ဥူဝေန်မျေအ် ဟီုကဵု တၠဂုန်အစာ နကဵု ဗီုဗၟာရ။ 

“ဒါယကာဘာ၊ ရဲကွာန်ဏအ်ကီု ပိုယ်ကီုဂှ် ချူဗ္စိုပ်လဝ်လိက် ကဵုဒါယကာတအ် ဂၠိုင်ကဵုအလန်ရ။ ဒါယကာတအ် သွံထောအ် ဒဵုပိုယ်ဏအ် ကဵုကြုက်ဂှ် ပိုယ် ဟွံတုပ်စိုတ်ပုဟ်။ တုဲပၠန် ပိုယ်ဟွံပြံင်တိတ် နူကွာန်ဏအ်ပုဟ်ဂှ်လေဝ် ရဲကွာန် တအ် ဇၟာပ်ပ်သ္ၚိ ညးတအ် ထ္ပက်လဝ် စၟတ်တဲတုဲ ပလံင်ဗစိုပ်လဝ်ကဵု ရုင်မတ်မလီုကီု သီုကဵု နေပျဳတဝ် တုဲတုဲဒၟံင်ရ။” 

“တၠဂုန်၊ အဲဍိက်ဂှ် ပေါင်မ(ညးဒၟုင်ကာ)မွဲတၠရ။ နကဵု အလဵုအသဳတွဵုရးကီု၊ နကဵု အလဵုအသဳကၟိန်ဍုင်ကီုဂှ် ညးတအ် သွံလဝ် ကဵုကမ္မဏဳကြုက်တုဲတုဲရ။ အတိုင် လၟေင်ကမၠောန်ဂှ် လၟုဟ်စိုပ်အခိင် ကမ္မဏဳဂှ် ညးတအ် စကမၠောန် ညးတအ်ရ။ အဲဍိက်မကၠုင်လၟုဟ်ဂှ် နကဵုအမိင် နူလတူတေအ် ညးဖျေဟ်နင်လဝ်တုဲတုဲ ဟိုတ်ဂှ်ရ ခိုဟ်အိုတ်ဂှ် ဟီုလဴထ္ၜးကဵု ရဲကွာန်တအ် ကဵုညးတအ် စဴအာ သ္ၚိညးတအ်တုဲ ကဵုညးတအ် ကပှ်ကပေါတ်ညိ။” ဥူဝေန်မျေအ် ဆက်ဟီုပၠန်ရ။

“တၠဂုန်၊ အရေဝ်ညးမဟီုဂှ် ဍာံဒၟံင်ရ။ ပိုယ်ဍိက်လေဝ် ဗီုတၠဂုန်ကီုရ။ ညိဟွံမိက်ပြံင်။ ဆဂး အမိင် နူလတူတေအ် စှ်ေကၠုင်တုဲတုဲရ။ ပိုယ်ဟွံပြံင်ကဵု ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်တှ်ေ ညးတအ် ပြံင်ပိုယ်အတေင်တှ်ေ ကပေါတ်ပိုယ် ဒးလေင်ဒိုက်အိုတ်ဏောင်။” ဃံင်ကွာန် နာဲတိင်ဇြာန် ဆက်ပသောင်ကလး ကဵုရ။

“ဥက္ကဋ္ဌ၊ ရဲကွာန်ဏအ် ညးတအ်ဟီုလဝ်တုဲတုဲရ။ ပိုယ်တအ် ဟွံပြံင်ပုဟ်။ ဗီုလဵုညးတအ်ပပ၊ ပိုယ်ဟွံပြံင်ပုဟ်။” မာံရတ်ခိုဟ် ဟီုကဵု ဥက္ကဋ္ဌရ။

“ဍေဟ်တအ် ကဵုလဝ် လှုဲကဵုၝောအ် မုစိရော၊ ၝောအ် ဂွံကၠုင်ဟီုဒၟံင်ဂှ်။ ပဥက္ကဋ္ဌ ဟွံလုပ်စ လပါ်ကွာန်ဇကု။ မုဥက္ကဋ္ဌ၊ ဥက္ကဋ္ဌ က္ဍိုပ်ဗောဝ်။” မၞိဟ်တြုဟ် လက်ကြဴဂှ် ဟီုနင် နကဵုဒေါသ။ 

“အဒါတ်၊ အရေဝ်ဂှ် ထိင်ထောအ်ညိ။” တၠဂုန်အစာ ကလေင်ဟီုကဵု မၞိဟ်တြုဟ်ဂှ်။ 

“အဲဟီုခိုဟ်ဟ်ဏောဝ်၊ မုဟွံတၟေင်၊ ပိုယ်ကဵုပိုယ် ဒးကယျာန်ဒၟံင် ရေင်သကအ်ဂှ်။ အမိင်ဍေဟ် စှ်ေကၠုင်တုဲရ။ ဍေဟ်ကော်နင် သီုပၞာန်။ ယဝ်ရ ဟွံကဠင် အရေဝ်ဍေဟ်တအ် ဍေဟ်စံင်ထောအ် ကွာန်ဇကုမာန်ဒၟံင်။ မုဂွံတၟေင်ရော။ ဇကုလေဝ် ဟွံမာန်ဒၟံင် ဍေဟ်တအ်ရ။” ဃံင်တိင်ဇြာန် ဆက်ဟီု။ 

တုဲ ဥူဝေန်မျေအ်ဂှ် ညးတေအ် ဟီုတိုန်ထတ်တ် ကဵုညးဍုင်ကွာန်တအ်

“ကွာန်ဏအ် သွက်ဂွံပြံင်အာမံင် ပ္ဍဲကဵု ကွာန်တၟိတေအ်ဂှ် ညးကဵုလဝ် လိက်၊ ညးဟီုလဝ် တၟာလအ်ရ။ တ္ၚဲဏအ် တ္ၚဲလက်ကြဴအိုတ်ရ။ ဟီုဍာံဍာံ တ္ၚဲဏအ်တှ်ေ ဒးပြံင်တုဲအိုတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စဴသ္ၚိ ကပှ်ကပေါတ်တုဲ ပြံင်ညိ။”

“ပိုယ်ဟွံပြံင်၊ ပိုယ်မံင်အဏအ်ရ။” ရဲကွာန်တအ် ကရေဲတိုန်ထတ်တ်။ 

“ပရးမၞိဟ် သ္ၚိဇကု ဇကုစဴတုဲ ကပေါတ်ဇကု မိက်ဂွံဂွံ ကပှ်ကေတ်ညိ။ ကိုပ်ကၠာ ညးတအ် ဟွံဂွံပသောင်ထောအ်ဂှ်။ ယဝ်ရ ဟွံကၠောန်ဗက်မ္ဂး ညးတအ် ဖန် အတိုင်အမိင်မ္ဂး ပိုယ်တအ် ရီုစဵုဒၞာ ဟွံမာန်ပုဟ်။” ဥူဝေန်မျေအ် ဆက်ဟီု။ 

ရဲကွာန်တအ် ကရေဲတိုန်။ 

“ညးဍုင်ကွာန်တအ် ညဳမံင်ဟာ ဟေအ်!”
“ညဳမံင်ဟေအ်၊ ညဳမံင်ဟေအ်” မၞိဟ်တအ် ကရေဲတိုန်ညဳညဳ ထတ်တ်အိုတ်ရ။ 
“ဍေဟ်ကဵု ပြံင်ကွာန်ဂှ် ပိုယ်ပြံင်ဟာ ဟေအ်!”
“ပိုယ်ဟွံပြံင်၊ ပိုယ်ဟွံပြံင်” မၞိဟ်တအ် ကရေဲတိုန် ညဳညဳထတ်တ်အိုတ်ရ။

ဗီုဗီုဏအ် ဂတးဂတန် ကရေဲဟီုဒၟံင်တုဲ ရမ္သာင်က္ထဵုတမ္ညဝ်ဒၟံင်ရ။ 

ဥူဝေန်မျေအ် ဆုဲတိတ်အာ နူဒမံင်ဂှ်တုဲ ဂွံမွဲခဏညိ။ နကဵု မၞိဟ်ဇၞော် ဗၠာဲသၟိင် ကရေဲဟီု နကဵု စက်သမၠဲရမ္သာင်၊

“ဂတဏအ် စှ်သုန်မိနေတ်မ္ဂး ပရးကဵု မၞိဟ်ညိ။ ယဝ်ရ ဟွံပရးမ္ဂး နကဵုဗၠာဲသၟိင် ပသောင် ကဵုလွဟ်ရောင်။”

ဆဂး မၞိဟ်တအ်ဂှ် ဆက်ကရေဲဒၟံင် အတိုင်ဂှ် ညိဟွံဒေါအ်ရ။ ဂွံမွဲခဏညိ။

“မသုန်မိနေတ်ပၠန် ယဝ်ရ ဟွံပရးမၞိဟ်မ္ဂး၊ နကဵု ဗၠာဲသၟိင် လုပ်ပသောင်ရောင်။” 

ၜိုန်ဂှ်ရလေဝ် မၞိဟ်တအ်ဂှ် ညံင်ကဵု ဟွံကၠိုဟ်အရေဝ် ဗၠာဲသၟိင်မဟီုကီု၊ ဗီုပၟိက်ဇကုဂှ်ဟေင် ဆက်ကရေဲဒၟံင် နကဵုဘာသာမန်၊ ဗၠာဲသၟိင်တအ်ဂှ် ဒှ်ဂကူဗၟာ ဖအိုတ်တုဲ မုအဓိပ္ပါယ်ဂှ် ဍေဟ်တအ် ဟွံတီ။ ဆဂး ဍေဟ်တအ်ကၠိုဟ် ဒဒှ်ရ ရဲကွာန်တအ် ဟွံဒုင်တဲ၊ ဟွံပြံင်ကွာန်။ ဆဂး ဍေဟ်ဟွံကဠင်၊ ဍေဟ်ရံင်ဒၟံင် နာဍဳ ပ္ဍဲတဲဍေဟ်ရ။ ဗၠာဲသၟိင် နူကဵု ကွဳစက်တအ်လေဝ် ကောံစှ်ေကၠုင်အိုတ်ရ။ စိုပ်အခိင်ဗက်ဂှ် မၞိဟ်ဇၞော် ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် ၜေါတ်ကေတ် သေနာတ်ဂၠေအ်အ် ပ္ဍဲဂၞိင်ဇကုတုဲ ပ္တိုန်လပါ်လတူတုဲ ပန်မွဲတဲ “ပင်”။

ရမ္သာင်မၞိဟ်ဂမၠိုင် သ္ၚိတ်အာ မွဲလစုတ်ရ။ ဂွံမွဲလစုတ် ဆက်ကရေဲပၠန်ရ။ မၞိဟ်ဇၞော်ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် ကဵုအမိင်တုဲ ဗၠာဲသၟိင် လုပ်တက်မၞိဟ်တအ် နကဵုလေအ်ဒုက်၊ လ္ၚဵုလောတ်၊ လ္ၚဵုဒြေပ် ပြးဇး၊ က္ဍိုပ်ထကး ကၞေင်ဝိ။ အကြာဂှ် တၠဂုန်ပညာ လေဝ် ဒးတက်ကီုရ။ ဂကောံမၞိဟ်ပြး ဂၠံင်ဇၞော်ဂှ် ပံက်အာတုဲ ကွဳစက်တအ်ဂှ် ဆက်ဒဳအာ ဇရေင်ဒဵုအဗြိုင်ရ။

(၂)

ဒဵုတၟအ်ဇၞော်မွဲ တၞံဆု ဍောတ်တ်ဇၞော်ဇၞော် ဂွာန်ကၟေန်ဒၟံင် ပ္ဍဲစးဒဵုကီု လတူဒဵုကီု ပေင်ထာတ်ဒၟံင်ရ။ ဇိုင်ဒဵုဂှ် တၞံဆုဍောတ်တ်ဇၞော်ဇၞော် ဂကူနာနာ ပေင်ထာတ်ဒၟံင်ရ။ ကရေက်လပါ်ပုင်ဂှ် နွံကြုင်ဍောတ်တ်မွဲ ပ္ဍဲအခိင် ကညင် လေဝ် ဍာ်ဇွောဝ်ဒၟံင် ညိညဖိုဟ်ရ။ ကြုင်ဂှ် တိတ်ကၠုင် နူဒဵုဂှ်တုဲ၊ ဍာ်ကြုင်ဂှ် ကေဝ်ၜိုဟ် သုင်နွံကဵုရှ်ရ။ ညးဒေသတအ် ပတှ်ေကေတ် ဒဵုဂှ် ကမင် ကြံင်ဒၟံင်တုဲ ကၞာင်ဆုတအ် ကပှ်ဖျဴ ပအှ်ော၊ သတ်ဆု၊ ကဴဆု ဗီုကဵု ကလတ်၊ ကဴပြာ်တအ် ၜှ်ကေတ်၊ ကၟဝ်ဆုတအ် ဗီုဒးစိုတ် ၜှ်ဖျဴ သွက်ဇကုစကီု၊ သွံစကီု အတိုင် ပၟိက်စိုတ်ဂွံရ။ ဆဂး တၞံဆုတအ်ဂှ် အခေါင်ဗါ် ဗပိုတ်တမ် ဟွံမဲ။ ယဝ်ရ ဗါ်ဒးမ္ဂး ဟိုတ်က္တဵုဒှ် ဇကု ဟွံသေင်မ္ဂး ကောန်ဇာတ်ဇကု မသ္ဒးချိုတ်ရောင် ညးတအ် ပတှ်ေကေတ်လဝ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂြိုပ်ဂှ်ကီု ဒဵုဂှ်ကီု နွံကဵု တၞံဆုဇၞော်ဇၞော် ဂကူနာနာတုဲ ဂစေံကနေမ်လေဝ် ပေင်ထာတ်ဒၟံင်ရ။ ပ္ဍဲဇိုင်ဒဵု နွံကျာ်တၟအ်မွဲဇကု ဇၞော်ကွေဟ်ဟ်ရ။ ကျာ်ဂှ် ဒှ်ကျာ် ခေတ်တြေံတုဲ မတ်ၜါမ ဇၞော်၊ သၟောန်ပါင် တီုဇၞော်၊ သော်ကဝေန်ကဝေန် ရံင်စ မဒးဖေက်ဂၟံက် ခိုဟ်ကွေဟ်ရ။ ပရူကျာ်ဂှ်ဇေတ်တ် ဆညးမွဲကီု ဟွံတီကၠးကၠး။ မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်တအ် ဟီုလဴဒၟံင်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဒဵုဏအ် ကလော်အဗြိုင် ကမြမ် နွံမွဲ၊ ဗက်ဂၠာဲရပ်စဒၟံင် မၞိဟ်။ အခိင်ကာလ ကျာ်တြဲ မဂၚေင်ဒေသစရိတ် မစိုပ်ကၠုင် ဇရေင်ဒဵုဏအ်ဂှ် ကျာ်တြဲဂွံမာန်ကေတ် ကလော်အဗြိုင်ဂှ်တုဲ ညးကြိုင်လဝ် ပ္ဍဲထီုဂှ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညးကော်စ ဒဵုအဗြိုင်။

ကွဳစက်ဂမၠိုင် စိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲကဵု ဇိုင်ဒဵုဂှ်ရ။ ဂတမုက်ကျာ်ဂှ် ဣသိမွဲ ကောန်ကွးညး မၞိဟ်တြုဟ် မၞိဟ်ဗြဴ ၜိုတ်ဒစာံတၠ ဗိုက်လဝ်ဂၠိက်သၠုင်င်တုဲ ဒတဴဒၟံင် ဂတမုက် ကျာ်ဂှ်ရ။ ဣသိဂှ် ညးရပ်လဝ် လေအ်မွဲတၞုင် ကောန်ကွးညးလ္ၚဵုဂှ် ရပ်လဝ် မြ၊ လ္ၚဵုဂှ် ရပ်လဝ် နောတ်တုဲ ဒတဴဒၟံင် ဂတကျာ်ဂှ်ရ။ ဣသိဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မပဒတဴ ပ္ဍဲကဵု ဇိုင်ဒဵုဂှ်ရ။ 

ကွဳစက်တအ် ဒေါအ်တုဲ ဥူဝေန်မျေအ် ကဵု ဗၠာဲသၟိင်ၜါပိတၠ လုပ်ကၠုင် ကြပ်ပ် ဇရေင်ဣသိဂှ်ရ။

“လ္ပလုပ်ကၠုင်၊ လုပ်ကၠုင်တှ်ေ အဲၜံက်ကဵု ခၜံက်ဏောဝ်” ကောန်ကွး ဣသိမွဲဂှ် ဟီုရ။

“ပိုယ်ကၠုင်လၟုဟ်ဂှ် ကၠုင်ပသၞ ကဵုနာဲတအ် ဟွံသေင်၊ အတိုင်အမိင် အလဵုအသဳ တွဵုရးကီု သီုကဵု အလဵုအသဳကၟိန်ဍုင် ဒဵုဏအ်ဂှ် ညးသွံလဝ် ကဵုကမ္မဏဳကြုက် တုဲရ။ ကျာ်တၟအ်ဏအ်ဂှ် ဒးကေတ်ဏာ စွံပ္ဍဲနေပျဳဒဝ် ပ္ဍဲတိုက်ထ္ၜးပျး ကောန်ဂကူရောင်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပါယ်ကဵုညိ။”

“ကေတ်ပ္တိတ်ဏာ ကျာ်ဏအ် နူကဵု ဒဵုဏအ်မ္ဂး ကပ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ် ကတဵုဒှ်တုဲ အလုံမွဲဍုင် ဒှ်ဒဒိုက်ဏောဝ်။” ဣသိဂှ်ဟီု။

“ကျာ်ဏအ် ညံင်ဟွံဂွံလီု၊ အတိုင်ပကတိဂှ် ပိုယ်တအ် ကေတ်ဏာ နကဵု ကွဳစက်ဇၞော်ဇၞော်ရောင်။ လ္ပဒှ်ဓဝိင်ညိ။ ကျာ်ဏအ်ဂှ် ဒှ်အရာမလုပ်လၟိဟ် အာဲကၟာဲတြေံတြဟ်မွဲရောင်။ နကဵု ဥပဒေအာဲကၟာဲတြေံတြဟ်မ္ဂး ကျာ်ဏအ်ဂှ် ဆေင်စပ် ကဵုဍုင်ရောင်။” ဥူဝေန်မျေအ် ဆက်ဟီု။ 

“နာဲတအ် ဟွံတီ ဟွံကၠိုဟ်၊ ကျာ်ဏအ် တိတ်အာ နူဒဵုဏအ် ဟွံဂွံ။ ဒဵုဏအ်လေဝ် ပလီုဟွံဂွံ။ ကေတ်ဏာ ကျာ်ဏအ်၊ ပလီုဒဵုဏအ်မ္ဂး ဟိုတ်က္တဵုဒှ်၊ မၞိဟ်တအ် ချိုတ်အိုတ်ဏောဝ်။ သွက်ဂွံမင်မဲ ကျာ်ဏအ် ဒဵုဏအ် ညံင်ဟွံဂွံလီုဂှ် တာလျိုင် နွံပ္ဍဲအဲ။ အဲဂျိုင်ဒၟံင်မ္ဂး အဲဆက်ယိုက်ဂၠေင်အာ တာလျိုင်အဲ သွက်ဂွံ စဵုဒၞာ ဒဵုဏအ်၊ ကျာ်ဏအ်ရ။”

ဟီုဍာံဍာံ ဣသိဂှ် ဒှ်မၞိဟ် မဓရီုကျာ ကဵုညးတၞဟ်မွဲ ဟွံသေင်၊ ညးဂဇအ်ဓဝ် ပၟဝ်ဝိဿနာ ပဒတဴကၠုင်ဒၟံင် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂှ် တၟာလအ်ရ။ ပါယ်နူ ကောန်ကွးညးတုဲ မၞိဟ်လဵုလေဝ် ညးဟွံတက်ကျာ၊ တ္ၚဲဏအ် ညးဒးတက်ကျာ ဒးဟီုအရေဝ် ကဵုမၞိဟ်ပလုင် ဗီုဏအ်ဂှ် ဒှ်အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ။

“ဣသိ၊ အမိင် နူလတူတေအ် စှ်ေကၠုင်တုဲရ၊ အဲဟီုပၠန် ဒဵုဏအ်ဂှ် ညးသွံကဵု ကြုက်တုဲရ။ ကျာ်ဏအ်ဂှ် ပိုယ်သ္ဒးက္ညဏာ နေပျဳဒဝ်ရောင်။” ဥူဝေန်မျေအ် ဆက်ဟီုကီုလေဝ် ညးတအ် ဆမွဲခပေဟ်ချာကီု ဟွံဆုဲတိတ် နူဒၞာဲဂှ်ရ။ ကၞောတ်တဲ ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် ဟီုတိုန်

“မြဂှ်၊ ခၜံက်ဂှ် ဗလးထောအ်။ ဟွံဗလးတှ်ေ ပိုယ်ပန်ကဵု သေနာတ်ဏောဝ်!”

မၞိဟ်စဂှ် ပလေဲလဝ်မတ် ကိတ်လဝ် သၟောန်ပါင်တုဲ ညိဟွံချဳအာ နူဒၞာဲဂှ်ဖိုဟ်ရ။ ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် လုပ်ရပ် ဣသိဂှ် ကောန်ကွးဣသိ ဗက်ဗါ်ကဵုမြ၊ ဗၠာဲသၟိင်တအ် ပန်ကဵု လွဟ် ကောန်ကွးညးၜါကီု သီုကဵု ဣသိဂှ် ဒးသေနာတ် စုတိအာ ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်ရ။ ကောန်ကွးညး မၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵု မၞိဟ်တြုဟ်ၜါ ညးမဗၠးဘဲ ဓလိင်ပ္တိတ်ဏာ ဇွဣသိ ကဵု ညးမချိုတ်အာတအ် ပ္ဍဲကဵု ဇြပ်ညးတအ် ဗဒါယ်ဂှ်ရ။ တုဲ ကောန်ပၞာန်တအ် ဗိုင်စဵုဒၞာလဝ် ဇြပ်ဂှ်ရ။ 

ရုပ်ကျာ်ပဋိမာရုပ်ဂှ် ညးတအ် ကၠေင်ကၠေဟ်ကဵုဇုက်ဂွာံတုဲ ညးတအ် ယာထ္ၜင်ကဵု ကမြုင်တုဲ ဖ္ဍိုက်ပ္တိတ်ဏာ နကဵုယာဉ်ကွဳဇၞော်မွဲရ။ ကျာ်ဇၞော်ဂှ် တိတ်အာတုဲ ဂွံညာတ်ကေတ် ပါင်ထီုမွဲ မကၟာတ်လဝ် နကဵုအင်္ဂဒေခိုင်င်။ လတူအင်္ဂဒေဂှ် ၜိုန်ရ အိက်ၚာက်တိုန်ဒၟံင် ပေင်င်ကီုလေဝ် သ္ၚိအင်ပန်ခန်မွဲ ဇၟာပ်ပ်ခန်ဂှ် နွံကဵု မလိက် မွဲမွဲမ၊ စ၊ ဓ၊ ဗ၊ ဝ ဂှ် ညာတ်ကၠးဒၟံင်ရ။
ကောန်ကမၠောန် သေဌဳကြုက်တအ်ဂှ် ဂေတ်ဗဵုဒၟံင် ဂြိုပ်ဆု ဒဵုဂှ်အိုတ်ရ။ ဍေဟ်တအ် ဂမဳဗဵုဒၟံင် တၟအ်ဒဵုတအ်ကီု တၟအ်အကြာကြုင် အကြာစောဝ်တအ်ရ။ ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် ကေတ်လဝ် ပရေင်ဂီုကၠီု သွက် ကောန်ကမၠောန် ကြုက်တအ်ဂှ်ရ။ ကောန်ကမၠောန်ကြုက်မွဲဂှ် ထပူဒၟံင် အင်္ဂဒေ မကၟာတ်လဝ် ပါင်ထီုဂှ် နကဵုစက်ထပူ။ တုဲ ဍေဟ်တအ် ကေတ်နင် TNT၊ တောဲဇုက်တုဲ ဍေဟ်တအ် ပါယ်တိတ်အာ သ္ၚောဲသ္ၚောဲညိတုဲ လတူဗာတ္တရဳဂှ် ဍေဟ်ဍဵုဖျေဟ် ဗက် TNT ခတိုဟ် ဂစေံကနေမ်တအ် လကိုတ် ပဝ်တိုန်အာ နူကဵုဒဵုဂှ်ရ။ ပါင်ထီုဂှ်လေဝ် ပံက်အာရ။ 
ကောန်ကမၠောန်ကြုက်ၜါပိ ကဵု ဗၠာဲသၟိင်တအ် ပိပန် ကေတ်ပၟတ်ဓါတ်တုဲ လုပ်အာ ပ္ဍဲထီုဂှ်ရ။

(၃)

ကောန်ကွးဣသိ ဣနှောတ် ဂွံမိင်ကေတ် ရမ္သာင်ဗုမ်ခတိုဟ် မပံက်ထီုဂှ်တုဲ ရံင်အာ လပါ်ရဲဇကု နကဵု စိုတ်ဗသ္ၚေက်ဇၞော်ဇၞော်ရ။ တုဲ ကွာ်တိတ်ကၠုင် နူဇြပ်ဂှ်။

“လ္ပတိတ်မ္ၚး၊ မံင်ပ္ဍဲဂှ် တိတ်မ္ၚးမ္ဂး အဲပန်ဏောဝ်။” ကောန်ပၞာန်ဗၟာ မမင်ဒၟံင်ဂှ် ဟီုကဵု ဣနှောတ်။

“ဗှ်ေတအ် မုဟွံတီပုဟ်။ ထီုဂှ် ပံက်ဟွံဂွံ။ ဟိုတ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ် က္တဵုဒှ် အလုံမွဲဍုင် ရောင်။ ၝောအ်တအ် မံင်ကဵု သတိ!” ဣနှောတ် ဟီုကဵု ကောန်ပၞာန်ဂှ်။

“အရေဝ် လ္ပဂၠိုင်ဒၟံင်။ မံင်ပ္ဍဲဂှ်။ ကပေါတ်ဇကု မိက်ဂွံဂွံ ကပှ်ကေတ်၊ တုဲတှ်ေ ဟီု။” 

ကောန်ကမၠောန်ကြုက်ၜါပိ ကဵု ဗၠာဲသၟိင်တအ် မလုပ်အာ ပ္ဍဲထီုဂှ် ဂွံတၟာလအ်ရ။ သ္ၚိတ်ဇြဒၟံင် မုဟွံမိင် မုဟွံညာတ်တုဲ ဗၠာဲသၟိင်သၟေဟ်တအ် ကဵု ၝောအ်မၞိဟ် ဗီုကဵု ဥူဝေန်မျေအ် တအ်လေဝ် ဒှ်ကၠုင် ဂဝိင်ကီုရ။ ရံင်လုပ်အာ ပ္ဍဲထီုဂှ်မ္ဂး ညာတ်အာ ညိညဓဝ်ရ။ အပ္ဍဲဂှ် ဂၠုဒၟံင်ရ။ အခိင်လအ်အာ ၜိုတ်ဗဒါယ်ဘာ်နာဍဳရတုဲ နကဵု မုက်မတ် မပေင်တဴ ဂဝိင်ဇၞော်ဇၞော်ဂှ် မၞိဟ်စဂှ် ကွာ်လုပ်အာ ဗဒါယ် ထီုတေအ်ဂှ် ဂွံညာတ်အာ ဗၠာဲသၟိင်မွဲ ဒြေပ်တိတ်ကၠုင် ခေအ်ညှံက် ခေအ်ညှံက်တုဲ ကၠာဟွံစိုပ် ပါင်ထီုဂှ် လောတ်စှ်ေရ။

မၞိဟ်တအ် ညာတ်ကေတ်တုဲ ညးမနွံကဵုလွဟ်တအ်ဂှ် ဂစာန်ၜေါတ်ကေတ် လွဟ်တုဲ ဗီုညးကဵုညး ဒြေပ်အာ ဗဒါယ်ဗၠာဲသၟိင်ဂှ်ရ။ ဗၠာဲသၟိင်မွဲဂှ် မိန်ကေတ် ဗၠာဲသၟိင်ဂှ်တုဲ “မုဒှ်ရော” သၟာန်ဂှ်

ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် ပလေဲလဝ်မတ်တုဲ ဂစာန်ဟီုဒၟံင် အရေဝ်၊ ဆီလေဝ် ကသိုဟ်တိတ်ဒၟံင် နူပါင်၊ ရမ္သာင် ဟွံတိတ်။ ပါင်သၟးရ ချဳဒၟံင်တုဲ

“သပုန် ဟာ”

ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် ၜိုတ်အစောန်မနွံ ၜိုန်ရ ဟီုဒၟံင်ကီုလေဝ် ရမ္သာင်ဟွံတိတ်၊ ညိင်သ္ၚိတ် အာရ။ ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် ဗုင်လေဝ်ထောင်၊ စး၊ ဒဳ၊ ဇိုင်ဝှါတ်စာ်ဒၟံင် ညံင်ကဵု ကၠမဇျာ်လဝ် ရ။ ညးတအ် ဓလိင်ပ္တိတ်ဏာ ဗၠာဲသၟိင်ဂှ်တုဲ အာစွံလဝ် ပ္ဍဲဇြပ်ဣသိဂှ် ကီုရ။

ဣနှောတ် ဆဵု ဗၠာဲသၟိင်မဒးလဝ်ဘဲဂှ်တုဲ ညးတေအ် ဖေက်ဒၟံင်တုဲ သၟာန်တိုန်။

“မုဒှ်ရော။”
“ကၠကိတ်စုတ်။”
“ဍေဟ်လုပ် ပ္ဍဲထီုဂှ်တုဲ ဒးကၠုင်ဗီုဏအ်ဟာ။”
“လ္ပမှာန်မံင်၊ ယဝ်ရ ဗှ်ေကၠုင်ပထုဲဒၟံင်ပိုယ်တှ်ေ အဲကၠေင်ထောအ်ဗှ်ေဏောဝ်။” ကောန်ပၞာန်ဂှ် ကလေင်ဟီုကဵု ဣနှောတ်။

ဗၠာဲသၟိင်သၟေဟ်တအ်ဂှ် အာကေတ်တာလျိုင် သွက်ဂွံမင်မဲ ဂီုကၠီုမ္ၚးတုဲ သကိုပ်ဒပ် ကောန်ပၞာန်ဂှ် ဖန်ဇန်ဒၟံင် သွက်ဂွံလုပ် ပ္ဍဲထီုဂှ်ရ။

“ရမ္သာင်သေနာတ်လေဝ် ဟွံဂွံမိင်၊ သၞတအ် ဟွံစကာသေနာတ်ပုဟ်။” သကိုပ်ဒပ် ဟီု။
“ရဲဥူ ဗှ်ေပသကိုပ်တုဲ ဗှ်ေတအ် မၞိဟ်ထပှ် လုပ်အာဂၠာဲနင် ကြုက်စဂှ် ကဵု ကောန်သ္ဂံင်စဂှ်။”

ကောန်ပၞာန်တအ် စုတ်ပၟတ်ဓါတ် ပ္ဍဲက္ဍိုပ်၊ ရပ်လဝ်သေနာတ်တုဲ လုပ်အာ ပ္ဍဲထီုဂှ် သီုသတိဇၞော်ဇၞော်ရ။

ကောန်ပၞာန်ထပှ်တၠဂှ် လုပ်စိုပ်အာ ပ္ဍဲထီုဂှ် ဂွံတၟာသ္ၚောဲရ မုလေဝ် ဟွံဆဵု။ ပ္ဍဲအကြာ ပသာန်ပၟတ်ဓါတ်ဂမၠိုင် မချဳစဳဒၟံင် ဂၠံင်တေအ်ဂၠံင်ဏအ်ဂှ် ကဝဇၞော်ဇၞော် ဍောတ်တ် မပဝ်ဒၟံင်ဟေင်ရ ဆဵု။ နူကဵု မညာတ်ဒၟံင် လျးတၟးတၟး ပ္ဍဲပါင်ထီုညိညဂှ် ကၠေအ်အာတုဲ ကောန်ပၞာန်ဗၟာစဂှ် ဆက်လုပ်အာဒၟံင်ဂှ်လေဝ် မုတၟေင်င်တၟဟ်ဟ် ဟွံဂွံဆဵုဏီ ဖိုဟ်ရ။ ဂွံမွဲခဏညိ ဂွံဆဵုကေတ် ဇွဗၠာဲသၟိင်ၜါ ဗုင်အိက်ပြိုဟ်၊ မတ်ဓလတ်ဒၟံင်။ ဆဂး မုရမ္သာင်ကီု ဟွံမိင်။ သ္ၚိတ်ဇြ တုဲပၠန် ဂၠုၜေက်ဒၟံင်ရ။ ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ် ဆက်အာဂတဂှ်ပၠန် ဂွံမွဲလစုတ် ဆဵုဇွကြုက်တအ်ဂှ် ကဵု ဗၠာဲသၟိင်ၜါပၠန်ရ။ ဗၠာဲသၟိင်မွဲဂှ် ယီုဒၟံင်ညိညဏီ။ ဟီုအရေဝ် ဟွံဂွံ။

“မုဒှ်ရော၊ ညးဂှ် ပရော။” 

ဗၠာဲသၟိင်ဂှ် မၠာ်မတ်တုဲ ဖေက်ခတဝ်ဒၟံင်ရ။ ပ္ဍဲဗုင် ကြုတ်တကုဲဒၟံင် မုက်စာ်၊ က္ဍိုပ်စာ်။ ၜိုန်ရ ဂ္စာန်လဴဒၟံင် ကီုလေဝ် မုရော ဟွံတိတ်။ ပါင်ရချဳဒၟံင်တုဲ ဆီက္သိုဟ် တိတ်ကၠုင်ဒၟံင် ညိည၊ ကဵုဏာမတ် ရံင်အာလပါ် လတူ။ ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ် တၟေင်တုဲ ရံင်တိုန် လပါ်လတူ။ တၟအ် မနွံကဵု ရုပ်ဗီုပြင်နာနာ ကေက်က် ဂၠိင်င် တကဲဒၟံင်ရ။ ပစိန်မတ် ရံင်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ ညံင်ရဴတၟအ်စဂှ် ချဳတိုန်။ ပန်ကရိုဟ် ကဵုသေနာတ်၊ ဆဂး မွဲတဲဓဝ် ဆင်စှ်ေကၠုင် သီုရမ္သာင် ညံင်ကၠဵု ကသ္ၚောန် “ဟေဝ်ဟေဝ်” ဗက်မိန်ရပ် ဇျာ်ကဵုသၞေံတဲကေက်က်၊ ကိတ်ကအ်။ ကောန်ပၞာန်တအ် ပန်ကဵုသေနာတ်တုဲ ဍေဟ်ဒြေပ်ကၠေအ်အာ၊ ဆဂး ကောံတိတ် ကၠုင် မွဲသကအ်ပၠန်။ ရဲဥူ ကရေဲတိုန်

“ဒြေပ်၊ တိတ် … တိတ်!” 

ညးတေအ် လ္ဘာ်ဂွံ သကအ်ရဲညးတအ် မဒးဒုင်ကိတ်လဝ်။ ဇိုင်ဂှ်ဒြေပ်၊ တဲပါယ်ဂှ် လ္ဘာ်လဝ် ရဲ၊ တဲပုင်ဂှ် ပန်တုဲ ဒြေပ်တိတ်ဂၠံင်ဆုတ်။ ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ်လေဝ် ဟိန်မဒြေပ်တိတ်ဂှ် သီုပန်ဒၟံင် ညံင်ဍေဟ်တအ် ဟွံဂွံကၠုင်စိုပ် ဇကုရ။ ဆဂး ဍေဟ်တအ်ဂှ် ဒြေပ်လုပ်ကၠုင်ဒၟံင် သေနာတ်လေဝ် ဟွံဖေက်၊ ဒးသေနာတ်လေဝ် ဟွံဒေါမ်။ ဒးဂၠိုင် လောတ်တုဲ က္တဵုပၠန် ဒြေပ်ဗက်ကၠုင်ပၠန်။ ကြပ်စိုပ် ပါင်ထီုရ ကောန်ပၞာန်မွဲဂှ် ဍေဟ်ရပ်ဂွံဏာ၊ ကိတ်လဝ် တမ်ကအ်။ ရဲဥူ ဖျေဟ်စွံ သ္ဂံင်မဒးလဝ်ဝပ်ဂှ်တုဲ ဒြေပ်အာ ရီုသ္ဂံင်တေအ်။ တုဲ ညးတေအ် သီုဂွံ ရီုပ္တိတ်နင် ကောန်သ္ဂံင်ၜါရ။ အာမၞိဟ်ထပှ် သှ်ေတိတ်ကၠုင် ဆမၞိဟ်ပိတၠ၊ ရဲဥူ မွဲရ မုဟွံဒှ်။ 

အခိင်ဂှ် တ္ၚဲသဝ်အာ ကွေဟ်ဟ်ရ။ မၞိဟ်သၟေဟ်ဒၟံင် မ္ၚးတအ်ဂှ် မတ်ဗုတုဲ ဒှ်ဒၟံင် အမ်သဝ်အိုတ်ရ။ ရမ္သာင်သေနာတ်ဂှ် မိင်လဝ် မွဲလပါ်ဓဝ်ရ။ တုဲပၠန် ရံင်သရ ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံင် ညံင်ကဵု ကၠဇျာ်၊ ဇာဒိသိုင်ကိတ်။

“မုဒှ်ရော၊ မုမုရော?” သကိုပ်ဒပ် သၟာန် ရဲဥူ။
“ထီုအဗြိုင် ညးဒေသတအ်မကော်ဂှ် ဒှ်ကွေဟ်ဟ်ရ။ သပုန်ဟွံသေင်၊ အဗြိုင်” ညးတေအ် သှ်။

သကိုပ်ဒပ်ဂှ် ကလေင်ရံင်ညးတေအ် နကဵု မတ်သံသယျ။ ဗီုလဵု ဂွံဒှ်မာန်ရော။ သ္ဂံင်ပၞာန် မဒးလဝ် ဝပ်တအ်ဂှ် ဓလိင်ပၠုပ်ဏာ ဇရေင်ဇြပ်ဂှ်ပၠန်ရ။

“ညးဟီုဒၟံင်ရ လ္ပပံက်ထီုဂှ်။” ဣနှောတ် ဟီုတိုန်တုဲ ညးတေအ် ပလေဲလဝ်မတ်၊ ကိတ်လဝ် သၟောန်ပါင်တုဲ ဂရေက်လုပ်အာ ပ္ဍဲဖိုင်ကျာ်ရ။

(၄)

တ္ၚဲဒတုံတိတုဲရ။ ဆဂး ဟွံဂၠုဏီ။ ဥူဝေန်မျေအ် ကေုာံ ဂကောံသၟိင်တၠညးတအ် ဖေက်တုဲ ဂ္စာန်တိုန်ကွဳစက် သွက်ဂွံပါယ်ဒဴတိတ် နူကဵုဒၞာဲဂှ်ရ။ ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် ရပ်လဝ်သေနာတ်တုဲ ဒတဴမင်ဒၟံင် ပ္ဍဲပါင်ထီုဖိုဟ်ရ။ “အူအူအူ” ရမ္သာင် ကၞုသင် ဗြုတိတ်ကၠုင် နူထီုဂှ် ဟွံပိုတ်သကုတ်။ ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ် မတ်ဠဳဠောင်၊ တုဲ ကေတ်လဝ်ဒၞာဲ ဒှ်ဒၟံင်တၟုဲအိုတ်ရ။ ရမ္သာင် ကၞုသင်ဂှ် ကြပ်တိတ်ကၠုင် ကြပ်တိတ်ကၠုင်။

ဂကောံ ဥူဝေန်မျေအ်တအ် ဗ္ဒဟ်ဒၟံင်စက်ဂှ်လေဝ် ဗ္ဒဟ်ဟွံဂွံ။ စက် ဒေါအ်ဒေါအ်ဒၟံင်။ 

နူပါင်ထီုတေအ် မၞိဟ်မွဲ ခါတ်လဝ်ဂၠိက်၊ ပလောအ် ဟွံမဲ။ မၞိဟ်ဂှ် ၜိုန်ရ ဖျုန်စၞာံ လစံက်ကီုလေဝ် ယန်ပ္ဍဲဒဳညးတေအ် ၜါလပါ်ဂှ် ညာတ်ကၠးဒၟံင် နူသ္ၚောဲသ္ၚောဲ။ သော်ဂၠိင်င်ညးတေအ်ဂှ် ဓလာဲဗရူလဝ်။ သော်တအ်ဂှ် ဗုဒၟံင်ရ။ တုဲ ရပ်လဝ် ကၞုသင်တုဲ ဗ္ဂိုဟ်ဒၟံင် ဟွံဒေါအ်။ 

ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ် မင်ဒၟံင် အမိင်သွက်ဂွံပန်။ 

ကွဳစက် ဥူဝေန်မျေအ်တအ် စက်ဒှ်တုဲ ညးတအ် ဂ္စာန်ဒဳတိတ်အာ။ သကိုပ်ဒပ်ဂှ် ရံင်အာ လပါ်ကွဳစက်တေအ်ဂှ် ညာတ်အာ မၞိဟ်ဖျုန်စၞာံ အုဲအုဲ သရိုဟ်သရိုဟ်၊ မတ်ဓလန်ဓလန်၊ ရပ်လဝ် ဇြင်၊ ရပ်လဝ်ဗၞုဟ်၊ ခါတ်လဝ်ဂၠိက်တုဲ ကွာ်ကောံကၠုင်ဒၟံင် ဇရေင်ညးတအ်။ ညးတေအ် ကဵု အမိင်

“ပန်၊ သၞ နွံဒၟံင် ဂေတ်ကၠောအ်။” 

ကောန်ပၞာန်တအ် ပန် မၞိဟ်မဗဂိုဟ် ကၞုသင်ဂှ် ဒးဒၟံင် သေနာတ်ဂလိုင်ဂှ်လေဝ် ဟွံဒေါမ်၊ တုဲ လက်ကြဴဂှ်လေဝ် မၞိဟ်ဖျုန်စၞာံအုဲအုဲ သရိုဟ်သရိုဟ် မတ်ဓလန်ဓလန် ၚေက်ဂၠိင်င် ရပ်လဝ် ဗၞုဟ် ဇြင် ဗွဲမဂၠိုင် တိတ်ကၠုင်ကီုရ။ ကောန်ပၞာန်တအ် ၜိုန်ရ ပန်ဒၟံင် ဂလိုင်ဂှ်ကီုလေဝ် လ္ၚဵုလောတ်ဒေါမ်စှ်ေ၊ လက်ကြဴဂှ် ဆက်တိတ်ကၠုင်ပၠန်။ ဒေါမ်လောတ်ဒၟံင်ဂှ် ကလေင်က္တဵု ကွာ်ကၠုင်ဒၟံင် ဂါယ်ဝါယ် ဂါယ်ဝါယ်ဖိုဟ်ရ။ မၞိဟ်တအ်ဂှ် လုပ်ဗါ်ကောန်ပၞာန်တအ် ချိုတ် ဗွဲမဂၠိုင်။ ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ဂှ် သှ်ေဆ သကိုပ်ဒပ် ကဵု ရဲဥူဟေင်ရ။ ညးၜါဂှ် ဒးဒြေပ်တိတ် နူဒၞာဲဂှ်တုဲ ဒြေပ်လုပ် ဇြပ်ကီုရ။”

ရဲဂကောံကွးဣသိ မိဣနှောတ်တအ်ဂှ် ဗ္ဒဟ်ပၟတ် ဒစာံဒိုဟ် မ္ၚးဇြပ်ဂှ်တုဲ တၟးဒၟံင်ရ။ 

လပါ် ဥူဝေန်မျေအ်တအ်လေဝ် အဗြိုင်တအ်ဂှ် ဗဒေါအ်ကွဳစက်တုဲ ကိတ်စဒၟံင် ဂကောံသၟိင်တၠတအ်ရ။ ဥူဝေန်မျေအ် ကဵု နာဲတိင်ဇြာန် ညးတအ် ဆမၞိဟ်ၜါ ဟေင် ဗၠးတုဲ ဒြေပ်လုပ်ကၠုင် ဇြပ်ဂှ်ကီုရ။ အခိင်ဂှ်လေဝ် မ္ၚးတေအ် ဂၠုအာရ။ ရမ္သာင်ကၞုသင်ဂှ်လေဝ်ကီု ရမ္သာင်အသ္ၚောန် ညံင်ကဵု ကၠဵုဂှ်လေဝ်ကီု သ္ၚိတ်ဇြဒၟံင်ရ။ ညံင်ကဵု အလုံလိုက်မွဲ ဒေါအ်ဒေင်အာကီုရ။

(၅)

“ညးဟီုဒၟံင်ရ ထီုဂှ် လ္ပပံက်၊ ညးလေဝ် ၝောအ်တအ် ပန်ဂ္စိုတ်ထောအ်။ ညးဂှ် ဂွံမာန်ဍေဟ်ရော။” ဣနှောတ် ဟီုကဵု ကောန်ပၞာန်တအ်ဂှ်။ 
“မၞိဟ်စဂှ် ကၠုင်နူလဵုရော။” သကိုပ်ဒပ် သၟာန် ဣနှောတ်။
“မၞိဟ်ဟွံသေင်၊ အဗြိုင်။”
“အဗြိုင်” သကိုပ်ဒပ်ဂှ် ကလေင်ဟီု။
“လၟုဟ် ဍေဟ်တအ် စိုပ်အာအလဵုအိုတ်။” သကိုပ်ဒပ် ဆက်သၟာန်။
“ဍံက် ဍံက်” ရမ္သာင် ခဍံက်တြင် မိင်ကၠုင်ရ။ မၞိဟ်တအ် သီုဖအိုတ် ရံင်အာ လပါ်ပါင်တြင်ဇၞော်တေအ်ရ။
“လ္ပပံက်” သကိုပ်ဒပ် ဟီု။
“အဗြိုင် ဟွံသေင်၊ မၞိဟ်ဏောဝ်” ဣနှောတ်ဟီု။
“ဗီုလဵု ဗှ်ေဂွံတီ မၞိဟ်ရော။” နာဲတိင်ဇြာန် ဟီု။
“အရှာံဏအ်ဂှ် ဍေဟ်တအ် လုပ်ကၠုင်ဟွံဂွံပုဟ်။ မၞိဟ်ရ လုပ်ဂွံ” ဣနှောတ် ဟီု။ 

သကိုပ်ဒပ်၊ ရဲဥူ ညးၜါဂှ် ဗျာံလေဝ် သေနာတ်။ ဣနှောတ် အာပံက်တြင်။

တြင်ပံက်တုဲ မ္ၚးဂှ် မၞိဟ်သၟတ် နူကဵုကွာန် မိအိန်ရဳ၊ မိအေကျူ၊ မာံရတ်ခိုဟ် ကေုာံ သၟတ်မန် ရဲကွာန်အဗြိုင်ဂှ် ၜိုတ်စှ်တၠ ရပ်လဝ် သေနာတ်ဂြိုပ်တုဲ ဒ္တဴဒၟံင်မ္ၚးဂှ်ရ။

“ဣၝောဲ၊ ပိုယ် မိင်ရမ္သာင်သေနာတ်၊ ပ္ဍဲလပါ်ဏအ်တုဲ ပိုယ်တအ် တိတ်ကၠုင်။ ကောန်ပၞာန်မန် ပန်ဗၟာဟာ။ စိုပ်အဏအ် မုလေဝ် ဟွံဆဵု။ မုဒှ်ရော။”

“လုပ်ကၠုင် ပြဟ်ဟ်ဒၟံင်” ဣနှောတ် ကော်ပၠုပ် မၞိဟ်သၟတ်တအ်ဂှ်ရ။

မၞိဟ်သၟတ်တအ်ဂှ် လုပ် စိုပ် ပ္ဍဲဇြပ်ဂှ်တုဲ ညာတ်ကောန်ပၞာန်ဗၟာၜါ၊ ဗၠာဲသၟိင် ၜါပိ ကဵု မၞိဟ်ဇၞော်ကွာန် ကဵု ဥူဝေန်မျေအ်ဂှ်ရ။ တုဲပၠန် ကောန်ပၞာန် မဒးလဝ် ဝပ်ၜါပိရ။ 

“ဗှ်ေတအ် ကၠုင်ဂၠံင်လဵုရော။” နာဲတိင်ဇြာန် သၟာန်တိုန်။
“ပိုယ်ကၠုင် ဂၠံင်ဇၞော်ဏအ်ရ။”
“မုဆဵုကီု။”
“မုတၟေင်င် ဟွံမဲ။”
“နူကၠင်ဏအ် ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ် အဗြိုင်တအ် ရပ်စထောအ် ရဲဂကောံသၟိင်တၠ နူ မတ်မလီုတအ်၊ သှ်ေဒၟံင် ဆပိုယ် ညးၜါဓဝ်ရ။”
“အဗြိုင်” မိအိန်ရဳ ဟီုတိုန်။
“ယွံ အဗြိုင်၊ လၟုဟ် ထီုဂှ် ဍေဟ်တအ် ပံက်ထောအ်တုဲ အဗြိုင်နူထီုဂှ် တိတ်ကၠုင်။”

ညးဟွံဂွံဆဵုလဝ် နကဵုမတ်ဏီ သၟတ်ကောန်ကွာန် ဒဵုအဗြိုင်တအ်ဂှ် ညးလ္ၚဵုဂှ် ပတှ်ေကီုလေဝ် သွက်မၞိဟ် မတုဲလဝ် ပညာဂတာပ်ခေတ် မကလိဂွံလဝ် တဆိပ်ကြာ နူကဵု တက္ကသိုလ်ကဆံင်သမၠုင်တအ်မ္ဂး ဂလာန်မ္ဂး အဗြိုင်၊ မၞိဟ်ချိုတ်တ် ကလေင်ဂျိုင်တုဲ ဗက်ရပ်စမၞိဟ်ဟီုဂှ် တိတ်ဒၟံင် နူကဵု မ္ၚး လဝ်ဂျေတ်တုဲ မိင်ကီုဖိုဟ်ရ ဆဂး ဗီုလဵုလေဝ် ပတှ်ေကေတ် ဟွံမာန်။ 

“ပိုယ်ကၠုင်ဂၠံင်ဂှ် မုလေဝ် ပိုယ်ဟွံဆဵု။ မုပ ဍေဟ်ဟွံကၠုင် ပ္ဍဲဇြပ်ဏအ်ရော။” မိအိန်ရဳ သၟာန်။

“အဲဖျေဟ်လဝ် ဗဝိုင် ကဵုပတေင်ဣသိဇၞော်ကၠာတေအ်ဂှ် ဍေဟ်တအ် လုပ်ဟွံဂွံ။” ဣနှောတ် သှ်။

“အဗြိုင်စဂှ် တိတ်ကၠုင် နူထီုဏအ် သၟးဟွံသေင်ပုဟ်။ မ္ၚးဏအ်ဂှ် နွံဂၠိုင် နူပ္ဍဲထီုဂှ်ဏီ။” သကိုပ်ပၞာန်ဂှ်ဂးတုဲ ဆက်သၟာန် “ဗီုလဵုဂွံဒှ်မာန်ရော။”

“ဗိုလ်ဂျဳ၊ ဗိုလ်အဗြိုင်ဇၞော်အိုတ်ဂှ် ညးကြိုင်လဝ် ပ္ဍဲထီုဂှ်။ ထီုဂှ်ပံက်တှ်ေ ဗိုလ်အဗြိုင် နူကဵုထီုဂှ် ဍေဟ်ကဵု အမိင်မ္ဂး ကောန်ရဲဍေဟ်တြေံ မချိုတ်လဝ် မ္ၚးစဏအ်ဂှ် ကတဵုကၠုင်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲဂှ် နွံညိညဓဝ်ရ။ မ္ၚးဏအ် နွံဂလိုင်လဵု ညးမွဲကီု ဟွံတီ။”

“ကလော်အဗြိုင် ခေတ်ကျာ်တြဲတေအ်ဟာ ဣၝောဲ။” မာံရတ်ခိုဟ် သၟာန်။

“မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုင် ဟီုဒၟံင် ကျာ်တြဲဇၞးကလော်အဗြိုင်တုဲ ညးကြိုင်လဝ် ပ္ဍဲထီုဏအ်။ အပါဣသိ လဴလဝ်ဂှ် ဇေတ်တ်တေအ် ကလော်အဗြိုင်ဏအ် ယၟုဍေဟ် ဇေယျသာန် (ဇေယဆန်း) က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗၟာ။” 
မ္ၚးတေအ် ရမ္သာင် ကၞုသင် ဗြုကၠုင်ပၠန်ရ။ မၞိဟ်တအ် ကျောဝ်တိတ်အာ လပါ်မ္ၚး တေအ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် အဗြိုင် မခါတ်လဝ်ဂၠိက် မရပ်လဝ် ဇြင် နွံဂေတ်ကၠောအ် ဒၟံင် ဇြပ်ဂှ်ရ။ တုဲပၠန် အဗြိုင် မကျိုင်လဝ် ကယျိုင်ပၞာန် ခေတ်တၟိ ဓလဝ်လဝ် အထုပ်ပၞာန်ဂျပါန်တအ် ရပ်လဝ် သေနာတ်ဂြိုပ်တုဲ ပန်ပၠုပ်နင် ဇြပ်ဂှ်ရ။ မၞိဟ်တအ်ဂှ် ဒးအောပ်မာဒၟံင်ရ။ ဗဒင်ဇြပ်ဂှ်လေဝ် ထောင်လီုလာ် တၟာဂလိုင်ရ။ နူကဵု ဇြပ်ဏအ်လေဝ် ကောန်ပၞာန်ဗၟာကီု သီုကဵု သၟတ်မန်တအ်ဂှ် ပန်ပ္တိတ်ဏာ ကီုရ။ 

မာံရတ်ခိုဟ်မွဲ နကဵုသေနာတ်ဂြိုပ် ညးတေအ်ဂှ် ဖဍာံပန်ဒၟံင် အဗြိုင် မဗဂိုဟ် ကၞုသင်ဂှ်။ ဟိုတ်နူ အကေင်အောန်တုဲ ပန်ဒၟံင် ဟွံဒးလောဲလောဲ။ ညးတေအ် စုတ်ဂဥုဲသေနာတ် ထၞက်ကၟောန် သၞောက်သတ်ဗြဴ။ ညးတေအ် အံင်ယဝီု ခိုဟ်ဟ်တုဲ ပန်ဏာ ဒးအာက္ဍိုပ် အဗြိုင်ကၞုသင်ဂှ်တုဲ ရမ္သာင် ကၞုသင်သ္ၚိတ်အာ၊ ရမ္သာင်လွဟ် နူကဵု အဗြိုင်တအ်လေဝ် သ္ၚိတ်အာရ။ တုဲပၠန် အဗြိုင် ဆမွဲကီု ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ရ။

(၆)

“ဗိုလ်ဂျဳ၊ ဗၠာဲသၟိင် မဒးလဝ်ဝပ်မွဲတၠဂှ် ကၠေအ်ဒၟံင်။ အဲဂၠာဲဟွံဆဵု။” ဗၠာဲသၟိင်မွဲဂှ် ကၠုင်ဟီုကဵု သကိုပ်ဒပ်ဗၟာရ။

သကိုပ်ဒပ်ဂှ် ညးတေအ် ရံင်အာ မၞိဟ်တအ်ဂှ်တုဲ မုက်မတ် ဣနှောတ် တၟေင်ဒၟံင်တုဲ ညးတေအ်သၟာန်။

“အလဵုဗှ်ေ အာစွံထောအ် ဗၠာဲသၟိင်ဂှ်ရော။ ပဂိ ကောန်ကမၠောန်ဍုင်ဂှ် ဒုဟ် ဇၞော်ဒၟံင်ဂှ် ဗှ်ေတီဒၟံင်ဟာ။ လဴစမ်။” သကိုပ်ဒပ်ဂှ် သၟာန် ဣနှောတ်။ ဆဂး ဣနှောတ် မုဟွံဟီု။

“ဗှ်ေ စိုတ်စၞာဲ၊ စိုတ်ဟွံပြေ လတူပိုယ်။ ဗှ်ေမိက်ဂွံ ကလေင်ဒၟံင်တဲ ကဵုပိုယ် ဖိုဟ်ဟာ!” သကိုပ်ဒပ် ဆက်သၟာန်။

“ပိုယ် ရဲမံင်ကဵု သဳလ၊ သစ္စ၊ သွက်ဂွံဗက်တမ်၊ သွက်ဂွံကလေင်တဲ ကုမၞိဟ်လဵု လေဝ် ဟွံမဲ။ ပိုယ်ဂှ် ညံင်ရဴ အစာဣသိပိုယ်ရ။ ပိုယ်ပ္အပ်လဝ် ဘဝပိုယ် သွက်ဂွံ စဵုဒၞာ ညးဍုင်ကွာန်တအ်ဟေင်ရ။ အရာဗိုလ်ဂျဳတအ် မတီကေတ် ဟွံမာန် နွံတၟာဂလိုင်ဏီ။ အကင်ဂျိအဗြိုင်ဂှ် ကာတ်ကွေဟ်ဟ် ဏောဝ်။ မၞိဟ်လဵုဟွံဟီု၊ ဒးဒုင်ကိတ်၊ ဒးဒုင်ဇျာ်လဝ်ကဵုဍေဟ် ဆညိညကီုလေဝ် နကဵုဂဥုဲလဵုလေဝ် လွဳ ဟွံမာန်၊ ဒးချိုတ်ဖအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂှ်ချိုတ် ဆဂး ဇကုဂှ် ဒှ်အာ အဗြိုင်တုဲ ဒးကလင်အမိင် ဗိုလ်အဗြိုင် ဇေယျသာန် ဖအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဇြပ်ဏအ် အဲဖျေဟ်လဝ် ဗဝိုင် နူမ္ၚးတေအ် ဍေဟ်လုပ်ကၠုင် ဟွံဂွံ။ ဆဂး ကောန်သ္ဂံင် ဗိုလ်ဂျဳ မဒးဒုင်ကိတ်လဝ်၊ မဒးဒုင်ဇျာ်လဝ် ကဵုအဗြိုင်တအ်ဂှ် ကာလဒှ်ကၠုင် အဗြိုင်မ္ဂး ဍေဟ်ကိတ်ပိုယ်တအ် သီုညးဖအိုတ်၊ ဒှ်အာ အဗြိုင် ဖအိုတ်ဏောဝ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နူကၠင်ဏအ် အဲဓလိင်ပ္တိတ်ထောအ် နူကဵု မ္ၚးဗဝိုင်။” ဣနှောတ် သှ်ကဵု။

ဆဂး နကဵု သကိုပ်ဒပ်ဂှ် ဟွံပတှ်ေ စှ်ေစိုတ်တုဲ 

“အလဵု ဗှ်ေအာစွံလဝ်၊ အာကေတ်ပၠုပ်နင်။ ဗှ်ေ ဟွံကေတ်တှ်ေ အဲပန် ဗှ်ေဏောဝ်။” 

အဃောဂှ်ဟေင် ကောန်ပၞာန်မဒးလဝ်ဝပ်ၜါဂှ် ဇကုခ္တဝ်တိုန်ထတ်တ်တုဲ မၞိဟ်တအ် မတ်စူဗဵုအာဒၟံင် လပါ် ကောန်ပၞာန်ၜါဂှ်အိုတ်ရ။ ဣနှောတ် ဟီုတိုန် ဗီုမန်။

“ဆုဲတိတ် နူကဵုဍေဟ် သ္ၚောဲသ္ၚောဲ။” 

သၟတ်ကောန်ကွာန်ဒဵုအဗြိုင်တအ် ပါယ်တိတ်အာ။ မွဲတဲဓဝ် ကောန်ပၞာန်ၜါဂှ် ဓလိုက်က္တဵု ကဵုအသိင် တ္ၚေတ်ရပ် ကောန်ပၞာန်ဗၟာစဂှ် သီုကဵု သကိုပ်ဗိုလ်ဂှ် ဒးအာဝပ်တုဲ လောတ်စှ်ေအာရ။ ကောန်ပၞာန်အဗြိုင်ၜါဂှ် ဂၠံက်စဂြိုဟ် ကောန်ပၞာန်ဗၟာတအ်ရ။ အကြာဂှ် သၟတ်ကောန်ကွာန်ဒဵုအဗြိုင်ဂှ်လေဝ် ဒးအာ မွဲၜါကီုရ။ ဣနှောတ် ဂၠံက်ကေတ် ပတေင် နူထိုင်ဇကုတုဲ ဂြာတ်ပက်ဏာတုဲ ကောန်ပၞာန်ဗၟာ မဒှ်အာအဗြိုင်ၜါဂှ် ဒေါမ်စှ်ေ ချဳဟွံမာန် ခပိုတ်ဒၟံင်ရ။

“ဒြေပ်လုပ် ဖိုင်ကျာ်။” ဣနှောတ် ဂးတုဲ မၞိဟ်တအ် ဒြေပ် လုပ်အခန်ကျာ်ရ။ 

ပ္ဍဲအခန်ကျာ်ဂှ် ညးတအ် သတိက်စွံလဝ် ဇွဣသိ။ လၟုဟ်မ္ဂး သှ်ေဒၟံင် သၟတ်ကောန်ကွာန်ဒဵုအဗြိုင်တအ် ကဵု မၞိဟ်ဇၞော်ကွာန်ဒဵုအဗြိုင် နာဲတိင်ဇြာန် ကေုာံ သၟိင်နူမတ်မလီု ဥူဝေန်မျေအ် တအ်ရ။

“အပ္ဍဲအခန်ဏအ် မွဲဍောတ်ဂှ် ပိုယ်တအ် ဗၠးဘဲမာန်ဟာ။” ဥူဝေန်မျေအ် သၟာန်။

“အခန်ဏအ်ဂှ် ဒှ်အခန်ဗဝိုင်အပ္ဍဲ မၞိဟ်အပ္ဍဲဏအ် ယဝ်ရဟွံဖံက်ပလီုတှ်ေ ဍေဟ်တအ် လုပ်ဟွံဂွံ။”

မ္ၚးတေအ်လေဝ် သ္ၚိတ်ဇြဒၟံင်ရ။ အခိင်ဂှ်လေဝ် ကြပ်တက် ၁၂ နာဍဳဗတံရ။ 

“ဇြောမ်ဗဳ၊ မဟီုဒၟံင် ပ္ဍဲဗာက်သကုတ် (ရုပ်ဒမျိုင်)ဂှ် အဲထေင်ကေတ် ကွေဟ်ဟ် ဟွံမဲပုဟ်။ လၟုဟ်မှဂွံတီ၊ နွံဒၟံင်ဇေတ်ဇေတ်ဂှ်။ မၞိဟ်ချိုတ်တ်ဖိုဟ် ဆဂး ဟွံချိုတ်။ ဗီုလဵုဂွံဂ္စိုတ်ရော။” မိအိန်ရဳ ဟီုတိုန်တုဲ သၟာန်တိုန်

“ဣၝောဲ၊ ဇေယျသာန် ဂှ် ညးဂှ် ဒှ်ဇေတ်တ်ရော။” 

“ဇေယျသာန်ဟာ။ ပ္ဍဲကဵုဝင်ဂှ် ချူလဝ် ယၟုညးမွဲဗီု။ ယၟုညးဇေတ်တ်ဂှ် ဇေယျသာန်။ ညးဂှ် ဒှ်ဨကရာဇ်ဗၟာ မလောန်ကၠုင် လၟုဟ်တှ်ေ ၜါကၠံသၞာံပြင်င်ရ။ ညးဗတိုက်ကေတ် ဍုင်မန်ပိုယ်၊ ဂ္စိုတ်ထောအ် ဂကူမန်ပိုယ်တုဲ အာဗတိုက် ဍုင်သေံ။ ပ္ဍဲအခိင် ညးမစိုပ်ဒၞာဲဏအ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်မန် တၠဗာန်တအ် ဗတိုက် ဆိင်လဝ် ဖအိုတ်ထောအ်ရ။ ညးတအ်လေဝ် ချိုတ်တၟာဂလိုင်၊ မန်လေဝ် ချိုတ်တၟာဂလိုင်။ ညးလ္ၚဵုဟီုဂှ်တှ်ေ ကလော်အဗြိုင် နူခေတ်ကျာ်တေအ် လုပ်စလဝ် ပ္ဍဲညး။ ပၞာန်မန် ဟွံမာန်ညး ပ္ဍဲဒၞာဲဏအ်တုဲ မန်ကဵု သေံ ပံင်တုဲ ဗတိုက်ပၠန် ပ္ဍဲမာဲဆံက်။ အခိင်ဂှ်လေဝ် ဂ္စိုတ်ညး ဟွံချိုတ်။ ကောန်ရဲညးရ ပန်ဂ္စိုတ်ထောအ်ညး ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်။ အခိင်တေအ် ပ္ဍဲလတူ က္ဍဟ်ဒဵုဏအ် ဣသိ ဗြဟ္မ ဟီုဂှ် ဣဓိဇၞော်ကွေဟ်ဟ်ဏောဝ်။ ဍုင်ကွာန် ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်၊ မၞိဟ်ဓဇန်ဓဇန် ညံင်ဟွံဂွံ ကလေင်က္တဵုဒှ် ပ္ဍဲလိုက်ဏအ်ပၠန် ညးဂးတုဲ ကလော်ဇေယျသာန်ဂှ် ညးအာရပ်နင်တုဲ ညးကြိုင်လဝ် ပ္ဍဲထီုဏအ်။ သွက်ဂွံလွဳလွတ် ပ္တုဲဝတ် ကလော်ဂှ်တုဲ ကောန်ရဲညး မၞိဟ်မချိုတ်အာ ကရောံညးဂှ်လေဝ် ပၠုပ်စုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵု ထီုဏအ်ကီု။ 

“သာ်ဂှ်တှ်ေ အဗြိုင်ဗိုလ်ဇေယျသာန် ဟီုဂှ် ဒှ် မၞိဟ်ဂ္စိုတ်ပဠက်လဝ် ဂကူပိုယ်ဂှ်ဟာ။” မာံရတ်ခိုဟ် ဟီုတိုန် ဗွဲမအံသဝ်။ 

“ဗှ်ေတအ်ဂွံတီ၊ အစာဣသိ ညးလဴလဝ်ကဵုပိုယ်။ ဆဂး ညးဟီုလဝ် လ္ပလဴ ကဵုညးတၞဟ်။ လၟုဟ် ထီုလေဝ် ပံက်အာရ။ အစာဣသိလေဝ် စဴအာသွဝ် ဣယျတှ်ေ ဗှ်ေတအ် ဒးတီလဝ်ကီုရ။”

“မုမုရော။” မိအိန်ရဳ ဆက်သၟာန်

“အတိုင်မင်ဇေန် မဟီုလဝ်ဂှ်တှ်ေ ယဝ်ရကလိဂွံ ဣဓိအနုဘဴ နူကဵု ဗိုလ်အဗြိုင် ဂှ်မ္ဂး ဂွံဒှ် သၟိင်မပိုင်ပြဳ စက္ကဝဝ်ဏောဝ်။ ပရူဏအ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵု လိက်ကၠေမ်ဂျပေန် လေဝ် ညးချူလဝ်။ ဆဂး ဗိုလ်အဗြိုင်ဂှ် နွံဒၞာဲလဵုဂှ် ဂျပေန်တအ် ဟွံတီ။ ဂျပေန် တအ်လေဝ် ဂၠာဲဒၟံင်ကီု။ ဆဂး ဂျပေန် ဟွံဂွံ။ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗၟာမွဲ ဂွံမိင်ကေတ် နူဂျပေန်တုဲ ညးကၠုင်စိုပ် ဒဵုဏအ်။ အတိုင် ကၠေမ်ဂျပေန်တှ်ေ ယဝ်ရ မၞိဟ်မွဲ ဂွံပူဇဴ ဂြိုဟ်ဣသိဗြဟ္မ ကုအဗြိုင် ဗိုလ်ဇေယျသာန်မ္ဂး၊ လတူဂၠးတိဏအ် ဂွံပြိုင်ပ္ကာန် ကုမၞိဟ်ဂှ်မာန် ဟွံမဲရ။ ကေတ်ဂြိုဟ် ဣသိဗြဟ္မ ဟွံဂွံမ္ဂး၊ ယဝ်ရ ဂွံပူဇဴ ဂြိုဟ် သၟတ်ဝုတ် သၟာဲလေင် ထပှ်မ္ဂး အတိုင်မချပ် ကသပ်ဍိုက်ပေင်တုဲ ဂွံဒှ်သၟိင်တၠ၊ သၟိင်စက္ကဝဝ်ကီု ဒးကျ ပူဂိုလ်ဂှ်ရ။ က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗၟာဂှ် ညးတေအ် ရပ်နင် ကောန်ဝုတ်သၟာဲလေင် ကရေင်ပိ၊ မန်ပန်တုဲ ဂၠံက်ကေတ်ဂြိုဟ်ဂျိုင်င်တုဲ ဂွံပူဇဴလဝ်။ တုဲပၠန် ညးသၠာဲထောအ် ယၟုညး ဗီုယၟုအဗြိုင်ဂှ်။ ယၟုဂှ် ညးကလေင် ကၠာဲ နူအရေဝ်ဂျပေန်တုဲ ဍေဟ်ဟွံတုပ်စ ကွေဟ်ဟ်၊ အဓိပ္ပါယ်ရ တုပ်။” 

“က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗၟာဂှ် ညးဂှ်ရော၊ တီဟာ!” မိအေကျူ သၟာန်။

“အဲ ဟွံတီ၊ အတိုင်ညးမလဴလဝ်ဂှ်ရ။ အဲကလေင်လဴ။” ဣနှောတ် ကလေင်သှ်။

“ဟွံတီဏီဟာ၊ ၜိုတ်ဏအ်တှ်ေ။” သၟတ်မွဲဂှ် ဟီုတိုန်။
“ပရူဏအ် ပ္ဍဲလိက်ဝင်လေဝ် ဟွံချူလဝ်။” မာံရတ်ခိုဟ် ဟီုတိုန်။

ရမ္သာင် ကၞုသင်ကီု သီုကဵု ရမ္သာင်ဒရာမ် ဗြုကၠုင်တုဲ မ္ၚးအရှာံဇြပ်ဂှ်လေဝ် ရမ္သာင် ကသ္ၚောန် တဟင်ကသ္ၚောဝ်ဒၟံင် ဆီဂှ်လေဝ် ဗြုဒၟံင် အလုံဒိုဟ်မွဲရ။ အကြာဂှ် သေနာတ်ဇၞော်ဇၞော်ဍောတ်တ် ပန်ပၠုပ်ဒၟံင် ဇြပ်ဂှ် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ တုဲပၠန် နူကဵု ကမေင် ပ္ဍဲဇြပ် ကရေဲကသ္ၚောန်ဒၟံင်ကီုတုဲ ကြပ်ကဵု မၞိဟ်တအ်ဂှ် ကွေဟ်ဟ်ရ။ ဗီုညးကဵုညး အောပ်မာဒၟံင်တုဲ ဖ္ဍောတ်ဒၟံင် ဂါထာဂုဏ်ကျာ်အိုတ်ရ။

ဂွံမွဲခဏညိဂှ်

“ဣၝောဲ၊ နာဲတိင်ဇြာန် ကဵု မၞိဟ်နူမတ်မလီုဂှ် ကၠေအ်ဒၟံင်။” သၟတ်မွဲဂှ် ဟီုတိုန်။ ရမ္သာင်သေနာတ် ကဵု ရမ္သာင်ကသ္ၚောန်တအ်ဂှ် ဟွံဒေါအ် ဆက်ဒှ်ဒၟံင် အတိုင်ဂှ် ဖိုဟ်ရ။ 

“တိတ်အာ နူမ္ၚးဏအ်တှ်ေ ဂျိုင်မဏီဟာ။” မိအိန်ရဳ ဟီု။
“ဟေ ရံင်စမ် ဇွအစာဣသိလေဝ် ကၠေအ်ဒၟံင်။” သၟတ်မွဲဂှ် ဂးတိုန်
“ညးတအ် အာပူဇဴ ဂြိုဟ်အစာဣသိ ကဵုဗိုလ်ဇေယျသာန် ဒှ်မာန်။ ပိုယ်ဒးဗဒေါအ်ဏောဝ်။ ညးဂှ်အာကီု။” 
“ဗီုလဵု ပိုယ်ဂွံတတ်ၜက် အဗြိုင်မ္ၚးစတေအ်ဂှ်ရော။”
“ပတေင်ဏအ်ကေတ်။ ဍေဟ်ကြပ်ကၠုင်တှ်ေ ပက်ကဵု ပတေင်။”
“ပတေင် မုရော။”
“ဣဏအ်ဂှ် ပတေင် အစာဣသိဗြဟ္မ၊ ညးစဴသွဝ်တုဲ စံင်ဇွညးတုဲ ပတေင်ညး။”
“အဲအာ။“ မာံရတ်ခိုဟ် ဂး။
“အဲလေဝ် အာကီု။ မိအေကျူ ဂး။
“မိအိန်ရဳ၊ ဗှ်ေမင်ဒၟံင် သၟတ်စဏအ် ဒၞာဲဏအ်။ နကဵုနဲလဵုဒှ်ဒှ် ညးလဵုကၠုင်င် လ္ပပံက်တြင်၊ လ္ပတိတ်အာ နူဏအ်။ ကေတ်လဝ် ပတေင်ဏအ်ညိ။” ဣနှောတ် ဂးတုဲ ညးပိဂှ် အောပ်တိတ်အာရ။ 

(၇)

ဣနှောတ်၊ အေကျူ ကေုာံ ရတ်ခိုဟ်တအ် စိုပ်အာ ဇရေင်ပါင်ထီုဂှ် ဂွံဆဵုကေတ် လျးပၞာင်တၟးဒၟံင် ဗွဲအပ္ဍဲတေအ်ရ။ နာဲတိင်ဇြာန် ကဵု ဥူဝေန်မျေအ် ညးၜါ ဗွဲကိုပ်ကၠာဂှ် ၜိုန်ရ စိုတ်တုပ်ကီုလေဝ် စိုပ်အပ္ဍဲဂှ်ဗက် နကဵု ဥူဝေန်မျေအ် ဂ္စာန် တက်ဂ္စိုတ် နာဲတိင်ဇြာန်။ ဆဂး ဒှ်ကဝိုက် ရေင်သကအ် တၟာလအ်တုဲ နာဲတိင်ဇြာန် ကၠေင်ဂွံအာ ဥူဝေန်မျေအ်။ 

“တိင်ဇြာန်၊ ဒြပ်အဲဏောဝ်။ ကဵုအဲ။ အဲဒှ်သၟိင်တှ်ေ အဲကဵုၝောအ် ဒၞာဲကဆံင်သၠုင် အိုတ်။ ပိုယ်တအ် ဂၠာဲဒၟံင် တၟာလအ်ရ။ ၝောအ် ဟွံတီလဝ် ကၠေမ်ဂြန်ပုဟ်။ ကၠေမ်ဣသိမဟီုဂှ် ဟွံပေင် ဟွံဒး ဖအိုတ်ပုဟ်။ ဣဓိဂှ် ဍေဟ်ဂွံကၠောန်ကမၠောန်ဂှ် ပိုယ် ပဠေဝ်စလဝ် တၟာလအ်ရ။ ဝိညာဏ်ဗိုလ်ဇေယျသာန်ဂှ် လုပ်စိုပ်ဒၟံင် ပ္ဍဲကဵု အမေပိုယ် တုဲတုဲရ။ ဣဓိအစောန်ညး ဂွံစိုပ်၊ ဂွံလုပ်ဂွံကီုဂှ် ညးဂစာန်ကၠောန်ဒၟံင် တၟာလအ်ရ။ အဝဵုဂွံတန် ဂွံအုပ်ဓလီုမာန်ဂှ် ဒၞာဲဍုင်ဒတန်အဝဵုဂှ် ဒးကၠောန်လဝ် ရုပ်ဗိုလ်ဇေယျသာန် ဇၞော်ဇၞော်ဏောဝ်။ တုဲပၠန် ဇၟာပ်ပ်သ္ၚိ၊ ဇၟာပ်ပ် ထိုင်ပဠောအ်ဂှ် ဒးနွံကဵု ရုပ်ညးဏောဝ်။ တိခြာ ၜဳခြာမ္ဂး ဒးကၠောန်ဒဒန်တုဲ ဒဒန်ဂှ် ဒးကဵု ယၟုညးဏောဝ်။ ပ္ဍဲရုင်ကုလသမဂ္ဂဂှ် ပိုယ်ပလံင်လဝ် ရုပ်ညးတုဲရ။ ဂွံအုပ်ဓလီု ဂၠးတိမာန်ဂှ် က္ၜင်ကျာပိုယ် မကဵုလဝ် ယၟုညးဂှ် ပိုယ်ချပ်လဝ်တုဲရ။ အမေပိုယ် မဒှ် မၞိဟ်တၞောဝ်ဆီဗဳဇ ညးဂှ်လေဝ် သော်ညး ကဵု သော်အဲ ပ္ကောံတုဲ ဗက်ပရးလဝ် ဇၟာပ်ဍုင် ဇၟာပ်ကွာန်တုဲရ။ အမေဟွံမဲတုဲတှ်ေ အဲရ သွက်ဂွံ ဆက်ကေတ် အာဲကၟာဲ ဏအ်ဂှ်။ ဒြပ်ၝောအ် ဟွံသေင်၊ ဒြပ်အဲဏောဝ်။ ဗလးကဵုအဲ။ ကဵုအဲကၠောန်။ အခေါင်အရာခိုဟ်ဂှ် ၝောအ်လ္ပပလီုထောအ်ညိ။ ဗလးကဵုအဲ။”

“ၝောအ်တအ် ဗၟာ၊ မံင်ကၠုင် လတူပိုယ်။ ဍေက်စကၠုင်ဒၟံင် လတူပိုယ် တၟာလအ်ရ။ လၟုဟ် စိုပ်အလန်ပိုယ်ရ။” နာဲတိင်ဇြာန် ဂးတုဲ ယိုက်ကေတ်ဏာ ဇွအစာဣသိ လတူတၟအ်လးမွဲရ။ ညးတေအ် ဍောန်ပၞာင်တုဲ ထံက်ၜံင်တုဲ ဟီုတိုန်။

“ယွံ သၟိင်ဇၞော်ဗိုလ်ဇေယျသာန်၊ အရာသၟိင်ဇၞော် မနွံပၟိက် ဂြိုဟ်ဣသိဗြဟ္မဂှ် လၟုဟ် အဲပူဇဴကဵုရ။ ဣဓိအနုဘဴ သၟိင်ဇၞော်ဂှ် ကဵုအဲညိ။”

“ဃံင်ကွာန်၊ ဒေါအ်၊ လ္ပပညိ။” ဣနှောတ် ကရေဲဟီုကၠုင်။
“မံင်သ္ၚောဲသ္ၚောဲ၊ လၟုဟ် စိုပ်အခေတ်ပိုယ်မန်ရ။” 
“နာဲတိင်ဇြာန်၊ ကလော်အဗြိုင်ဂှ် လုပ်ဂွံနာဲတုဲမ္ဂး နာဲဂှ် ၜိုန်ရ ဆီဇာတိ ဂကူမန် ကီုလေဝ် နာဲဟွံတီရ။ နာဲတီ ဆအဝဵု သွက်နာဲဟေင်ရ။ နာဲကၠိုဟ် ဗၠေတ်ဒၟံင်။ ဒှ်လလေင် ဆၜိုတ်နာဲ၊ ကောန်ဇာတ်နာဲသၟးဟွံသေင် ဒှ်လလေင် သီုလိုက်မွဲ ဏောဝ်။” 

“ဣၝာဲ၊ ညးလေဝ် မန်ရတှ်ေ အဝဵုဏအ် စိုပ်ပ္ဍဲညးတှ်ေ ပိုယ်ဂွံဗၠးၜး နူဗၟာကီုရ။ ဟွံသေင်ဟာ။” ရတ်ခိုဟ် သၟာန် ဣနှောတ်။
“ဗိုလ်ဇေယျသာန်ဂှ် ဍေဟ်ဟွံထောအ် ဗဳဇဍေဟ်။ ဍေဟ်လုပ်စိုပ် ပ္ဍဲဇကုမ္ဂး ဇကုဂှ် ဒှ်အာဗဳဇဍေဟ်။” ဣနှောတ် ဆက်ပသောင်တုဲ ကရေဲဟီုထတ်တ်
“နာဲတိင်ဇြာန်၊ ဒေါအ်၊ နာဲလ္ပပညိ။ အဲဒုင်ဂုဏ်ရ။”
“နာဲဟွံဒေါအ်တှ်ေ အဲပန် နာဲဏောဝ်။” ရတ်ခိုဟ် ဟီု။
နာဲတိင်ဇြာန် ဂၠံက်ပ္တိတ် ၜုန် နူကဵု ဂၞိင်ဇကုတုဲ ပံက်သြိုဟ် ဇွအစာဣသိဂှ် 
“ပင်” မကမ် နူကဵု ရတ်ခိုဟ် ဒးက္ဍိုပ် နာဲတိင်ဇြာန်တုဲ နာဲတိင်ဇြာန် လောတ်ဒေါမ်စှ်ေအာ ဒၞာဲဂှ်ရ။

ညးပိဂှ် ဃရေက်ကေတ်ပ္တိတ် ဇွအစာဣသိ နူကဵု ထီုဂှ်ရ။ တုဲဂှ် ညးတအ် ဂွံညာတ်အာ ရုပ်အဗြိုင်ဇေယျသာန် မရပ်လဝ်သၞာ်၊ စန်လဝ်သော် ဗွဲလတူ၊ ယာတ်ထၟိင်က္ဍိုပ်ဗုဗု မနွံကဵု ကေက်က်လပါ်လက်ကြဴ။ မွဲခဏညိ ရုပ်ဂှ် ပြံင်လှာဲအာ လတက်လဝ် ပလောအ်ပၞာန်ဂျပေန်၊ ဓလဝ်လဝ် အထုပ်ကေက်။ မုက်မတ်ကေက်ဒၟံင်ညိည။ အဗြိုင်တၞဟ်တအ်လေဝ် ထ္ဍေင်ဗက်ဒၟံင် ညးတအ်ဂှ် ညးတအ် ပက်ကဵုပတေင်တုဲ ဒြေပ်တိတ်ကၠုင်ရ။ 

ကာလညးတအ် မစိုပ်မ္ၚးထီုဂှ် ဗမံက်ဗု တ္ၚဲကြပ်တၟးရ။ ဇွကောန်ပၞာန်၊ ဇွဗၠာဲသၟိင် တအ်ဂှ်ကီု ကၠေအ်အာအိုတ်၊ အလဵုမစိုပ်အာဂှ်လေဝ် ကေတ်ဟွံဒး။ ဇြပ်မဒးဒုင်ပန်လဝ်ကဵု သေနာတ်ဇၞော် သေနာတ်ဍောတ်တအ်ဂှ် ကလေင်ဒှ်ကၠုင် အတိုင်ပကတိ ဗီုတြေံပၠန်။ ညးတအ် ကောံရေင်သကအ်တုဲ ညးရံင်အဲ အဲရံင်ညး၊ ဂရိုက်က္ဍိုပ်။ စံင်ဇွဂြဇုတ် အစာဣသိတုဲ ပရအ်ကေတ် ပတေင်ဣသိဂှ် ညးမွဲညိညိ။ သွက်ညးမကလိဂွံလဝ် ပတေင်ဣသိဂှ်မ္ဂး ၜိုန်ရ ပ္ဍဲကဵုဘာဗတောန်လိက်ကီု၊ ပ္ဍဲအကြာဂၠံင်ဍာန်ကီု မဒးဒုင်ပၠုပ်ဒၟံင် ညံင်ဝိညာဏ် ကလော်ဗိုလ်ဇေယျသာန် ဂွံလုပ်စိုပ် ပ္ဍဲကောန်စိုတ်ဇကုကီုလေဝ်၊ ကလော်အဗြိုင်ဂှ် လုပ်ဟွံဂွံ။ ယဝ်ရ ကလော်အဗြိုင်ဂှ် လုပ်စိုပ်ရပ်စဂွံအာ ကောန်စိုတ်ဇကုတုဲမ္ဂး ဂကူဇကုလေဝ် ဇကုဟွံတီ၊ မိမဇကုလေဝ် ဇကုဟွံတီ၊ အစံင်အစာဇကုလေဝ် ဇကုဟွံတီ ဗီုပၟိက်စိုတ် ကလော်အဗြိုင်ဂှ် ဇကု ဟီုဂး ဖန်ဇန်ကၠောန်ဒၟံင် အိုတ်ရ။

ပတေင်ဂှ်လေဝ် အောန်စှ်ေဒၟံင် ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ၊ နဲလဵု မဂွံဂ္စိုတ် ကလော်အဗြိုင်ဂှ်လေဝ် ဣနှောတ်၊ အိန်ရဳ၊ ရတ်ခိုဟ် ကေုာံ သၟတ်မန် ကောန်ကွာန်ဒဵုအဗြိုင်တအ် ဂၠာဲဟွံဂွံဏီဖိုဟ်။

နာဲဗဳထဝ် မန်ဇြာ
(၂၃၊ မေ၊ ၂၀၂၁)

*တမ်လိက်မူလ ဥဒျှာန်ဝတ္တု (၂၀၂၂)