လေပ်ပညာတုဲလေဝ် မူပဂွံဟီု ဒိုဟ်ဓီုမံၚ်ဖိုဟ်ဏီရော

ဟီုပတိတ်ပရောဒဒှ်ဍာံဍာံမဂး ဂုန်ဖဵုနွံအဝဵုရောၚ် တော်လဝ်သာ်ဂှ်ဟာ။ ဣဏံဂှ်ဓဝ်ဍာံရောၚ်ဂးတုဲ ဒၞာဲဟွံရုဲ ဟီုဗၟံက်ပတိတ် ဂွံဟာ။ ပိုဲဒတဴလိုၚ်လတူဓဝ်ဍာံ ညးလဵုဟွံဒးဖေက်ဂးသာ်ဂှ်ဟာ။ ဓဝ်ဍာံဂှ် ဒှ်ဒတုဲဖဵုမှာဇန်ညးဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်၊ ဓဝ်ဟွံဍာံဂှ် ဒှ်လလေၚ်ဖဵုမှာဇန်ရောၚ် ထံက်ထ္ၜးသာ်ဂှ်ဟာ။ ဒၞာဲဟီုထေက် ဒၞာဲဟီုဟွံထေက်ရော ပိုဲဟွံဒးရုဲရဟာ။ ဟီုတုဲ ဂုန်ဖဵုဟွံမွဲယဝ်ရ ဒှ်မဂး သာ်လဵုဂွံပရော၊ ဆက်ဟီုထေက်မံၚ်ဏီဟာ။ ဓဝ်သစ္စပန် ဇၟာပ်ပ်ဒၞာဲ၊ ကုဇၟာပ်ပ်သတ် မူပကျာ်တြဲဟွံတွံရော၊ တွံအ ဘိဓဝ်ကုမၞိဟ်တအ်မဂး ဂုန်ဖဵုနွံဗၞတ်ဒးရးကီုလေဝ် ၜိုတ်ရန်လဝ်ဟွံဂွံမဂး ကျာ်တြဲဒးအာတွံပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံဏီရ။ လညာတ်ကျာ်ဂှ် ဍာံလေဝ်ဒးဒှ်၊ ဂုန်ဖဵုနွံလေဝ်ဒးဒှ်၊ ဟီုချူမဂးလေဝ် ဒးဍိုန်ဍောတ်ဏီရ။ ဂလာန်မဍာံပြ မဒှ်ဒတုဲဖဵုမြမောဝ်တအ်ဂှ် ကာလပိုဲဟီုမဂး ညံၚ်ရဴဒးဟီု နကဵုဂလာန်မယေန်သၞာၚ်ဂှ်ကီု ကာလပိုဲချူပတိုန်ထ္ၜးမဂးလေဝ် ဗွဲမယေန်သၞာၚ် ဒးချူပတိုန်ထ္ၜးရ။

ဒးလေဝ်ဒးဒးဏောၚ် ဒတုဲဖဵုသတ်လေဝ်ဒးနွံရောၚ် လညာတ်ကျာ်သာ်ဝွံ ပိုဲပဲါပတိတ်ထောံမွဲမွဲကရေက်တုဲ ဟီုအာချူဆာဲ အာမဂး ဟွံစိုပ်တရဴရောၚ် ဒးဟီုရ။ ဂုန်ဖဵုဇၞော်လောန် ဒတုဲဖဵုဇၞော်လောန် ဍာံပြလောန်ဂှ်တုဲ ၜိုန်ရအန္တရာဲနွံလေဝ် ဒးဟီုဒးချူဂှ်ရ။ ဥပမာမွဲဂှ် က္ဍိုပ်သကိုပ်မွဲဂှ် ဒ္ဂေတ်လီုစသြန်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂၠိုၚ်လောန်ဂှ်တုဲ ဒးချူဗၟံက်ရောၚ်မဂး ဌာနပရိုၚ်မွဲမွဲဂှ် ဒုၚ်ယၟုတုဲ ဟွံကဵုဒုၚ်ယၟုအစာပရိုၚ်မွဲမွဲတၠရ။ ယဝ်ရဒုၚ်ယၟုအစာပရိုၚ်မွဲမွဲတၠမဂး အန္တရာဲလမျီုအစာပရိုၚ်ဂှ် ဇၞော်ဂၠိုၚ်ရ။ ယၚ်ဝွံဂှ် ကော်ခဴစ နဲကဲပြယာဲ “ညာန်မၚ်မွဲလမျီု”ရ။ ပ္ဍဲအရာစဵုဒၞာဂုန်ဖဵုညးဍုၚ်ကွာန် မဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုဒဒှ်ဍာံဝွံ ဇၟာပ်ပ်မၞိဟ် ကၠောန်သ္ပဟွံဂွံရောၚ် ဂှ်လေဝ် လ္ၚတ်ကေတ်မာန်ရ။ ယဝ်ရပ္ဍဲဍုၚ်တၠအဝဵုမွဲမွဲ ဒၞာဲစဵုဒၞာကုအစာပရိုၚ် ဌာနပရိုၚ်တအ်ဟွံမွဲမဂး ၜိုန်ရဟီုပါ်ပဲါဒးကီုလေဝ် ဆဂး အန္တရာဲဇၞော်လောန်ဂှ်တုဲ မၞိဟ်မဟီုမချူတအ် ဒစွံသတိဇၞော်ဇၞော် ညာန်ဇၞော်ဇၞော်ရ။ ယဝ်ရအစာပရိုၚ်ဂှ် ဌာနပရိုၚ်ဂှ် လညာတ်ဒစေၚ်မွဲကရေက်တုဲ ချူဟီုမဂး ဟွံဗၠးအန္တရာဲပၠန်ရ။

အန္တရာဲလမျီုဇကု ဇကုဟွံတီတုဲ ဟီုချူမံၚ်မဂး ပိုဲကော်ခဴစပူဂဵုနွံကဵုပညာဟာ ဂလာန်မြဴသာ်ဝွံ ဂပ်ဝ်ဒးသၟာန်ရ။ ယဝ်ရအ စာပရိုၚ်ဂှ် ဌာနပရိုၚ်ဂှ် မၞိဟ်မွဲမွဲဂှ် စိုပ်မံၚ်ဌာန်ဗၠးဘဲ၊ ဌာန်တိဗၠးၜးမွဲမွဲဒၞာဲတုဲ ဟီုချူမဂး ၜိုန်ရအိုဝ်ကေကီုလေဝ် ပူဂဵုဟွံစ္ဍး နူအန္တရာဲပွဳပွူတအ် ယဝ်ချူမဂး ဂွံသၟိတ်ဂးမၞိဟ်နွံကဵုပညာဂှ် ဝါတ်အာညိရောၚ်။ နူဘဲဒန်သၟိၚ်တအ် ဟိုတ်နူဗၠးတိတ်အာ ဟွံမာန်ဂှ်တုဲ ဒးဟီုစညာန်ဇကု ဟွံမၚ်မွဲလမျီုဇကု၊ ပါၚ်ဂၠိၚ်နူမုဟ်၊ ၚဴဒးအိုတ်လမျီု ဟိုတ်နူရမ်သာၚ်ဂှ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲခေတ်ပစ္စုပ္ပန်ဏံ ပိုဲဂွံဆဵုကေတ် တၠအကံၚ် “အတုလဆာန်” ဂှ်တုဲ ဒးကဵုဥပမာသာ်ဝွံရ။ ပူဂဵုမပိုၚ်ပြဳလဝ်အကံၚ်ဝွံ ဒၞာဲလ္ၚဵုဒး၊ ဒၞာဲလ္ၚဵုဟွံဒး၊ ဒးညိ ဟွံဒးညိ သာ်ဝွံ ချူပတိုန်ထ္ၜးဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ မၞိဟ်စှ်ေစိုတ်လေဝ်နွံ၊ မၞိဟ်ဟွံစှ်ေစိုတ်လေဝ်နွံ၊ ဆဂး ဗွဲတိုက်ရိုက် အာဇီု လပိုက် ကုဣတေံရ။ ကမၠောန်သာ်ဝွံ ဟိုတ်နူနွံအန္တရာဲကုညးတေံလောန်ဂှ်တုဲ ဒၞာဲလ္ၚဵုဂုန်ဖဵုနွံလဝ်ကဵုဒှ်ကၠာရ ညးတေံ ဟွံဂံၚ် ဟီုထ္ၜး ဂတပုရိသာတ်တအ် ဒဒှ်ရ တၠအကံၚ်ဂှ်ညးတေံမဒှ်ဂှ်ရောၚ်။ ဒးမံၚ်ဖအိုတ်လေဝ် ဂုန်ဖဵုဟွံမွဲ ဟီုဟွံထေက်ဏီမဂး ယဝ်ရဒးညိ ဟွံဒးညိ ဟီုမံၚ်ပၠန်မဂး ၜတ်ကၞာတ်ကဵုလညာတ်ကျာ်ဂှ်မဂး ညးမဗှ်လိက်တအ် တော်ဆကေတ်မာန်ရ။ ဒၞာဲဏံ ယဝ်ရ ဌာန်ပရိုၚ်မွဲမွဲ ဒုၚ်ယၟုတုဲ ချူဗၟံက်မဂး အန္တရာဲသာညိရောၚ်။ အစာပရိုၚ်ဂၠးတိ မဒုၚ်လဝ်သဇိုၚ်ကဵုဌာနပရိုၚ်မွဲမွဲရဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ဂ စိုတ်မံၚ်ရိုဟ်လၟိဟ်ဟွံမာန်ဏီမဂး သွက်ပူဂဵုမွဲမွဲတအ် ချူပါ်ပဲါဂကောံဇၞော်ဇၞော်မွဲ ဗွဲတၟေၚ် ဂကောံအလဵုအသဳ၊ ဂကောံရပ် လွဟ်တအ်ဂှ်မဂး အန္တရာဲညးတအ် ဟွံဂံၚ်ချပ်ရ။

ဗာ်မွဲဒကုတ်ပိုတ်ၜါဒကုတ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဂှ်ပိုဲဒးဂၠာဲနဲကီုရ။ ကုညးနွံကဵုပညာကေက်သကာတုဲ ကွာ်ဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒးတအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဘိုၚ် ပတပ်ပတးညးသကအ်ဂှ် တာလျိုၚ်ကောန်ဂကူပိုဲနွံရ။ ကေက်ပ္ဍဲအာၚ်တဳ ဗက်စုတ်စၟကဵုညးတၞဟ်၊ ဗက်ပလီုပလာ်အကံၚ်ညး တၞဟ်တအ်ဂှ် ယဝ်ရကလိဂွံအလဵုအသဳခိုဟ်မဂး ၜိုန်ရပြေပြံၚ်ကီုလေဝ် ယဝ်ရအလဵုအသဳပရေံမဂး ဒးထံၚ်ရ။ အလဵုအ သဳခိုဟ်မဂး ညးတအ် ပအပ်ကဵုတာလျိုၚ်ဌာနထံၚ်ပရိုၚ် ကြတ်ပရိုၚ်တအ်မာန်ကီုလေဝ် ယဝ်ရအလဵုအသဳပရေံမဂး “ကဵုအန္တရာဲ ကဵုအလဵုအသဳ”ဂးတုဲ ဒးဒုၚ်ရပ်စုတ်ထံၚ်မာန်ရ။ သ္ဂောံကလိဂွံမၞိဟ်ညာန်ကေက်သကာမွဲမွဲဂှ် ဟွံလောဲဂှ်တုဲ ညးတၠညာန် ညးတၠအရေဝ်တအ်ဂှ် ယဝ်ရပအပ်တာလျိုၚ်ပ္ဍဲဒၞာဲအဆံၚ် “မၞိဟ်နွံအခေါၚ်ဟီု” မဂး ပြေပြံၚ်ရ။ ဒၞာဲအဆံၚ်မၞိဟ်ဟီုဂး စၞးအလဵုအသဳ၊ ဂကောံတအ်ဂှ် ဂၠာဲလောဲမံၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ ညာန်ညးတအ်ဇၞော်သာ်ဝွံဂှ် မန်ပိုဲကော်စ “ညံၚ်ရဴဗဂဲ” ဗီုလဵုပပ စှ်ေ လံက်ဇိုၚ်လၟိုန်ရ။ ပ္ဍဲဗွိုၚ်မန်ပိုဲ မၞိဟ်တအ် ဟီုအရေဝ်ဟွံယေန်သၞာၚ်ဂၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ဂွံယေန်သၞာၚ်ဂှ် ဒးသ္ပလွဳပရာရ။ ၜိုန်ရညးတအ် ဟီုဒးကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဂလာန်ညးတအ် လိက်ညးတအ်ဟွံယေန်သၞာၚ်ဂှ်တုဲ ဟွံမိက်ကလၚ်ဗှ်ရ။

ၜိုတ်တီ ယဝ်ရဒးဟီုတွံမဂး ကျာ်တြဲပိုဲ ဟွံဂွံဇူရ။ ညံၚ်ရဴတၞးဆုပ္ဍဲဂြိုပ်မွဲတၞးကီု ကျာ်တြဲဟီုတွံကၠုၚ်ကုပိုဲတအ်တုဲ သၟေဟ်ညံၚ် ရဴတၞးဆုမဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် ဟွံဂွံဟီုတွံကုပိုဲတအ်ရ။ ကျာ်တြဲ ဟွံဂွံဟီုတွံကဵုပိုဲတအ်ဂှ် ဒှ်လလေၚ်ကုပိုဲတအ်ရောၚ်ဂှ် ချိုတ်ပၠိုတ်ရ။ ၜိုတ်ညးဟီုတွံလဝ်ကုပိုဲတအ် စပ်ကု္ၚဵာန်စိုတ်၊ လောကုတ္တဵုစိုတ်တအ်ဂှ် ၜိုန်ရဂုန်ဖဵုနွံမံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲတုဲရကီုလေဝ် ပိုဲတအ် ယိုက်ဒိုက်ကေတ်ဟွံမာန်ဏီရ။ ထိုက်ကယျာခၞော်ဆု ဆဵုဂဂဳအယဴမာန်လၟိုန်န်ဂှ်တုဲ မံၚ်မးမးထိုက်ကယျာဝေၚ်ဂှ်လေဝ် ဂုန်ဖဵုနွံ ဂၠိုၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ ဂလာန်မယေန်သၞာၚ် နာဲမိတအ်ဟီုချူဟွံမာန်မဂး ကျာ်သြဳသၟန်ပါၚ်ဟွံမွဲဂှ်တုဲ ဂွံဒှ်လက်သန်တၠပညာမွဲဂှ် ဝါတ်မံၚ်ဏီရ။ လေပ်လိက်အိက်စုတ်အရှာံဘာ ဒှ်အာလက်သန်သာ်ဝွံမာန်ရ။ ပညာဂှ် ဒှ်အဝယ်လစှ်ေဓဝ်ညးသပ္ပရိုဟ်ထပှ်သာ် ဂှ်တုဲ ယဝ်ရဂလာန်ဇကုမဟီုတအ် လိက်ဇကုမချူတအ် ဟွံယေန်သၞာၚ်မဂး တိတ်ဗၠးနူဒုဟ်ဟဳရိသြတ္တပ္ပဟွံမာန် ဏီရောၚ် ဂှ်လေဝ် ဒးစွံသတိကီုရ။ လေပ်ပညာတုဲဒိုဟ်ဓီု ဟွံလေပ်ပညာတုဲဒိုဟ်ဓီု သာ်ဝွံဂွံဆဵုကေတ်ၜါသာ်ဂှ်တုဲ လေပ်ပညာတုဲဒိုဟ်ဓီုဂှ် အန္တရာဲဂၠိုၚ်ရောၚ်ဂးလဝ်ဂလာန်တအ်နွံရ။ မၞိဟ်လေပ်ပညာတုဲဒိုဟ်ဓီုဂှ် ညးတအ်ချူပတိတ်လိက်တုဲ သီုကဵုအန္တရာဲမာန်ရ။ မၞိဟ်ဟွံလေပ်ပညာတုဲ ဒိုဟ်ဓီုဂှ် ဟိုတ်နူပညာဟွံမွဲဂှ်တုဲ ချူဆာဲဟွံမာန်ဂှ်တုဲ ဒးပတှ်ေဆအယာံမာတ်ပါၚ်ဂှ်တုဲ အန္တရာဲအောန် ညိရ။ ယဝ်ရချူလဝ်နဲကဲကၠောန်လွဟ်နယူကလဳယျာ ပ္ဍဲလိက်မဂး အန္တရာဲဂၠိုၚ် ဒှ်လလေၚ်ဂၠိုၚ်ရောၚ်ဟီုမာန်ရ