ပေဲါပၞာန်ယူရောပ်ကဵုရာတ်ရှာ “စဒှ်မံၚ်ဣရ” ယဝ်ဟီုမ္ဂး ဗၠေတ်အာဟာ

ဒပ်ပၞာန်ရာတ်ရှာ လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ်သွက်ဂွံသီကေတ်တိဍာ် ဍုၚ်ဒုတိယယူကရိန်မာန်ကၠုၚ်ဂှ်တုဲ သမ္မတပြၚ်သေတ် သဳကၠဳ ကဵုယူကရိန်တုဲ အကြာမွဲၜါတ္ၚဲဏံ ဂွံညာတ်ကေတ် လပါ်နေတိုဝ် ပလေဝ်ပေလတ်ကၠုၚ် သွက်ဂွံပါလုပ်ဗွဲ တိုက်ရိုက် ပ္ဍဲလ ပါ်ယူကရိန်နွံကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်တုဲ ယဝ်ရနေတိုဝ် ပါလုပ်ဗွဲတိုက်ရိုက်မဂး ပဋိပက္ခပေဲါပၞာန်ဝွံ ကၠောံထၞာန်အာ နဒဒှ်ပဋိပက္ခဂၠး တိမာန်ရောၚ်ဂှ် အလဵုဇကုသမ္မတရာတ်ရှာ ဟီုဗၟံက်ကၠုၚ်ရ။

တဲကၠာတေံ လွဟ်နူဂကောံဍုၚ်နေတိုဝ် မကဵုဗစိုပ်လဝ် ယူကရိန်တအ်ဂှ် ဟွံကဵုအခေါၚ်ဂွံပန်ပၠုပ် လပါ်အပ္ဍဲတိဍာ်ရာတ်ရှာကီု လေဝ် တ္ၚဲဏံ အမေရိကာန်ကီု၊ ဍုၚ်မလုပ်ဂကောံနေတိုဝ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ကီု ကဵုကၠုၚ်အခေါၚ်ရ။ နကဵုဍုၚ်နေတိုဝ်လ္ၚဵု ညံၚ်ရဴပြၚ်သေတ် သွက်ဂွံပလံၚ်ဗစိုပ်ဒပ်ပၞာန်ညးတအ် ဇရေၚ် ယူကရိန်ကီုဂှ်တုဲ အဆံၚ်ပထမ လဂါံပထမ ပွမသဳကၠဳတက်ကျာ ဖျေံဗီုညးသကအ် ကော် Discussion ဂှ် ၜက်အာဂှ်တုဲ ပလေဝ်ပလေတ်ကၠုၚ် သွက်ဂွံတဝ်အာကဵု ဂွံဒှ်ပေဲါပၞာန်ရ။ နကဵုဍုၚ် ရာတ်ရှာလေဝ် သွက်ဂွံပလန်တဲ ကုဍုၚ်မစကာလွဟ်ဍုၚ်ညးတအ် ပ္ဍဲယူကရိန်တုဲ ဂွံပန်ပၠုပ်တိဍာ် ရာတ်ရှာရ။ ဟီုဂွံကၠိုဟ် လောဲမဂး လွဟ်ဍုၚ်ပြၚ်သေတ် ကေုာံ ကောန်ပၞာန်ပြၚ်သေတ်တအ် ဗစိုပ်ဏာယူကရိန်တုဲ နကဵုလွဟ်တအ်ဂှ် နကဵုကောန်ပၞာန် ဒပ်ပၞာန်တအ်ဂှ် ယဝ်ရပန်ပၠုပ်ရာတ်ရှာမဂး လပါ်ရာတ်ရှာစွံစိုတ် နကဵုပြၚ်သေတ် ဝေၚ်ပၞာန် ကဵုညးတအ်ရောၚ်။ လွဟ် ကေုာံ က္ၜၚ်ကျာဂတာပ်တဲ ဂတာပ်ခေတ်တအ်ဂှ် သဂံၚ်ယူကရိန်တအ် စကာရပ်စပ်ဟွံမာန်ဂှ်တုဲ ကောန်ပၞာန်နူဍုၚ်မဆေၚ်စပ်တအ်ဂှ် ဒးစကာဂှ်တုဲ ဒတုံဒၟံၚ် ဍုၚ်တအ်ဂှ် သ္ပသဇိုၚ်ကဵုယူကရိန်တုဲ ဝေၚ်မံၚ်ပၞာန်ကဵုညးတအ် ဗွဲတိုက်ရိုက်ရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ကာလ ညးတအ် စိုပ်ကရေပ်မဂး သွက်ဂွံစကာအာလွဟ်နယူကလဳယျာလေဝ် ညးတအ် ဟွံဇြိုၚ်စိုတ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။ ပူဂဵုမဟီုဂ လာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ်သာ်ဝွံ ဒှ်ပူဂဵုအဆံၚ်အဝဵုဓမ္မတာမွဲဟွံသေၚ်ဂှ်တုဲ ညးဂှ် ကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လဝ်သမ္မတ ကေုာံ သကိုပ်ဝန် ဇၞော်ရာတ် ရှာ နာဲမိတ်ဗဳဒိတ် Medvedev ရောၚ်။

အဆံၚ်မွဲဂှ် အကြာနေတိုဝ်တအ် သဳကၠဳညးသကအ်ဂှ်တုဲ ၜက်အာလဂါံဂှ်တုဲရ၊ အဆံၚ်ၜါဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်သွက်ဂွံဝေၚ်ပၞာန် preparation ဂှ်တုဲ လၟုဟ်ဝွံ စိုပ်ဒၟံၚ်အဆံၚ်ၜါရောၚ်ဂှ် သကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဟာန်ဂေရဳ နဲအဝ်ဗာန် ဟီုထံက်ထ္ၜးရ။ အဆံၚ်ပိဂှ် သီုဖအိုတ် ဒးအာစိုပ်လေၚ်ဒိုက် လီုလာ် Destruction ရောၚ်ဂှ် ညးဟီုပတိတ်ဗီုဓဝိၚ်ညးဂှ်ရ။ ဂတဏံ ပေဲါပၞာန်ကတဵုဒှ်မဂး စိုပ် အဆံၚ်ပိရောၚ်။ ဂွံစိုပ်အဆံၚ်ပိမာန်ဂှ်လေဝ် အကာဲအရာဍေံကြပ်ကၠုၚ်မံၚ်ကွေံကွေံရောၚ်ဂှ် ညးဟီုရ။ “နေတိုဝ်ဂှ် ဒက်ပ တန်ကၠုၚ် ဂကောံမဟာမိတ်စဵုဒၞာဍုၚ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံ သွက်ဂွံစဵုဒၞာအာ ဍုၚ်မလုပ်လဝ်ဂကောံတအ်ဂှ်ရ၊ ဆဂး သွက်ဂွံပါလုပ် ပ္ဍဲပၞာန်တၞဟ်ဟ်တအ်ဟွံသေၚ်ရ (“NATO is a strong defensive alliance created to protect its member states, not to intervene in another war.” ) ဂလာန်မြဴသာ်ဝွံ သကိုပ်သကဍုၚ်ဟာန်ဂေရဳဂှ် ဟီုရ။ ဆဂး နကဵုဍုၚ် ညး ညံၚ်ဟွံဂွံဒးဘဲပၞာန်ဝွံမာန်ဂှ် ဂစာန်လွဳပရာအာရောၚ်။ ပၞာန်ဝွံ ပၞာန်ဍုၚ်ညးဟွံသေၚ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဟီုရ။ ညံၚ်ဍုၚ်ညး ဟွံဂွံပါအာ ကရောံပေဲါပၞာန်ဝွံမာန်ဂှ် ညးသ္ပလွဳပရာအာရောၚ်ဂှ် ဟီုရ။ ဆဂး ယူကရိန်ကီု၊ အဳယူတအ်ကီု မိက်ဂွံဇၞးမံၚ် ပေဲါပၞာန်ဝွံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံတဝ်အာကဵုဂွံဒှ်ပၞာန်ဂှ် ဟွံဝါတ်ရောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။

သကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဝွံ ညးဂမၠိုၚ်ညာတ်ကေတ် နဒဒှ်မၞိဟ်မလုက်စုက်ကဵုရာတ်ရှာရ။ တုဲပၠန် အခိၚ်ကာလညးစိုပ်အမေရိကာန် ဂှ်လေဝ် အာဆဵုဂဗလဝ်ကဵု သမ္မတအမေရိကာန်တြေံ နာဲဒေါနေဝ်ထရာမ်ကီုရ။ နာဲထရာမ်မွဲဟေၚ် ပဒေါံကၠေံပေဲါပၞာန် ဝွံမာန်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ညးဟီုဗၟံက်ပတိတ်ရ။ နကဵုညးမွဲဓဝ် ဒစဵုဒစးကဵုဍုၚ်ဂကောံနေတိုဝ်ဂှ် ဒစဵုဒစးဟွံမာန်ဂှ်တုဲ ပေဲါပၞာန် ကတဵုဒှ်မဂး သွက်ဍုၚ်ညး ဂွံသာမာန်ဂှ် ညးဒးဂစာန်ရ။ ဟိုတ်နူညးဒစဵုဒစးကဵုနေတိုဝ်တအ်ဂှ်တုဲ ဂကောံဍုၚ်အဳယူတအ် ပေၚ်စိုတ်ကဵုညးဟွံသေၚ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ညးဂွံအာစိုပ်ဒဒိုက်ဂှ် လပါ်နေတိုဝ်တအ် ကၠောန်သ္ပမာန်ဂှ်တုဲ အန္တရာဲညးသာ်ဝွံဂှ်လေဝ် ဒးဂဗဆဵုပၠန်ရ။ မဟာမိတ်ဟီုဂှ် ဇၟာပ်ပ်ဒၞာဲခိုဟ်မံၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ ပ္ဍဲဂကောံမဟာမိတ်တအ်ဂှ်ပၠန် မၞိဟ်ဇြဟတ်ဇၞော်တအ် ဍိုက်ကဵုအဝဵု ဒှ်မာန်ဂှ်တုဲ ဍုၚ်ဇြဟတ်ဇၞော်ဇၞော် မသ္ၚောဲခြာနူပယျဵုရာတ်ရှာတအ် သွက်ဂီုကၠီုဍုၚ်ညးတအ်ဂးတုဲ ညးတအ် ကရေပ်ဂရတ်ကၠုၚ်ဂကောံဒှ်မာန်ဂှ်တုဲ အကာဲအရာဝွံ ကုဍုၚ်မကြပ်ညောန်ကဵုဇိုၚ်ပယျဵုရာတ်ရှာတအ် ဒးဘဲဂၠိုၚ်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် ညးပရဟ်ဟီုလဝ်ရ။

ဟိုတ်နူပရေၚ်ပြိုၚ်ပကာန်ဇြဟတ်အကြာၜါလပါ်ဂှ်တုဲ သအာၚ်နူယူကရိန်ဂှ် လၟုဟ်ဏံ ဍုၚ်ဂျတ်ဂျဳယျာဂှ် ၜက်တကဲ မံၚ်အကြာ ၜါလပါ် စပ်ကဵုလညာတ်ပ္ဍဲအပ္ဍဲဍုၚ်ညးတအ်ရ။ ညးတအ်ဒးဒုၚ်တံၚ်ဂြဲနူကဵုအဳယူကီု၊ ရာတ်ရှာကီုဂှ်တုဲ က္ဍိုပ်သကိုပ် ဇၞော်ဇၞော်ညးတအ်၊ ပါလဳမာန်ညးတအ်ဂှ် လညာတ်ထကးပြးကၠုၚ်ရ။ ပါလဳမာန်ညးတအ် ဒစဵုဒစးကဵုအဳယူတအ်တုဲ ပတိတ် သၞောဝ်ဂွံတာဒၞာ ညံၚ်အဝဵုဂကောံဍုၚ်ပလိုတ်တအ် ဟွံဂွံဗျာပ်တြးရ။ ရဲကၠောန်ဂကောံအေန်ဂျဳအိုဝ်တအ်ဂှ် ယဝ်ရက လိဂွံ လဝ်သြန်နူဍုၚ်မ္ၚးတအ် ၜက်အာနူဗၞတ်ဗ္ၜတ်ၜါစှော်က္ဍိုပ်ကၠံမဂး ဒးဒုၚ်စဳရေၚ်၊ ဒးပတိုန်စရၚ်ဂကောံကုအလဵုအသဳရောၚ်ဂှ် ပါလဳ မာန် ဖျေံလဝ်သၞောဝ်ရ။ ဆဂး သမ္မတဍုၚ်ဂှ် တးပဲါကၠေံရ။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံၜက်အာအဝဵုသမ္မတမာန်ဂှ် နကဵုအမာတ်ပါလဳ မာန်မဂၠိုၚ်ဂှ် ကလေၚ်ကေတ်ဇၞးပၠန်ရ။ ပရေၚ်ရဳရေၚ်ညးသကအ် မပ္တံသာ်ဝွံ ကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် တိတ်ပ္ဍဲဂၠံၚ် ထ္ၜးဆန္ဒဟွံပေၚ်စိုတ်၊ ပ္ဍဲဂှ် ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သအာၚ်နူဍုၚ်ယူရောပ်တအ်လ္ၚဵုလေဝ် ပါလုပ်မံၚ်ကီုဂှ်တုဲ ပါလဳမာန်ဂှ် လောန်တုဲ ထေဲပၞတ်ပၠန်ရ။ တၠုၚ်လအာဍုၚ်ဂျတ်ဂျဳယျာဂှ် တုပ်သၟဟ်မံၚ်ဗီုပြၚ်ပ္ဍဲယူကရိန် ဗၞတ်ဒးရးကီုရောၚ်ဂှ် လ္ၚတ်ကေတ်ဝၚ်ဍုၚ် ညးတအ်မာန်ရ။ အလဵုအသဳဍုၚ်ပလိုတ်တအ် နူကဵုဂကောံအေန်ဂျဳအိုဝ်မွဲအဆံၚ် ချဳဒရာၚ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲယူကရိန်တုဲ ကၞောတ်တဲ ပါလဳမာန်ယူကရိန် ပလှ်ဖျေံထောံသမ္မတယူကရိန်တြေံ မဒှ်ကောန်ဂကူရာတ်ရှာ ပ္ဍဲသၞာံ၂၀၁၄ဂှ်တုဲ ခါန်ကၞက်ပတိုန်သ မ္မတယူကရိန်လၟုဟ်ဂှ်ရ။ ပ္ဍဲယူကရိန်ဂှ် လညာတ်က္ဍုဟ်မၠေံရာတ်ရှာလေဝ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။ တၠပညာအမေရိ ကာန်တအ်လ္ၚဵု ဟီုထံက်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် သဳအာၚ်အေတအ် ကေတ်ကၠုၚ်လဝ်အခိၚ်သၞာံလအ်လ သွက်ပဋိပက္ခပၞာန်တ္ၚဲဏံ ဂွံကတဵုဒှ်ဂှ်ရောၚ်။ သဵုဗဳယိတ်ယူနဳယာန်ဂွံသရိုဟ်အာ သၞာံ၁၉၉၁ဂှ်လေဝ် အလဵုအသဳဍုၚ်ပလိုတ်တအ် ဖန်ဗဒှ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ညာတ်ကေတ်လဝ်အိုတ်ကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်သာ်ဂှ် မွဲလှ်ေပၠန်ဂှ် ပါလဳမာန်ဂျတ်ဂျဳယျာ ကေတ်ဗီုပြၚ်ရာတ်ရှာတုဲ လိုန်ပိန်ကၠုၚ် ကုဂကောံမကလိဂွံလဝ်သြန် နူဂကောံဍုၚ်ပလိုတ်တအ်ဂှ်ရောၚ်။ ပ္ဍဲဗတ်ဘာသာအေၚ်္ဂလိက် ဂွံဗှ်လ္ၚတ်ကေတ်ဂှ် ညးတအ်တၚ်ခုတ်လဝ်ယၟု “Foreign Agents” ဂှ်တုဲ ကလိဂွံအဓိပဲါ “မၞိဟ်သ္ပစၞးကဵုဍုၚ်မ္ၚး” ရောၚ်။ ဟီုဗတ်မန်ဂွံကၠိုဟ်လောဲ ရိုၚ်ၚ်ဇိုၚ်ၚ်မဂး “ကၠဵုပလံၚ်ဍာ်” မဒှ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ဂတဏံ ဖေက်ရာတ်ရှာ လုပ်ၜက်ၜေတ်ဂျတ်ဂျဳယျာ ညံၚ်ရဴယူကရိန်လၟုဟ် ပၠန်ဂှ် လ္ၚဵုတအ် ဒှ်မံၚ်ဓဝိၚ်ရ။ လပါ်ရာတ်ရှာလေဝ် အကာဲအရာ ဖေက်ဒှ်အာညံၚ်ရဴယူကရိန်ကီုရ။ ယၚ်ဝွံဂှ် ဒှ်ပရေၚ်ပြိုၚ်ဇြ ဟတ်အကြာဍုၚ်ပလိုတ်တအ်ကဵုရာတ်ရှာလေဝ် ဟီုမာန်ရ။

ပေဲါပၞာန်ယူကရိန်-ရာတ်ရှာဝွံ လအ်ကၠုၚ်ပိသၞာံ နူ၂၀၂၂ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတေံဂှ်တုဲ မွဲတ္ၚဲကဵုမွဲတ္ၚဲ ကေတ်ကၠုၚ်မံၚ်အသိၚ် သွက်ဂွံ ပြံၚ်ဒှ်အာပေဲါပၞာန် အကြာရာတ်ရှာကဵုနေတိုဝ်၊ အဳယူတအ်ဂှ်တုဲ စိုပ်အခိၚ်ကာလဝွံ ပဋိသန္ဓိဍေံ ကြပ်ကြံၚ်ဍုဟ်ကွေံကွေံရ။ ဟိုတ်နူပေဲါပၞာန်ဝွံဂှ်တုဲ ဂကောံယူအေန်လေဝ် အဝဵုအာဏာ ကြပ်ပၠိုတ်အိုတ်အာရ။ ဍုၚ်ဂၠးတိတအ်ဂှ်လေဝ် ဍုၚ်လဵုဒှ်မ ဟာမိတ်ပၞာန်ဍုၚ်လဵု၊ ဍုၚ်လဵုမံၚ်လဒေါဝ်တအ်ဂှ် ကၠးကၠုၚ်ရ။ ပိုဲဂွံတီလဝ်မွဲ နူဍောတ်တ်တေံဂှ် ပေဲါပၞာန်ဂၠးတိမွဲကဵုၜါတုဲကၠုၚ် တေံဂှ် ဍေံတၞီစှ်ေကၠုၚ်နူယူရောပ်ရောၚ်ဂှ်တုဲ ပေဲါပၞာန်ဂၠးတိအလန်တတိယတေံဂှ်လေဝ် ဖေက်ဒှ်ကၠုၚ်နူဏံကီုရ။ တုဲပၠန် ပေဲါပၞာန်ယူကရိန်ဝွံ တန်တဴမံၚ်ကဵုသမ္မတအမေရိကာန်ဂှ်တုဲ ပေဲါရုဲမာဲဂိတုနောဝေမ်ဗာဂတဏံ ယဝ်ရသမ္မတအမေရိကာန် လၟုဟ် ကျအာအလံၚ်သမ္မတဒေါနေဝ်ထရာမ်မဂး သ္ၚောံလာဲလေၚ်အာမာန်ရောၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် တော်ဆလဝ်ရ။ အကာဲအရာ သွက်ဂွံကျလေဝ် နွံမံၚ်ကီုရ။ အကြာဏံ စရၚ်မာဲဆန္ဒ ကော် Poll နာနာတအ်ဂှ် ဍေံထ္ၜးမံၚ်လက်သန် နာဲထရာမ် မၞိဟ်တအ် စှ်ေစိုတ်ဒးစိုတ်ဂၠိုၚ်ရ။ အလံၚ်သမ္မတထရာမ်လေဝ် ဟီုကြီုကၠုၚ်လဝ် ညးဗဒေါံကၠေံပေဲါပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်မွဲတ္ၚဲဗတံ ပွိုၚ်၂၄နာ ဍဳမာန်ရောၚ်။ သမ္မတလၟုဟ်ဝွံ ဗွဲပူဂဵုညးတေံဂှ် ညးတေံက္ဍုဟ်မံၚ်သမ္မတရာတ်ရှာဂှ်တုဲ မၞိဟ်မိက်ဂွံဝေၚ်ပၞာန်ကဵုရာတ်ရှာ ဇေတ်တ်နွံၜါတၠ၊ အဓိကဂှ် ညးတေံကဵု မၞိဟ်ညးတေံတၞဟ်မွဲ ပံၚ်ၜါတၠဓဝ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ပရိုၚ်အမေရိကာန် ဟီုပါ်ပဲါလဝ်ပၠန်ရ။ ဗွဲအလဵုညးတေံဂှ် သ္ပအဓိကကဵုပၞာန်ဂၠိုၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ခေတ်ညးတေံဂှ် ပံက်လဝ်မုက်ပၞာန်ပြးဇး သီုပ္ဍဲထာဲဝါန်ကီုရောၚ်။ အခိၚ်သမ္မတထရာမ်ကၠာတေံဂှ် ၜိုန်ရဝေၚ်ပၞာန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကဵုကြုက်ကီုလေဝ် ဆဂး ဟွံစကာဇြဟတ်ပၞာန် ဟွံဂၠာဲသၞစပ်ကဵု ပေဲါပၞာန်ရ။

က္ဍိုပ်သကိုပ်အဳယူတအ် အရီုစူမံၚ်ကဵုပေဲါပၞာန်ရာတ်ရှာသၟး၊ သြန်ဍုၚ်ညးတအ်လေဝ် စကာမံၚ်ပ္ဍဲအရာပၞာန်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ။ ကၠာတေံ ဆအယာံမာတ်ထံက်ပၚ်ယူကရိန်၊ နူဂှ် ထံက်ပၚ်ကၠုၚ်လွဟ်၊ နူဂှ် ထံက်ပၚ်ကၠုၚ်က္ၜၚ်ကျာ မပ္တံ အာဖ် ၁၆၊ အေဗရာမ်၊ လဳယောပိတ်၊ နူဂှ်ပၠန် ချပ်ကၠုၚ်ဂွံပလံၚ်ဏာကောန်ပၞာန်ညးတအ် ဇရေၚ်ယူကရိန် သွက်ဂွံလုပ်ပေဲါဗ တိုက်တအ်ဂှ်တုဲ ကောန်ပၞာန်ညးတအ်လေဝ် စိုပ်မံၚ်ယူကရိန် လွဟ်ညးတအ်လေဝ် စိုပ်မံၚ်ယူကရိန်ရမဂး သွက်ဂွံဝေၚ်ပၞာန်ဂှ် သြပ်မံၚ်တုဲတုဲရောၚ်၊ ဒှ်မံၚ်ဟတုဲရောၚ် ဟီုဂွံရ။ ပေဲါပၞာန်ယူရောပ်ကဵုရာတ်ရှာ ဆလအ်ဒှ်မာန်ရော သၟာန်မဂး ရံၚ်ကဵုအကာဲလၟုဟ်မဂး “ဒှ်မံၚ်ဣရ” သာ်ဝွံ ယဝ်ရဟီုမဂး ဗၠေတ်လေဝ် ဗၠေတ်ဟွံဂၠိုၚ်ရ။ ကိုပ်ကၠာဟွံစိုပ်အခိၚ်အမေရိကာန် ကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါရုဲမာဲတေံဏီဂှ် ပေဲါပၞာန်ဏံ ကတဵုဒှ်မံၚ်တုဲတုဲမဂး အလံၚ်သမ္မတဒေါနေဝ်ထရာမ်လေဝ် မူပကဵုမာန်ဏီရော။

ပေဲါပၞာန်ဝွံ ကတဵုဒှ်မဂး ဍုၚ်ယူရောပ်ကဵုရာတ်ရှာ သွက်ဂွံဝါတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဂှ် အမေရိကာန်လေဝ် ပါလုပ်အာညိညမာန်ကီုရ။ ဒှ်သာ်ဂှ်မဂး ဍုၚ်ကြုက်၊ အိန္ဒိယ၊ ဍုၚ်အာရှတအ်ကဵုအဖရိကတအ် မံက်တိုန်ကၠုၚ်နဒဒှ်ဍုၚ် မနွံကဵုဇြဟတ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ကၠာကၠာတေံ ဂွံဗှ်ကေတ်မံၚ် “ဗွဝ်ကၠံသၞာံအာရှ”ဂှ် ခြာဟွံလအ် ဂွံဆဵုကေတ် ဇေတ်တ် ဗွဲစၟတ်ဨကန်မာန်ရောၚ်။ ကရောမ်ဂှ် သၞောဝ်တ်ဂၠးတိပိုဲလေဝ် ဗၞတ်မထေက်ကြိုံက် ပြံၚ်လှာဲအာနူပကတိလၟုဟ်ဝွံမာန်ရောၚ်။