မာံလျး (ဝတ္ထုဒမၠေံ)
ဘာအလဵုအသဳ တန်လဒေါဝ် တန်သမၠုင် ကွာန်ကၠအ်သတ်ဝွံ နွံဒၟံင် ပွိုင်ဍုင် မုဟ်ဍုင် တွဵုရးဍုင်မန် မဒှ်တုဲ ဂတမုက်ဘာ ဗ္ဒာဲပါင်တြင်ဂှ် တၞံဓိဌာန် ဇၞော်မွဲ ကဵုဒၟံင်သၞိင် ကုကွးဘာတအ် လၟိုန်အခိင်အခါရ။ ပ္ဍဲပွဳပွူဘာဂှ် နွံကဵု တၞံဆု ဗွဲမဂၠိုင်တုဲ ဍိုပ်ဍဴ ၜိုဟ်သြိုဟ်သာယာတဴ ဗွဲမလောန်ရ။ နူကဵု ဘာဏအ်ဂှ် လွဳၜံင်ပ္တိတ်လဝ် တၠပညာတအ်လေဝ် နွံဗွဲမဂၠိုင်ကီုရ။ ဇၟာပ်ကွးဘာ ညးမကေင်သုင်လဝ် ရှ်သာ ပညာ နူကဵုဘာဝွံမ္ဂး ဗီုညးကဵုညး နွံကဵု ပရေင်စၟတ်သမ္တီ ညးကဵုညးဖအိုတ်ရ။
အခိင်ဂှ် မတ်ဗြဲလေဝ်တၟး အကးလေဝ်ကေဝ်ဇြုင် ဂစေံတအ်လေဝ် “ဝေက်ဝက်… ဝေက်ဝက်…” က္ညာင်ဒယှ်ေ ကော်ဒၟံင် ရေင်သကအ်၊ ကွးဘာတအ်လေဝ် ညးညးအဲအဲ ဂၠောဲအာတဴ ဘာအိုတ်ရ။ ကာလဂှ် ကွးဘာတအ် တိုန်စိုပ်ဘာ ရှ်ေသှ်ေအလာံ လ္ၚောဝ်ကျာ် တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ သွက်ဂွံ ဗ္တောန်လိက်ဂှ် ကွးဘာတအ် ညးညးအဲအဲ ဒၞာဲညးကဵုညး မင်ဒၟံင်အ္စာ ပ္ဍဲဗ္ဒမ် ဗ္တောန်လိက်ဂှ် ကွးဘာလ္ၚဵုဂှ် ဗှ်ချူဒၟံင်လိက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဓရီုကျာဒၟံင်လေဝ် နွံရ။ ကွးဘာ ဒ္စာံတန် မာံတဝ်ဇၞးမွဲ ထံက်လဝ်ခမင် ဗဵုကျောဝ်ဒၟံင် လ္ပာ်ဗတင်တုဲ အရီုစိုတ် ဂၠိင်သ္ၚောဲ ကူချပ်ဒၟံင်ရ။
II
သၞာံ၂၀၀၂ဂှ် ဂကောံသကအ်ရဲ မာံတဝ်ဇၞးတအ် ညးပိ၊ ဒှ်ရဲ မွဲအုံ မွဲအရာပ် ပ္ဍဲကွာန်ဒဵုမာဲတုဲ သီုညးပိဂှ် ဒှ်ကွးဘာ မအံင်လဝ် တန်သတ္တမ ရ။ ပ္ဍဲကဵု ကွာန်ဒဵုမာဲဂှ် နွံဆ ဘာတန်မူလဓဝ်တုဲ သွက်ဂွံ ဆက်တိုန် ဘာတန်လဒေါဝ်ဂှ် ဍေဟ်တအ် အာတိုန်ဘာ ပ္ဍဲကွာန်ကၠအ်သတ်ရ။ နူကွာန်ဒဵုမာဲ ဂွံစိုပ် ကွာန်ကၠအ်သတ်ဂှ် သ္ၚောဲခြာ ၜိုတ်ပိတိုင်ဒှ်ရ။ ကွးဘာတအ် ဍိုက်ကွဳပၟတ်တုဲ အာဘာအိုတ်ရ။ ကွးဘာ ကောန်ကွာန်ဒဵုမာဲ ၜိုတ်ပိစှ်ောတၠပြင်ပြင် ညံင်ရဴ ဂကောံသကအ်ရဲ မာံတဝ်ဇၞးတအ်ကီု အာဒၟံင်ဘာ ပ္ဍဲကွာန်ကၠအ်သတ်ရ။ သကအ်ရဲ ညးပိဝွံ မာံတဝ်ဇၞးဂှ် သၠုင်ဒတဴ ဟွံသၠုင်ဟွံသဝ်၊ ဇကုဇကောဝ်လေဝ် ဟွံကြောအ် ဟွံဇြာဲ၊ ဖျုန်အရံင်ဇကု ဟွံဗု ဟွံလစံက် ဒှ်ဒၟံင် အရံင်သာ်ဗကေတ် စွံလဝ်သော်ဂၠေအ်ဂၠေအ် မုက္ခဝါပၠန်လေဝ် ကြဳဒၟံင်ညိ မုဟ်ကေက် ခမင်ကေက်ဒၟံင် ညိတုဲ ရံင်စ ဆာန်ဠာန်ကွေဟ်ရ။ မာံကောဗၠာဲဂှ် သၠုင်ဒတဴ သၠုင်နူ ညးၜါဂှ်ညိတုဲ သော်ဂၠေအ်ဂၠေအ် ကဝေန်ဒၟံင်ညိညိ၊ ဖျုန်အရံင်ဇကု လစံက်ဂၠိုင်ညိ မုက္ခဝါ ပၠန်လေဝ် ကြဳဂၠိင်ဒၟံင်ရ။ မိဟံသာဂှ် စွံလဝ် သော်ဂၠိင်ဂၠိင် ၜိုတ်ပၞး၊ မုက်မတ်ခဍမ် ဗုလေဝ်ဗုဒၟံင်ပၠန်တုဲ ရံင်စ ကျေဝ်ဂေါဝ်ကွေဟ်ရ။ သကအ်ရဲ ညးပိဂှ် ညံင်ရဴ တဝ်ပကဴမွဲကၞာင် ပိဗၠာင် မပြိုင်ပကာင် ရာင်ကဴဒၟံင်တုဲ မပ္တိုန်ကဵုစရာဲ ညံင်အလုံမွဲတၞံ ဂွံကျေဝ်ဆာဲကီုရ။
ဗလးဘာပိနာဍဳတုဲ သွက်ဂွံစဴသ္ၚိ အဃောမမင်ဒၟံင် ကွဳပၟတ် ဇရေင် သၞေဟ်ကွဳပၟတ်ဂှ် မာံကောဗၠာဲ ဟီုတိုန် ကဵုရဲဇကုၜါဂှ်ရ။
“တဝ်ဇၞး၊ ဟံသာ ယးသၞာံတှ်ေ အဲသ္ဒးဗက်အာ ကရောံအပါပိုယ် အာကၠောန်စ ပ္ဍဲဍုင်သေံဏောဝ်။ အဲသ္ဒးဒေါအ်ဇူ ဘာရဏောင်။”
တဝ်ဇၞး သၟာန်တိုန် “ဗီုလဵု ဒှ်အာရော သကအ်ပိုယ် မွဲအတန် မွဲအဖဝ်တှ်ေ နွံညးပိဏအ်ရ။ ၝ ဒေါအ်ဘာတှ်ေ အဲစိုတ် ဟွံမိပ်လးလးရ၊ အဗၠာဲ။”
ကောဗၠာဲ ဆက်ဟီု ကဵုရဲဂှ်ပၠန်ရ “အပါပိုယ် ကဵု မိပိုယ် ကျာဒၟံင်ညးသကအ် ပ္ဍဲဝိုင်ပုင်ဂှ် `မံင်ဒၟံင် အတိုင်ဏအ်ရတှ်ေ သ္ၚိကၟိန်ပိုယ် ဟွံတုပ်ညးတၞဟ်ရပုဟ်၊ ကၠောန်ဝါဗ္ၚလေဝ်ကျ ကဵုတၟိုန်ဍာ် ဍေဟ်ဏအ် ကသီုလေဝ် ဍာ်ဇၞော်၊ ကညင်လေဝ် ချောဲပေင်၊ ကၠာတၟိုန်ဍာ်ဍေဟ် ဟွံဒှ်ဂှ် တိမွဲမွဲဨက သြောအ်တိတ်ဒၟံင် မသုန်စှ်ော နပြင်ပြင်။ လၟုဟ် ဂွံဂွံစှ်နဂှ် တၟာလေအ်။´ အဲတိုန်ဒၟံင်ဘာလေဝ် ဒှ်သ္ၚုဟွံသေင် အပါပိုယ်ဟီု။ ဂွံအာဘာ စဴသ္ၚိ ကဵုကွဳပၟတ်ဏအ်လေဝ် အတိုင်ရဲတအ် မတီဂှ်ရ အခိင်အာဘာလေဝ် လ္ဇုဲ အခိင်စဴသ္ၚိလေဝ် လ္ဇုဲ။ အဲလေဝ် ဟွံမိက်တိုန် ဘာရ။ အဲဗက်အာ အပါပိုယ်ရ။ အဲဖျေဟ်လဝ်စိုတ် တုဲရ ရဲတအ်။”
အဃော တဝ်ဇၞး မမှာတ်ဒၟံင်က္ဍိုပ်ဂှ် ဟံသာလေဝ် ဟီုတိုန်ကီုရ
“အဃော အဲမဗှ်ဒၟံင်လိက်ဂှ် မိပိုယ်လေဝ် ဟီုဒၟံင် ကဵုအပါပိုယ် အဲအံင် ထပှ်တန်တုဲ တိုန်ဒစာံတန်တှ်ေ ညးတအ် ကဵုအဲမံင် သ္ၚိဣစဳပိုယ် ပ္ဍဲဍုင်ဇြပ်ဗု၊ အာတိုန်ဘာ ပ္ဍဲဇြပ်ဗု။ ပဒၟံင်ကဵု အခိင်ကွဳပၟတ် လ္ဇုဲလ္ဇဒၟံင်ဏအ်တုဲ ညးတအ် ဂွိင်ဖေက် အဲဟွံအံင်လိက်။”
“ဗှ်ေတအ် ညးၜါ ဟွံမွဲမ္ဂး ဗီုလဵု အဲဂွံဆက်တိုန်အာဘာပၠန်ရောဂှ် ကေတ်ဟွံဒးရ။” အဃော တဝ်ဇၞး မကရောတ်ဟီုဒၟံင်ဂှ်
“ပတ်–ပတ်–ဂျူဂျဂျူဂျ” မိင်ကၠုင် ကွဳပၟတ်မကြပ်စိုပ်ကၠုင် သၞေဟ်ရ။
ကွးဘာတအ်ကီု သီုကဵု ညးမအာတရဴဂမၠိုင် တိုန်ကွဳပၟတ်အိုတ်ရ။
သ္ၚိကၟိန်မာံတဝ်ဇၞးတအ် သီုဖအိုတ် နွံမၞိဟ် ထပှ်တၠ။ မိကဵုမၜါ ကေုာံ ဒေအ်ညးတေအ်ပန် မၞိဟ်ဗြဴပိ မၞိဟ်တြုဟ်မွဲ။ ညးတေအ်ဂှ် ဒှ်ကောန်ဇၞော်အိုတ်။ မိမညးတေအ်ဂှ် ဂွံလဝ် တိဝါဗ္ၚ စှ်သုန်ဨက၊ အခိင်ကသီု တဵုသြောအ်၊ စိုပ်ကညင် တဵုသၞေဝ်နာနာ မပ္တံ ကဵုဂစေပ်၊ ၜဲ၊ ခဍောင်၊ လဵု၊ ခပဳသြောအ်တအ်ကီုရ။ အခိင်မစဴနူဘာ စိုပ်သ္ၚိတှ်ေ မိဂှ် ဂွံဍိုန်တောမ် ညးတေအ် ဒးဗိုင်ရံင် ဒေအ်တအ်ဂှ် ကီုရ။ အပါဂှ် ကၠောန်ဒၟံင် လ္ပာ်ဝါတေအ် အခိင်ကၟာတ်ဘာလေဝ် ညးတေအ် သ္ဒးဘိုင်သွံသၞေဝ် ကရောမ်မိဂှ်ကီုရ။ စိုပ်အခိင်သဝ်တ္ၚဲ သွက်ဂွံစပုင် သ္ၚိကၟိန် မၞိဟ်ထပှ် ကောံဂွံဝိုင်ပုင် ညးမွဲလမံက် အဲမွဲဇန်၊ ခရံက်က ကၞပ်ဝုန် သွဂစေပ် ကေဝ်ကေဝ် တောဲစခၞာခၟာဲစာင် စပုင်တှ်ေ မိပ်တဴ ဗွဲမလောန်ရ။ စပုင်တုဲဒှ်အိုတ် အပါဂှ် အဃောမဗဂိုဟ် သုင်ဒၟံင် ဍာ်လက်ဖက်ဂှ် တဝ်ဇၞး ယောန်အာ လ္ပာ်အပါဇကုတုဲ ဟီုကဵု အပါဇကု
“အပါ ရဲကောန်ဗၠာဲ၊ အဗၠာဲလေဝ် သၞာံဏအ် ဍေဟ်သွဟ်လိက်တုဲ ဍေဟ် ဗက်အာ အပါဍေဟ် အာဍုင်သေံရဏောင်။ ဟံသာလေဝ် ဍေဟ်အာမံင် ဘာဍုင်ဇြပ်ဗု။ သကအ်ရဲအဖဝ် ကောန်ဗၠာဲ ဟၟဲရ။ သွက်ဂွံအာဘာ အခိင်ကွဳပၟတ်လေဝ် ဟွံမှာန် ကောန်ဗၠာဲလေဝ် မိက်ဂွံဒေါအ်ဇူဘာတုဲ ကၠောန် ကမၠောန် အဖဝ်အပါ ဟွံခိုဟ်ဟာ အပါ။”
အပါတဝ်ဇၞးတအ် နာဲအံက်ဝွံ အခိင်ဒှ် ဘဝထပိုယ်ဂှ် ကေင်ကတ်လဝ် လိက် ပန်ဝှ်ကီုတုဲ ဒှ်ညး စိုတ်မထတ် ကဵုပရေင်ပညာမွဲကီုတုဲ လ္တူကောန်တအ်တှ်ေ မွဲလေဟ်လေဝ် ရမ္သာင်ဇၞော် ကအ်လှဲ ဟွံဟီုမွဲလေဟ် ဂွံမိင်ကေတ် ဂလာန် ကောန်ဗၠာဲဇကု မိက်ဂွံဒေါအ်ဘာဂှ် စိုတ်ဟွံမိပ် လးလးရ။
“ကောန်ဗၠာဲ အပါတအ် ဟွံလေပ်လဝ်ပညာရ သ္ဒးဇိက်ဒၟံင် အကြာဗြဲ အကြာတ္ၚဲ ဗီုအပါတအ် မဒးကၠောန်ဂှ် ဟွံမိက်ကဵုကောန်တအ် ဒုင်ဒဒိုက်ရပုဟ်။ ကမၠောန် မသ္ဒးကၠောန်နွံဂှ် အပါကၠောန်စ ကေတ်တ်။ ကောန်ဗၠာဲ ဆာန်ဒၟံင် ဒေအ် ကောန်ဗၠာဲတှ်ေ ကတ်ပညာညိ … ကှ်ေကှ်ေ အာဗှ်လိက်ဂွံရ။” အပါဂှ် ဟီုကဵုကောန်ဂှ်တုဲ မိတဝ်ဇၞးတအ် မိတေန်လေဝ် အဃောမစန်ဒၟံင် သၞေဝ် အရင်ဂွံသွံ ယးပြဟ်ဂှ် ဂွံမိင်ကေတ် အပါ ကဵု ကောန် ရိုဟ်ရေင်ဒၟံင် ညးသကအ်ဂှ်တုဲ
“တဝ်ဇၞး၊ မိတအ် ကၠောန်ဒၟံင်လၟုဟ်ဏအ်ဂှ် အရင်ကောန်တအ် ဖအိုတ်ရ။ ကွဳပၟတ်လ္ဇုဲ ကောန်အာဘာ ဟွံပြေပြံင်တှ်ေ မိတအ် ရာန်ကဵုကွဳလိုန်ဏောင် မိင်ဟာ။” မိဂှ် ဟီုကဵု ကောန်သာ်ဂှ်တုဲ တဝ်ဇၞးလေဝ် စးဂလာန် မိကဵုအပါ ဟွံမာန်တုဲ က္တဵုတုဲ အာဗှ်လိက်ရ။
III
စိုပ်ကၠုင်အခိင်ကညင် ကွးဘာတအ် သွဟ်လိက်ဘာအလဵုအသဳတုဲ သွက်ဂွံမံင် ဘာမန် ဥတုကညင် စက်သမၠဲရမ္သာင်လေဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်ဗြုဒၟံင်
“တံင်တဲညဳသာ အာဘာမန်စိုအ်”
သွက်ဂွံအာဘာမန် မာံတဝ်ဇၞး ကသေအ် ဟံသာတုဲ အာကသေအ်အဗၠာဲရ
“အဗၠာဲ၊ ပိုယ်တအ် အာဘာမန်စိုအ်။” မိအဗၠာဲတအ် မိဨ တိတ်ကၠုင်တုဲ
“မုရော မာံတဝ် ကဵုက္တဴက္တာန်ဏအ်” သၟာန်တုဲ
“ပိုယ် ကၠုင်က္သေအ် အဗၠာဲ အာဘာမန် ပ္ဍဲဘာလကျာ် ဘာဇၞော်ရ ဣစဳ။” တဝ်ဇၞး ဟီုကဵု ဣစဳဂှ်။
“ဗှ်ေတအ် ညးၜါ အာကေတ်ရ။ အဗၠာဲဂှ် ခြာဟွံလအ် အာသေံရ။ အဲဒးကဵုဍေဟ် ဇူစဏောင် သၠးဒၟံင် ဗီုဗှ်ေတအ် ဟွံသေင်။ ဗှ်ေတအ် အာကေတ်ကေတ်ရ … အာ အာ။” နကဵု မဟွံသ္ဍိုက်မၠိုက် ဟီုကဵုညးၜါဂှ်ရ။
အဗၠာဲ ဖေက်ဒၟံင် မိဇကုတုဲ မုဟွံဂံင် ဟီုမွဲသာ် တဝ်ဇၞး ကဵု ဟံသာ ၜိုန်ရ စိုတ်ဟွံမိပ်ကီုလေဝ် တပ်အာ ဇရေင်ဘာဇၞော် တေအ်ရ။
ဘာဇၞော် ကွာန်ဒဵုမာဲဝွံ ဂတမုက်ဇြပ်ဗ္တောန်ဂှ် တၞံအဂၞု နွံမွဲတၞံဇၞော် စိုပ်အခိင် တိုန်ဘာ ဥတုကညင်တှ်ေ ကဴဒၟံင်ပေင် မောဝ်လေဝ်မောဝ် သၞိင်လေဝ်ခိုဟ် ၜိုဟ်သြိုဟ်။ တၞံအိက်လင် လေဝ် သတ်ဒၟံင်ပေင်။ တၞံကြုက်လေဝ် သတ်ဒၟံင် ဂၠိုင်ဂၠင်။ တၞံဆု တၞံဒုန် ဍိုပ်ဍဴ ဗွဲမလောန်။ ကောန်ကွးဘာဂမၠိုင် သီုဂွံ ဗ္တောန်လိက် သီုဂွံစ သတ်ကြုက်၊ အိက်လင်တုဲ မိပ်တဴ ဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဘာဇၞော် ဏအ်ဂှ် ခမဳသင် တၠပညာတအ် ဗွဲမဂၠိုင်လေဝ် ပြာကတ်ကၠုင်လဝ်ကီုရ။ ကၟာတ် ဘာအလဵုအသဳတုဲ ဂွံအခိင် ဗ္တောန်လိက်မန်ဥတုကညင် မွဲဂိတုဓဝ်ရ။ ကၠာဟွံဂွံသွဟ်လိက် ဥတုကညင် မွဲတ္ၚဲဂှ် မာံတဝ်ဇၞး ၜဟ်ဂွံ ပ္ကဴအဂၞုမွဲဍောင်တုဲ အဃောမကွာ်စဴဒၟံင် ကရောမ်ဟံသာဂှ် ဂွဂွဂွိင်ဂွိင် ဒုင်ကဵုဟံသာရ။
“မုပရော ပ္ကဴဏအ်။” ဟံသာ သၟာန်တိုန်
“အဝ် … မုလေဝ် ဟွံသေင်ပုဟ်။ ခြာဟွံလအ် ဗှ်ေဒးအာမံင်ဘာ ဍုင်ဇြပ်ဗု ရတှ်ေ ဂွိင်ဖေက် ဝိုတ်စ အခိင်ဗ္တောန်လိက်ဥတုကညင်။ သွဟ်လိက်တုဲ က္လေင်စဴကၠုင်နဝ်။ ပိုယ်မံင် ဘာမန် ဥတုကညင်ပၠန်ဏောင် … စဴကၠုင်နဝ်။”
အခိင်ဂှ် အဝဲမာံတဝ်ဇၞးတအ် နွံၜိုတ်စှ်ပိသၞာံ ပ္ဍဲစိုတ်တေအ်လေဝ် စိုတ်ဆာန် ဝုတ်ဗၠာဲ က္တဵုဒှ်ဒၟံင်ညိညိ ဂွံဟီုပ္တိတ် ကဵုဟံသာဂှ်လေဝ် ဂွညံင်ညံင် ဖေက်ညံင်ညံင် ဒှ်ဒၟံင်ကီုရ။ ညးၜါ ဍုက်ကေဝ်ဒၟံင် နူဘဝကောန်ၚာ်တုဲ စိုတ်ဆာန် သံယောဇိုန် နွံဒၟံင် လတူညးသကအ်ရ။ ဟံသာလေဝ် ပ္ကဴအဂၞု တဝ်ဇၞး မဒုင်ကဵုလဝ်ဂှ် ဗွဲမသ္ဍိုက်မၠိုက်ဟေင် ကရေပ်ဂိုင်စွံလဝ် ပ္ဍဲလိက်မွဲအုပ်ကီုရ။
IV
စိုပ်ဂိတုပသာ် ဗြဲတမ်သၞာံလေဝ် ဂူစှ်ေဒၟံင်ပြဳပြဳ စရင်အံင် ဘာအလဵုအသဳလေဝ် တိတ် ကွးဘာတအ် ဗွဲမဂၠိုင် မိပ်တဴဒၟံင် ကဵုစရင်အံင် အိုတ်ကီုလေဝ် သကအ်ရဲ ညးပိဂှ် ၜိုန်ရ စရင်အံင် ပါဒၟံင်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲစိုတ်တေအ် ဟွံမိပ်လးလးရ။ ရံင်စရင်အံင်တုဲ သီုကဵု ကွးဘာရဲကွာန်မွဲစွံတအ်ကီု ကွာ်စဴအာ ဇရေင် သၞေဟ်ကွဳပၟတ် ကွာန်ကၠအ်သတ်တေအ်အိုတ်ရ။ တ္ၚဲဂှ် ပိနာဍဳပိစောဟ်မိနေတ်ယျ ကွဳပၟတ်လေဝ် ဟွံစိုပ်ဏီ ဗြဲလေဝ်ဂူဒၟံင် ကွးဘာတအ် ညးဂမၠိုင်
“ပိုယ်တအ် ကွာ်စဴစိုအ်” က္သေအ်ကၟဝ်ဂွံ ညးသကအ်တုဲ ဍုက်ဍုက် ဍေက်ဍေက် ကွာ်စဴအာ အကြာဗြဲဂူဂူဂှ်အိုတ်ရ။ သကအ်ရဲ တဝ်ဇၞးတအ် ညးပိလေဝ် အဃော မကွာ်စဴဒၟံင်ဂှ် ကောဗၠာဲ ဟီုတိုန်
“အဲဂွံဆဵု ကဵုဗှ်ေတအ် လက်ကြဴအိုတ်ရ။ မွဲၜါတ္ၚဲပၠန်တှ်ေ အဲသ္ဒးအာ ဍုင်သေံရ။”
ဟံသာလေဝ် ဟီုတိုန်ကီု “အဲလေဝ် ခြာဟွံလအ် သ္ဒးအာ ဍုင်ဇြပ်ဗု ရဏောင်။”
ကောဗၠာဲ ကလေင်ဟီု ကဵုဟံသာရ “ဟံသာ ဗှ်ေမံင်ဘာ လ္တူဍုင်တေအ် ဗှ်ေ လ္ပဝိုတ်စ အဲဏး အဲကၠောန်ကမၠောန် ဂွံလှုဲဂၠိုင် အဲစဴကၠုင်ကွာန်တုဲ အဲမိက် ဂွံဆဵုဒၟံင် ဗှ်ေဏီ။”
လဝါယ်ဂှ်ဟေင် တဝ်ဇၞး မိင်ဒးဂလာန် ကောဗၠာဲ မဟီု ကဵုဟံသာတုဲ ညံင်ရဴ ဂဵုဟရိင်ကတး ပန်ဒးဇကုကီု ဂြိုဟ်တေအ် ချဳဂတဝ် ဗြုတိုန် “ထု-ထု” ရ။
“မုလေဝ် အဲ သွက်ဂွံဟီု ဟွံမွဲပုဟ်လေဝ်။” တဝ်ဇၞး သ္ဂးဒၟံင် ပ္ဍဲစိုတ်တေအ်ကီုရ။ သကအ်ရဲ ညးပိ ဒဒှ်ရ ခြာဟွံလအ် ဒးသြာဲခြာ ညးသကအ်ရတုဲ
“ပိုယ်တအ် ကလေင်ဆဵုညးသကအ်ပၠန်ဏောင်ဏး။” ဟီုအာ ဂးအာ ကွာ်အာ စိုပ်အာ သၞေဟ်ကွဳပၟတ် ကွာန်ဒဵုမာဲတေအ်ကီုရ။
V
သၞာံတြေံလေဝ်အိုတ် ကၠောအ်စိုပ် သၞာံတၟိတုဲ မာံတဝ်ဇၞး သွက်ဂွံတိုန် ဘာတန်အဋ္ဌမ ကွာန်ကၠအ်သတ်ဂှ် ဒှ်အခက်အခုဲကဵု အခိင်ကွဳပၟတ်လဇုဲတုဲ အပါညးတေအ် ရာန်ကဵု ကွဳလိုန်တဆိပ်ကျာံ မွဲဖဍိုက်တုဲ ဆက်တိုန်အာ ဘာတန်ဒေါဝ်ရ။ နူကွာန်ဒဵုမာဲ ဂွံစိုပ် ဘာကၠအ်သတ်ဂှ် သ္ဒးလိုန်ကွဳလိုန် ပန်စှ်ောသုန်မိနေတ် ဒှ်ရ။ တုဲပၠန် ဂၠံင်လေဝ် ဟွံမွဲခိုဟ်ဟ်၊ ဒးတတ်အာ အကြာ ကၠအ်ထၜိုတ် ညးတၞဟ်တအ်ရ။ ကွးဘာ နူကွာန်ဒဵုမာဲ ဂွံဆက်တိုန် ဘာတန်လဒေါဝ် တန်သမၠုင်ဂှ် အောန်တဴ ဗွဲမလောန်ရ။ ညးသၠုဲသၠာ် မနွံတအ်ဂှ် ဂွံစွံဘာ ကဵုကောန် လ္တူဍုင်။ လ္ၚဵုတအ်ဂှ် သ္ဒးအာကၠောန်စ ဍုင်သေံ လ္ၚဵုဆက်မံင်ဘာမ္ဂး သ္ဒးအာတဴ နကဵုကွဳလိုန်ရ။
တ္ၚဲဏအ် ဒ္စိတ်နာဍဳ ကဵု ၜါစှ်ောသုန်မိနေတ်ဂှ် အစာၝောအ် မိသာယာ မနွံအာယုက် ၜိုတ်ဗဒါယ်ပန်စှ်ော ရဲကွာန်ကၠအ်သတ် မနွံကဵုရုပ်သာ် မယေန်သၞာင် မုက္ခဝါ ခဍမ်ခဍမ် ဗုလေဝ်ဗု စန်လဝ်သော်က္ဍိုပ် စရှ်လဝ် ပ္ကဴကၠေင်လတိုပ် (ပ္ကဴနှေန်ဇဳ) မွဲဍောင် သၠုင်ဒတဴလေဝ် ၜိုတ်ဒးရး ရပ်နင်လိက်မွဲအုပ် တိဗုမွဲတၞုင် သွက်ဂွံ ဗ္တောန်လိက် ကဵုကွးဘာဒစာံတန်တအ်ဂှ် လုပ်စိုပ်ကၠုင် ဗ္ဒမ်ဗ္တောန် လိက်တုဲ ကွးဘာတအ်ညးဂမၠိုင် က္တဵုသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴ ကုအစာၝောအ်ရ။ မာံတဝ်ဇၞးမွဲ ထံက်လဝ်ခမင်တုဲ ရံင်ကျောဝ်တိတ်အာဒၟံင် လ္ပာ်ဗတင်ဂှ်
“မာံတဝ်ဇၞး အစာၝောအ် လုပ်စိုပ်အတန်ရလေဝ် မူဂွံကူချပ်ဒၟံင် လ္ပာ် ကောန်သၟိင်ဗြဴလဵု ဟွံတီရ။” အစာၝောအ် သၟာန်တုဲ
“ယွံယွံ … အစာၝောအ် ကလအ်ရ အဲဝိုတ်အာသတိညိ။” တဝ်ဇၞး သှ်ကဵု အစာၝောအ်တုဲ ကွးဘာတအ်ဂမၠိုင် အီခၟောမ်တိုန် ကျောဝ်အာလ္ပာ် တဝ်ဇၞးတုဲ ညးတေအ် မှာပ်တိုန်က္ဍိုပ် ဂွအာညိကီုရ။
“ကှ်ေကှ်ေ … ကွးဘာတအ် ဂ္ဇအ်မာန်ရ။ ကၠာဟွံဂွံဗ္တောန်လိက်ဏီ သွက် ကွးဘာတအ် ဂွံဒှ်အာ ဗဟုသုတညိကီုတုဲ အစာၝောအ် ဟီုကဵုဂလာန် ညိညဏောင်။ ကွးဘာတအ် သမ္တီလဝ် အိုတ်ညိဏး။ ဒါတ်တိ ဗၠးတှ်ေဗၠးအာရ ကွးဘာတအ်ဂှ် သွက်ဂွံဒှ် တၠပညာ အနာဂတ်၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အနာဂတ် ဗွဲစၟတ်ဏောင်၊ အစာၝောအ် စှ်ေစိုတ်ရ။ အစာၝောအ်တအ် ၜိုတ်လေပ် ၜိုတ်တီ ၜိုတ်ညာတ်လဝ်တအ်ဂှ် လဴထ္ၜး ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုကွးဘာတအ် သီုဖအိုတ်ရ။ ကွးဘာတအ် ညံင်ဂွံစိစောန် နူအစာတအ်ပၠန် ညံင်ဂွံလေပ် ဂၠိုင်နူ အစာတအ် ပၠန်ဂှ် ကွးဘာတအ် ဒးသုင်စောဲညာဏ်ပညာဏောင်။ ကွးဘာတအ် ဟွံလေပ် ပညာမ္ဂး တုပ်တဴ ညံင်ရဴ ဂၠဴဇက်ကွဳ ဒှ်ကူလဳညးဏောင်။ ကွးဘာတအ် လေပ်ပညာ စဳကၠးမှ ဂွံဒှ် ဒတုဲဖဵု သွက်ဂကူဇကု သ္ၚိဌာန်ဍုင်ကွာန်ဇကုတုဲ ကာလဂှ်မှ မဗဳဇတၞောဝ် မွဲတုဲမွဲ ဂွံၜတ်ကၞာတ် တဝ်စၞေဟ် ကဵုဂကူ ညးတၞဟ်တအ် မာန်ဏောင်။ ကွးဘာတအ် သမ္တီလဝ်ညိ။ လ္တူနူ လျးမတ်မၞိက် လျးလိက်ရောင် တၟး။” ဂလာန်အစာၝောအ်ဝွံ ဇီုလုပ်ဂွံ က္ဍဟ် ဗျာပ်လုပ်ဂွံအာ ကောန်စိုတ် မာံတဝ်ဇၞးတုဲ ညံင်ပကဴရာင် ညံင်ပၞာင်ဂဵု ညံင်ကောန်ၚဴဗတဳမွဲ မနွံဒၟံင် ပ္ဍဲဍာ်ဒၞာဲဇိုင်ပြေင်ဂှ် စိုပ်အာ ဍာ်ၜဳမှာသၟိတ်တေအ်ကီု ပညာဂှ် င္ၚုဟ်မးလေဝ်ဇၞော် လှဲလေဝ် လှဲလးဒၟံင်ဏောင်ဂှ် ကၠးတဴ ပ္ဍဲစိုတ်တေအ်တုဲ ရန်လဝ် သွက်ဂွံဒေါအ် ဘာဏောင်ဂှ် ပ္ဍဲစိုတ်တေအ် ပြံင်သၠာဲကၠေအ်တုဲ ညံင်ဂွံဒှ် ညးမလေပ် ပညာမွဲမာန်ဂှ် ဖျေဟ်ဒၟံင် သန္ဓိဌာန် ပ္ဍဲစိုတ်ညးတေအ်ရ။
မာံလျး
*တမ်လိက်မူလ- ဥဒျာန်ဝတ္ထု (၂၀၂၂)