အမေရိကာန် ယာကသုမဂး ဂၠုၚ်ဂြိပ်မာန်ဏီဟာ

ဒဵုဗျု
ဂိတုဂျောန် ရ၊ တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါ၊ ၂၀၂၃

“ ညံၚ်ဂွံဖအောန်ဖျေံ စပ်ကဵုကဏ္ဍ မဟွံညဳသၟဟ်မတွံဂး လွဟ်ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဗၟာခိုဟ်ဟ်ဂၠိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲပဳဒဳအာဖ် လွဟ်ဟွံခိုဟ်တအ်ဂှ် မာန်ဂှ် လောဲသွာမံၚ်ဟွံသေၚ်ရ။ ပဳဒဳအာဖ်တအ် ဗဂပ်ကဵုလွဟ်ဂၠိုၚ်ၚ်မာန်ကၠုၚ်ကီု၊ ဆဵုဂဗစပ်ကဵုကေၚ်ကာပၞာန်လေဝ်ဂၠိုၚ် တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဍာံရ၊ ဆဂး ဂွံတဝ်စၞေဟ်ကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာ၊ ညံၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂွံဆုတ်ကၠေံနူမုက်ပၞာန်၊ ညံၚ်ဂွံသီကေတ်တိဍာ်မွဲမွဲတုဲ ဂွံထိၚ်ဒက်တိဍာ်ဂှ် လအ်အ်ဟီုဂှ် ဒးဆက်ဂစာန်လွဳပရာမံၚ်ဏီရ။

 စိုပ်မွဲတ္ၚဲ ရဲဂကောံမရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးတအ် ပံက်မုက်ပၞာန် ဇဳဒိုဟ်မာန်တုဲ ကေတ်ဇၞးကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ဟီုထောံဍေံရ၊ အဲတော်ကေတ်လဝ်မွဲသာ်ဂှ်တှေ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ပခိုၚ်ဒပ်ပၞာန်ပ္ဍဲဒၞာဲ လဂုၚ်၊ နေပျဳဒဝ်၊ မာန္တလေတအ်တုဲ ဒုၚ်တဝ်စၞေဟ် ဒှ်မာန်၊ စိုပ်အခါဂှ်မဂး မွဲလပါ်ကဵုမွဲလပါ် ဆက်အာဂတဟွံဂွံတုဲ ဒိုအ်မံၚ်ဒၞာဲဂှ် ဒှ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ နကဵုကာပၞာန် ပေါဲပၞာန် ဂွံကေတ်ဇၞးညးသကအ်ပိုတ်တ်သကုတ်သကုတ်ဂှ် လောဲမံၚ်ဟွံသေၚ်ရ။

တရဴဝွံဒှ် တရဴဇမ္ၚောဲမဝါတ်ခဲါ ဆီပါ်ဍာ်ဇွောဝ်ဂၠိုၚ်မွဲရောၚ်” ပိုဒ်လိက်ဝွံ ချူလဝ်ပ္ဍဲဌာနပရိုၚ်ဗဳဗဳဇြဳ စၟတ်တ္ၚဲ ဂျောန် ၅၊ ၂၀၂၃ ဗတ်ဘာသာဗၟာ တုဲ သၟာန်လဝ်ညးတာလျိုၚ်အလဵုအသဳအမေရိကာန်မွဲတၠ မစိုန်ဒှ်တဴပူဂဵုမဆိုက်ဗဒက်ပ္ဍဲကေၚ်ကာပၞာန် ပ္ဍဲတိုက်အာရှမွဲ မနွံယၟု မာက်ကေဝ်မာတေန် Micheal Martinရ။ ညးဝွံ ဒှ်ပူဂဵုမကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်အလဵုအသဳအမေရိကာန်  ပ္ဍဲဌာနသဳအာအိတ် (Co ngressional Research Service) ဗွဲတၟေၚ်စပ်ကဵုကေၚ်ကာဍုၚ်ဗၟာ၊ ဟံၚ်ကံၚ်၊ ဗဳယိတ်နာမ်ဂှ်တုဲ ဒှ်အစာတက္ကသဵုမဂွံလဝ်တ ဆိပ်ဒံက်တာမွဲရ။ ပတံနူသၞာံ 2021 တုဲ ညးကေတ်ကၠုၚ်လဝ်တာလျိုၚ် မလ္ၚတ်တၟေၚ်ဝိသေသ စပ်ကဵုကေၚ်ကာအာရှဂှ်တုဲ ညး ဒးဒုၚ်စဳရေၚ်ကဵုကန်ကရိတ် စပ်ကဵုကေၚ်ကာဍုၚ်ဗၟာ၊ ဟံၚ်ကံၚ်၊ ဗဳယိတ်နာမ်ရ။ ဝၚ်ညးဝွံ သီုဒှ်အစာတက္ကသဵုမဗတောန်ဒၟံၚ် စပ် ကဵုဘာသာခရေတ်မွဲကီုရ။ လိက်လ္ၚတ်သုတေသနညးဝွံ ဒှ်အရာပၟိက်ဇၞော် ပ္ဍဲအရာအမာတ်ကန်ကရိတ်တအ် ဂွံဖျေံသဂုတ် သွာတ် စပ်ကဵုကေၚ်ကာဍုၚ်ဗၟာမွဲရောၚ် ညာတ်ကေတ်မာန်ရ။ဂလာန်မသၟာန်လဝ်ညး စပ်ကဵုတၚ်နၚ်ဗွဲတြးတအ်ဂှ် နွံဂှ်တုဲ တၚ်ဍိုန်လျအလဵုအသဳပၞာန်တအ်ဂှ် ဂွံလ္ၚတ်ကေတ်နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

 တုဲပၠန် တမ်ဒပ်ပၞာန်ရးလဂုၚ်လေဝ် အလဵုအသဳအေန်ယူဂျဳတအ် ဒက်ပတန်ထ္ၜုတ်ပတိုန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံဝေၚ်ပၞာန်ပ္ဍဲရးလဂုၚ်နွံ ပၠန်ဂှ်တုဲ ဗၞတ်ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် ညးတအ် ကၠောန်ဗဒှ်ပေဲါဗတိုက်ပ္ဍဲရးလဂုၚ်မာန်ရ။ အေန်ယူဂျဳဂှ် ဟိုတ်နူကၠုၚ်နူဘဝအလဵု အသဳမဂွံအဝဵုဂှ်တုဲ ကမၠောန်ပၠန်ဂတး ဂွံဖအိုတ်သအးကၠေံကံၚ်သဳပၞာန်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဇမၠေံဝွံ ညးတအ် ဗၟံက်ရုပ်ရဴဂွံတၟာဂလိုၚ် ဍေံဟွံတုပ်သၟဟ်ကဵုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ရ။ တမ်ဒပ်ရးလဂုၚ်ညးတအ်ပံက်ပတိုန်မာန် သီုချဳဒရာၚ်မာန်ဟီုဂှ် ပ္ဍဲညးတအ် မၞိဟ်ခံၚ်ၚ် နွံမံၚ်ဟွံအောန်ရ။ ကမၠောန်ပမာသာ်ဝွံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ကၠောန်ဟွံမာန်ရ။ ဂတဏံ ဗၞတ်ဂလိုၚ် လဵုညးတအ်ချဳဒရာၚ်အာမာန်ဂှ် ဒးမၚ်ဗဵုအာရ။ တုဲတုဲကၠုၚ်ဏံ ညးတအ်ချဳဒရာၚ် ပ္ဍဲလတူဍုၚ်လဂုၚ် မပတံကဵုကၠတ်ဂစိုတ်ကု မၞိဟ်မဒစဵုဒစးကဵုညးတအ်မာန်တၟာဂလိုၚ်ကီုရ။ ပရေၚ်ပၞာန်မချဳဒရာၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ဇၞော်သာ်ဝွံ ဒးစကာဒပ်ဒမၠုက်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵုဂြိုပ် ဟွံသေၚ်တုဲ ချဳဒရာၚ်သာ်ဝွံဂှ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ကၠောန်သ္ပဟွံမာန်ရ။ ညးတာလျိုၚ်ကံၚ်သဳပၞာန်ဇၞော်ဇၞော်တအ် မၞိဟ်ထံက် ဂလာန်ကဵုကံၚ်သဳပၞာန်အဓိကတအ် ဒးဒှ်ကၠုၚ်ဂဝိၚ်ဇဳဒိုဟ်ရ။ အာဖျာ တိတ်မ္ၚးသ္ၚိမဂး ဒးဖေက်တဴဘဲလမျီုဂှ်တုဲ မၞိဟ်တအ် ဟွံဂံၚ်ပါလုပ်လပါ်ကံၚ်သဳပၞာန်ပြာပြာကတ်တ်ဒှ်မာန်ကီုရ။ လဂါံဇိုၚ်အေန်ယူဂျဳသာ်ဝွံ သွက်ဒပ်ပၞာန်တအ် အန္တရာဲဇၞော်လောန် ဍေံဟွံတုပ်သၟဟ်ကဵုပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ရ။ ဒၞာဲတအ်ဝွံ အကာဲအရာဝွံ ဂွံစကာက္ၜၚ်ကျာဂှ်လေဝ် ဝါတ်၊ ဂွံဖျေံစွံဒပ် ပၞာန်ဂှ်လေဝ်ကီုရ။ တမ်ဒပ်ပမာသာ်ဝွံ ယဝ်ရပဳဒဳအာဖ်တအ် ဆက်သၠဲပတိတ်အာ ပ္ဍဲမပ္တံအၚ်ဝ၊ နေပျဳဒဝ် မပ္တံသာ်ဝွံမဂး သွက်ကံၚ်သဳပၞာန်တအ် စဟွံဍာတ်ရ။

ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်အလဵုအသဳအေန်ယူဂျဳဝွံ ဒုၚ်သဇိုၚ်လဝ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ကဵု မဟာမိတ်အလဵုအသဳဍုၚ် မပ္တံအမေရိကာန်တအ် ရောၚ်ဂှ် လ္ၚတ်ကေတ်မာန်ရ။ ညးဍုၚ်ကွာန် မနွံကဵုကြက်ဒြပ်၊ မနွံကဵုပညာ မဆက်စပ်ကၠုၚ်လဝ်ကဵုအလဵုအသဳအေန်အေဝ်ဒဳ တအ်ဂှ် ဒှ်ဂကောံမပူဗိုၚ်ညးတအ်အဓိကမွဲကီု၊ အလဵုအသဳဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂၠးတိတအ်လေဝ် ဒှ်အလဵုအသဳဍုၚ်မပူဗိုၚ်ကဵုပၠန်ဂတး ညးတအ်ကီုရ။ အလဵုအသဳအမေရိကာန်၊ ယူခေ၊ ဂျပါန် မပတံသာ်ဝွံတအ်ဂှ် ဒှ်အလဵုအသဳမပူဗိုၚ်ညးတအ်ဂှ်တုဲ ပဝ်လဇြဳအ လဵုအသဳဍုၚ်ဇမၞော်တအ်ဂှ် လစွံစိုတ်အလဵုအသဳဍုၚ်တအ်ဂှ် ဒှ်အရာပၟိက်ဇၞော်သွက်ညးတအ် ဂွံဆက်ကၠောန်အာပၠန်ဂတး မကေတ်ပေဲါအံၚ်ဇၞးကုကံၚ်သဳပၞာန်ဗၟာကီုရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ပဝ်လဇြဳဍုၚ်ဇၞော်တအ်ဂှ် သာ်လဵုမနွံရောဂှ် ပိုဲဒးလ္ၚတ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဂလာန်ဒံက်တာမာ်ကေဝ်မာတေန် မသရုပ်ဟီုလဝ်ဂှ် သွက်ရဲအေန်ယူဂျဳတအ် ဒးကူချပ်တၟာဂလိုၚ်နွံ၊ တရဴပၠန်ဂတး ဖအိုတ်သအး ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ၊ ကံၚ်သဳပၞာန်ဗၟာဂှ် ဒှ်တရဴအဓါန်မဂၠိၚ်သ္ၚောဲရောၚ်ဂးလဝ်နွံဂှ်တုဲ၊ ပၠန်ဂတးဏံ ဍာ်ဂၠိၚ်အာမဂး ကာလဍုၚ်ညးတအ် ဒးထံက်ပၚ်ဂှ် ဒှ်အခက်အခုဲမာန်ရောၚ်ဂှ် တော်ကေတ်မာန်မွဲသာ်ရ။ ဍုၚ်ညးဂှ် ဒးရုပ်သီကၠေံဒပ်ပၞာန် နူအဖဂါန်နေဿတာန်ဂှ် ဒှ်ခန်လ္ၚတ်သွက်ပိုဲ လကြဴအိုတ်မွဲဂှ်တုဲ၊ ညးတအ်ဂွံထံက်ပၚ်ပူဗိုၚ်အာအေန်ယူဂျဳ ဒဵုကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဗြံဗတက်အာဂှ် ဝါတ်မံၚ်ကွေံကွေံရောၚ် ဟီုမာန်ရ။ ကာလညးတအ်ထံက်ဟွံမာန်မဂး အေန်ယူဂျဳ ဆက်အာဂွံဟွံဂွံဂှ် တန်တဴ မံၚ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန် မပါဗက်လကြဴညးတအ်ကီု၊ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မရပ်လွဟ် မပံၚ်တဲကဵုညးတအ်ကီုရောၚ်။

လၟုဟ်ဝွံ တိဍာ်သကာၚ်ဂှ် ပၠန်ဂတးအေန်ယူဂျဳတအ် ဟွံဒးကေတ်အထံက်နူဍုၚ်မ္ၚးတုဲ ဆက်အာ ညံၚ်ရဴပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်မာန် ရောၚ် တော်ကေတ်ရ၊ ယဝ်ရဒးကေတ်အထံက်နူဍုၚ်မ္ၚးအဝဵုမဂး သွက်ဂွံဒှ်ဗီုပြၚ်အလဵုအသဳအဖဂါန်နေဿတာန် မဒးဂြိပ် ဒဴဒှ်မာန်ရောၚ်။ စိုပ်မွဲတ္ၚဲ ရးလဂုၚ်ဂှ် ပၠန်ဂတးညးတအ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗီုပြၚ်သကာၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒးပတိတ်ဇြဟတ်ရ။ တမ်ဒပ်ရးလ ဂုၚ်ညးတအ်ဂှ် အဲခယျကေတ်မဂး မၞိဟ်ပူဗိုၚ်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ညးတအ်ဂှ် ဒှ်အဓိက၊ ဗွဲတၟေၚ် သေဌဳတၠဓန မဆက်စပ်ကၠုၚ် လဝ်ကဵုအေန်အေဝ်ဒဳ ဒှ်အဓိကမထံက်ပၚ်မာန်ရောၚ်။ ယဝ်ရဇြဟတ်တၠဓနတအ် ပူဗိုၚ်ညးတအ်မဂး ယဝ်ရညးရးလဂုၚ်တအ် ပါလုပ်ထံက်ပၚ်ညးတအ်မဂး မုက်ပၞာန်ဂှ် ဇၞော်တိုန်ကၠုၚ်ဖောၚ်ၚ်မာန်ရ။

မၞိဟ်ဒးဒုၚ်လဝ်ဘဲကဵုကံၚ်သဳပၞာန်တအ် မနွံတန်တဴ ပ္ဍဲလဂုၚ်ဂှ် နွံရိုဟ်လၟိဟ်ဟွံမာန်ဂှ်တုဲ ညးတအ်ဂှ် ဒှ်ပူဂဵုမပူဗိုၚ်တမ်ဒပ်ပဳဒဳအာဖ်ဂှ်မာန်ရောၚ်။ ကြဴနူအခိၚ်ၜိုတ်ၜါသၞာံတုဲမှ မုက်ပၞာန်ရးလဂုၚ်ညးတအ် ဇၞော်တိုန်ပြာပြာကတ်တ်ဂှ် ဂတဏံ ဂွံအိုတ်အာမွဲချိုန်ခဏဓဝ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရောၚ်။

လုကဴကာလ ညးတအ် ဖအိုတ်သအးကၠေံကံၚ်သဳပၞာန်ဗၟာလၟုဟ်တုဲ ဒက်ပတိုန်ဒပ်ပၞာန် နကဵုဗီုပြၚ်တၟိဟွံမာန်မဂး ညးတအ် ဂွံကလေၚ်ဒှ်အလဵုအသဳ မဂွံအဝဵုမွဲပၠန်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ဂှ်တုဲ လၟိုန်ကာလညးတအ်ဒးဖေက်ဒၟံၚ်ပၞာန်သီအဝဵုရ။ သၞောဝ်၂၀၀၈ဂှ်လေဝ် ဆက်နွံအာမံၚ်ဖိုဟ်ဂှ်တုဲ အခိၚ်ဒးစိုတ်လေဝ် ပၞာန်ဗၟာသီအဝဵုမာန်မံၚ်ရောၚ်။

မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် လကြဴအေန်ယူဂျဳဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် နွံပေၚ်ၚ်တုဲ နကဵုဇြဟတ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဆက်ဂျိုၚ်အာမံၚ်လမျီုမာန်မဂး အလဵုအသဳဍုၚ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ဂှ် ကၠဟ်ကၠေံညးတအ် ဟွံဂွံရ။ အလဵုအသဳကြုက်လေဝ် ကၠဟ်ကၠေံညးတအ်ဟွံဂွံကီုရ။ ဍေံဒှ်မာန်မွဲသာ်ဂှ် ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ညးတအ် သ္ပပဓါန်ဟွံဂွံရ။ နဒဒှ်မဟာမိတ်ဂှ် ဒှ်မာန်ရ။ ဂုန်ဖဵုဟွံတုပ်ညးသကအ်၊ မဟာဗျူဟာလေဝ်ဟွံတုပ်ညးသကအ်၊ ရန်တၟအ်လေဝ်ဟွံတုပ်ညးသကအ်ရ။

ပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ဒှ်ပၠန်ဂတး မဗက်လကြဴညးတအ်မွဲဟွံသေၚ်ရ။ ညးဍုၚ် ကွာန်မဗက်လကြဴတအ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတုပ်သၟဟ်ညးသကအ်ပၠန်ရ။ ဒၞာဲတိဍာ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ရဴသကာၚ်၊ လဂုၚ် တအ်ဂှ် ယဝ်ရညးတအ် ချဳဒရာၚ်မာန်မဂး ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်လေဝ် ကၠဟ်ကၠေံညးတအ်ဟွံဂွံတုဲ ဂွံဆက်ပံၚ်တဲဂှ် လေဝ် ဍေံလောဲသွာအာမာန်ရ။ သကာၚ်လေဝ် ခိုၚ်၊ ရးလဂုၚ်လေဝ်ခိုၚ်၊ မာန္တလေလေဝ်ခိုၚ်မဂး ပၠန်ဂတးညးတအ် အံၚ်ဇၞးမာန်ရ။ ဟွံသေၚ်မဂး ဟဲအာညံၚ်ရဴအေဗဳတအ်မာန်ရောၚ်။

အေန်ယူဂျဳတအ် ဒးစွံသတိမွဲပၠန်ဂှ် နာဲဗြဴအံၚ်ဆာန်စုကျဳဂှ် ဒှ်ပူဂဵုနွံကဵုလညာတ် မတုပ်သၟဟ်ကဵုညးတအ်ကွေံကွေံဟွံသေၚ်ရ။ ဝၚ်ညးလေဝ် ဟွံကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ် စပ်ကဵုရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးကီုရ။ လကြဴညးလေဝ် မၞိဟ်တအ် ဗက်ဂၠိုၚ်ရ။ ပူရိသာတ်အေန်ယူ ဂျဳဂှ်လေဝ် ဒှ်ပူရိသာတ်ညးတုပ်ပ်ရ။ လညာတ်ညးကဵုလညာတ်အေန်ယူဂျဳ ဗၠေၚ်အာဗက်ဂှ် အေန်ယူဂျဳ အုပ်ကၠေံနိဂီုမာန်ရ။ ကံၚ်သဳပၞာန်တအ် ဆဵုဂဗကဵုညးဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုအလန်တုဲ ယဝ်ရလညာတ်ညး လျောဝ်ဗက်လပါ်သဳကၠဳတက်ကျာမဂး ကမၠောန်အေန် ယူဂျဳလၟုဟ်ဂှ် လီုလာ်အာမာန်ရ။ ဆဂး ပၠန်ဂတးသကာၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူတိဍာ်ညးတအ်ကဵုညးတအ်၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ညးတအ်ကဵုညး တအ် ဆက်ကဵုအာဇြဟတ်ဂှ်တုဲ ဆက်အာသှေ်မာန်ရောၚ်။ ဒပ်ပၞာန်တအ်ဂှ်လေဝ် ကာလညးတအ်စိုပ်ကရေပ်မဂး ဒုၚ် တက်ကျာ ယှအ်ကဵုအံၚ်ဆာန်စုကျဳဒှ်မာန်ကီုရောၚ်။ ဂုန်ဖဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဒပ်ပၞာန်တအ်ဂှ် ဟိုတ်နူဇၞော်လောန်ဂှ်တုဲ ကာလ စိုပ်ကရေပ်ဇၞော်မဂး ဖန်မွဲဗီုဒှ်မာန်ရ။ ဒါဲယျာလံက်အကြာဒပ်ပၞာန်ကဵုက္ဍိုပ်သကိုပ်အေန်အေဝ်ဒဳ အပ္ဍဲဍုၚ်တအ် ဒှ်ကၠုၚ်ဂၠိုၚ်ၚ် ကဵုအလန်မဂး အလဵုအသဳဍုၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတအ် ပြံၚ်လှာဲပဝ်လဇြဳ မစပ်ကဵုအေန်ယူဂျဳမာန်ကီုရောၚ်။ ကာလပၞာန်စိုပ်ကရေပ်မ ဂး အလဵုအသဳကြုက်ဂှ် ဖအိုတ်သြန်တုဲ ဒတဴလိုၚ်ထံက်ပၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဂွံပုန်ကဵုအေန်ယူဂျဳလေဝ် ဒှ်ဟွံမာန်ကီုရ။

အလဵုအသဳအမေရိကာန် စှ်ေစိုတ်ညးတအ်ထံက်ပၚ်အာဍာ်ဇမၠိၚ်ဟွံမာန်ရောၚ် ယဝ်ဒှ်မဂး ညးတအ်ဒးသၠာဲဍာန် ဂွံအာလပါ် သဳကၠဳတက်ကျာ ဒှ်မာန်ရ။ ညးတအ် ဖအောန်ဖျေံထံက်ပၚ်ဗက်ဂှ် စိုတ်ဓါတ်အလဵုအသဳအေန်ယူဂျဳတအ် ဍိုန်စှေ်အာမာန်ကီုရ။ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် မကၠောန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအေန်ယူဂျဳတအ်ဂှ် လသာကၠေံအေန်ယူဂျဳကၠာအိုတ် ဒှ်မာန်ကီုရ။ ဥပမာမွဲပၠန်ဂှ် ယဝ်ရဗော်ရဳပါ ဗ္ဗလိကေန် ညံၚ်ရဴဒေါနေဝ်ထရာမ်တအ် ယဝ်ရဇၞးအာပေဲါရုဲမာဲ ဂတဏံတုဲ တိုန်ဒှ်သမ္မတမဂး အထံက်အပၚ်တအ်ဂှ် ပိုတ်စှေ် အာဒှ်မာန်၊ အိုတ်အာဒှ်မာန်ရောၚ်။ ပေဲါပၞာန်ရာတ်သာ-ယူကရိန်ဂှ်လေဝ် ညးတေံ ဟွံစှေ်စိုတ်၊ အလံၚ်သမ္မတနာဲရန်ဒဳ သေန်တေတ် နူဗော်ဂှ်လေဝ် ဟွံစှေ်စိုတ်ကဵုပေဲါပၞာန်ရာတ်သာ-ယူကရိန်ကီုရဟွံသေၚ်ဟာ။ ယဝ်ရညးတအ်ဂွံအဝဵုမဂး က္ဍိုပ်သ ကိုပ်ယူကရိန်တအ်ကီု၊ အေန်ယူဂျဳတအ်ကီု က္ဍဟ်ယှုက်အာမာန်ရောၚ်။ အလဵုအသဳဂျပါန်ဂှ် သာ်လဵုဟီုဟီုရ ညးတအ် မၚ်ရံၚ်ဒၟံၚ် ညးဂှ်ဂွံအဝဵုဍုၚ်ဗၟာရ။ ညးဂွံအဝဵုဍုၚ်ဗၟာတအ် ကြပ်အာဍုၚ်ကြုက်ဂှ် ညးတအ်ဒှ်ဓဝိၚ်လၟိုန်ရ။

ဒဵုလၟုဟ်ဏံ ပဝ်လဇြဳ အလဵုအသဳဂျပါန်တအ် ဟွံဒတဴလိုၚ်လပါ်အေန်ယူဂျဳပိုတ်တ်ဏီရ။ ဣဏံဂှ် ဒှ်ဓမ္မတာမွဲရ၊ ဂုန်ဖဵုဍုၚ်ညးတအ်ဂှ် ညးတအ်ဒး သ္ပအဓိကရောၚ်။ ကမ္ပဏဳကြုက်တအ် အုပ်ဂလီုဂွံအာဍုၚ်ဗၟာမဂး သွက်ဂုန်ဖဵုဍုၚ်ညးတအ် ဆောံလေၚ်အာရ။ ကမ္ပဏဳကြုက် တၟိတၟိတအ် ကလိဂွံတၚ်တုပ်စိုတ်ကဵုကံၚ်သဳပၞာန်တအ်တုဲ ပံက်ပတိုန်မွဲမွဲဗက်ဂှ် ဂျပါန်တအ် စဟွံစှေ်တိက်ဟွံလှိၚ်ရ။ ဟွံလအ် ကၠုၚ်တေံ ကမ္ပဏဳကြုက်တအ် ၜိုတ်ၜါစှော် လုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် သွက်အလဵုအသဳဂျပါန်ဂှ် ယီုဂြက်ကၠုၚ်ရ။ အလဵုအသဳဂျပါန်ဂှ် ဍေံဟွံတုပ်ကဵုအမေရိကာန်မွဲသာ် ဒၞာဲဏံဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုရ။ ဂွံအုပ်ဂလီုနကဵုပၞာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် (ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပထဝဳတိဍာ်) ပ္ဍဲအလဵုအသဳဂျပါန်ဟွံမွဲ စှေ်စိုတ်ရ။

စိုပ်မွဲတ္ၚဲ အလဵုအသဳဍုၚ်မဟာမိတ်အေန်ယူဂျဳတအ် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ် တၞဟ်နသ္ဂောံလှာဲဂၠံၚ်ဍာန် နူမရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးတုဲ ဂွံကွာ်ဂၠံၚ်ဍာန်ဒဲါယှာလံက်မဂး၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မဂး ကံၚ်သဳပၞာန်ဗၟာတအ် သဳကၠဳတက်ကျာကဵုနာဲဗြဴစုကျဳတအ်တုဲ ကဵုကေတ် ညးသကအ် ပြေပြံၚ်မဂး ပ္ၚံက်ဇၞော်ဇၞော်မွဲ ဒးကတဵုဒှ်ကုအေန်ယူဂျဳမာန်ရ။ ခါဂှ်မဂး ပရေၚ်ပံၚ်တဲအကြာအေန်ယူဂျဳကဵုဂ ကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်လေဝ် ပြံၚ်လှာဲအာမာန်ကီုဟာဂှ် ဒးမၚ်ဗဵုအာရ။ ပၠန်ဂတးညးတအ် ဟွံသ္ပအ ဓိကကဵုတိဍာ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တုဲ ယဝ်ရညးတအ် နွံမံၚ်အကြာကောန်ဂကူညးတအ်မဂး အာဍာ်ဇမၠိၚ်မာန်ရောၚ်။ ပၠန်ဂတးမန် နွံမံၚ်အကြာကောန်ဂကူမန်ရမဂး၊ ညးဍုၚ်ကွာန်ထံက်ဂလာန်မံၚ်ရမဂး ညးဂှ်ကၠုၚ်ပလီုဟွံလီုရောၚ်ဂှ် အစာဟံသာကေၚ်ဟီု ကၠုၚ်လဝ်နွံရ။ တုပ်သာ်ဂှ်ကီု ပဳဒဳအာဖ်ဂှ် ယဝ်ရနွံမံၚ်ပ္ဍဲဒေသရးဇမၞော်တအ်ရမဂး ဆက်တရဴညးတအ် ဒဵုကဵုကေတ်ကဵုပေါဲအံၚ်ဇၞးမာန်ရောၚ်။ ။